Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara ya Ulinzi na Jeshi la Kujenga Taifa kwa Mwaka wa Fedha 2024/2025

WAZIRI WA ULINZI NA JESHI LA KUJENGA TAIFA: Mheshimiwa Naibu Spika, nianze tena kwa kumshukuru Mwenyezi Mungu, mwingi wa rehema kwa kutuongoza katika mjadala huu wa uwasilisha wa makadirio ya mapato na matumizi ya Wizara ya Ulinzi na Jeshi la Kujenga Taifa kwa mwaka wa fedha 2024/2025.

Aidha, napenda niendelee kumshukuru Mheshimiwa Dkt. Samia Suluhu Hassan, Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania na Amiri Jeshi Mkuu kwa maono na miongozo yake katika kuiendeleza sekta hii ya ulinzi kama ambavyo wengi mmesema na kama ambavyo wengi mmempongeza. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, asubuhi ya leo katika Bunge lako Tukufu, niliwasilisha hotuba ya bajeti ya Wizara ya Ulinzi na Jeshi la Kujenga Taifa kuhusu makadirio ya mapato na matumizi kwa mwaka wa fedha 2024/2025 na napenda kukushukuru sana kwa namna ambavyo umesimamia na kuongoza kwa umakini mkubwa sana mjadala huu wa bajeti ya Wizara ninayoiongoza. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, pia napenda kuishukuru kwa dhati Kamati ya Kudumu ya Bunge ya Mambo ya Nje, Ulinzi na Usalama chini ya Mwenyekiti wake Mheshimiwa Vita Rashid Kawawa. Najua leo ana majukumu mengine na Makamu Mwenyekiti, Mheshimiwa Vincent Paul Mbogo, Mbunge wa Nkasi Kusini na Wajumbe wote wa Kamati kwa maoni na ushauri mliotupatia. Nawahakikishia kwamba ushauri huu tumeupokea kwa mikono miwili, tutaufanyia kazi na kuuzingatia kama ambavyo tumekuwa tukifanya siku zote, ahsanteni sana. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, napenda pia kuwashukuru Waheshimiwa Wabunge wote waliochangia kwa kuzungumza. Nilikuwa nafuatilia, lakini sijaambiwa kama tunao waliochangia kwa maandishi, lakini sijaona michango ya kimaandishi. Pia napenda kuwahakikishia kwamba tumezipokea hoja hizo na tuna imani kabisa zitaenda kuchangia katika kuimarisha utendaji na ufanishi wa Wizara. Maoni yenu tumeyachukua, tutayafanyia kazi katika kuboresha utendani na changamoto ambazo mmeziainisha pia tutazifanyia kazi. Wizara inatambua na kuthamini sana michango iliyotolewa. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, nimepokea hapa jumla ya Waheshimiwa Wabunge wanane wamechangia kwa mdomo, kwa hiyo, tunawapongeza sana. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa hiyo, nitajiribu kujibu baadhi ya hoja zilizowasilishwa katika michango hii ikiwa ni pamoja na hoja au ushauri ulioletwa kupitia katika Kamati ya Kudumu ya Mambo ya Nje, Ulinzi na Usalama.

Mheshimiwa Naibu Spika, imekuwepo hoja ya Bajeti, napenda kuwahakikishia, kuwathibitishia na kuwatoa hofu kwamba, Serikali ya Awamu ya Sita inayoongozwa na Mheshimiwa Dkt. Samia Suluhu Hassan, Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania na Amiri Jeshi Mkuu, imetoa uzito mkubwa sana kwenye sekta ya ulinzi ikiwa ni pamoja na katika Wizara ya Ulinzi na Jeshi la Kujenga Taifa na bajeti yake. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa kuwathibitishia hili tu Waheshimiwa Wabunge, katika kipindi cha miaka mitatu tu tangu aingie madarakani, bajeti ya Wizara na taasisi zake imeendelea kuongezeka mwaka hadi mwaka kutoka shilingi 2,358,694,986,000 katika mwaka wa fedha 2021/2022 hadi kufikia shilingi 2,713,787,405,450 katika mwaka wa fedha 2022/2023 na hili lilikuwa ni ongezeko la 13%; na kufikia shilingi 2,989,967,122,000 katika mwaka wa fedha 2023/2024 ambao ni mwaka huu, ikiwa ni ongezeko la 9.24%. Katika mwaka wa fedha huu ambao nimewasilisha bajeti ambayo nilikwishaitaja ya shilingi trilioni 3.3. Hili ni ongezeko la 9.4%. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, nyongeza hizi zimeiwezesha Wizara na taasisi zake kutekeleza majukumu yake ipasavyo, lakini kama nilivyoeleza katika hotuba yangu, pia panapohitajika mahitaji mahususi fedha hizo zimeweza kutolewa na Serikali na kuiwezesha Wizara na taasisi zake ikiwa ni pamoja na Jeshi la Ulinzi la Wananchi wa Tanzania kutekeleza majukumu yake bila kutetereka.

Mheshimiwa Naibu Spika, kuhusu mtiririko wa bajeti, mpaka sasa hivi tumekwisha pokea kiasi cha 80%. Kwa hiyo, hii inadhihirisha, na hizi figure au takwimu hii ni ya mpaka kufikia mwezi wa nne, bado kuna miezi miwili. Kwa hiyo, tuna imani kabisa mpaka kufikia mwisho wa mwaka wa fedha huu, fedha zote zitakuwa zimekwishatolewa kama ulivyokwishasema Mheshimiwa Naibu Spika. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa hiyo, tuwe na imani, Serikali iko makini, inatambua umuhimu wa Wizara na taasisi zake na tumeendelea kupata kinachotakiwa na kilichopangwa. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, suala lingine lililojitokeza katika mjadala na kwa uzito sana kupitia Kamati ya Bunge ya Mambo ya Nje, Ulinzi na Usalama ni kuhusu vifaa na mashine kwa ajili ya matumizi ya Jeshi kutozwa kodi.

Mheshimiwa Naibu Spika, suala hili tumeendelea kulifanyia kazi kwa karibu sana kwa kushirikiana na Wizara ya Fedha. Tumekwisha kuwa na mazungumzo ambayo yanapelekea kwamba tunaenda kulihitimisha. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, hatua hizo ni pamoja na kuwasiliana na Wizara ya Fedha kama nilivyosema na kufanya mapitio ya kodi la ongezeko la thamani na Sheria ya Fedha. Hatua hii itaendeana na utekelezaji wa Sheria ya Usimamizi wa Ushuru wa Forodha wa Jumuiya ya Afrika Mashariki yaani The East African Community Customer and Management Act inayoelekeza kuwa vifaa vyote vinavyoingizwa nchini kwa matumizi ya jeshi visitozwe kodi. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa muktadha huu, Wizara imewasilisha mapendekezo ya kurekebisha Sheria ya Kodi katika Tume ya Kurekebisha Sheria ili kutoa msamaha kwa vifaa vyote vinavyoingizwa nchini kwa matumizi ya jeshi. Ni imani yangu, nilidhani Mheshimiwa Waziri wa Fedha yupo hapa, ni imani yangu kabisa kwamba kwa hatua tuliyofikia suala hili linaenda kuhitimishwa mwaka huu wa fedha. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, suala lingine ambalo limesemwa kwa hisia sana na Kamati ya Bunge, lakini pia na Mheshimiwa Tendega, ni suala la uwepo wa madeni ya takribani shilingi bilioni 1.9 hususan kwa Taasisi ya Mzinga. Napenda kuwahakikishia kwamba suala hili pia tumelifanyia kazi kwa kiasi kikubwa sana. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, madeni ya kampuni hii Tanzu ya Mzinga Holding ya shilingi bilioni 1.9 yanatokana na miradi mbalimbali ya ujenzi iliyotekelezwa kama mnavyofahamu. Aidha, hadi sasa madeni haya kwa ujumla mmeonesha kwenye taasisi za Serikali, lakini kiujumla ukichanganya na yaliyopo katika taasisi za sekta binafsi ni shilingi 1,998,000,000 kwa maana ya shilingi bilioni 1.9 ni Serikalini na milioni 98 ni katika taasisi za umma.

Mheshimiwa Naibu Spika, kama mnavyofahamu hususan Waheshimiwa wa Kamati ya NUU, lakini sasa kwa kutoa taarifa kwa Waheshimiwa Wabunge wote na Bunge lako Tukufu, madeni haya yalikuwa zaidi ya hapa. Tulikuwa na deni la shilingi 4,095,000,000. Kwa hiyo, kwa hatua tulizozichukua deni hili limeweza kupungua na kubakia deni hili la bilioni 1.998. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, hatua tunazozichua ni imani yetu kabisa kwa sababu tumeshafanya mazungumzo na tumeshachukua hata hatua za kisheria, wale wanaohitajika kupelekwa mahakamani tumewapeleka. Kwa hiyo, kwa hatua hizi tunazoendelea nazo, tuna imani kabisa kwamba tutaweza kukamilisha haya madeni mengine ambayo hayajalipwa. Kwa hiyo, tunashukuru sana kwa msisitizo na kwa kuona kwamba hii ni changamoto na tunawahakikishia kwamba tunalitambua na tunaendelea kulifanyika kazi. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, hoja nyingine ambayo imezungumzwa na Kamati na Mheshimiwa Salma Kikwete, Mbunge wa Lindi ameisisitiza, ni kuimarisha mipaka ili kudhibiti mianya na njia zisizo rasmi. Kamati imezungumza kwa njia mbalimbali, lakini pia Mama Kikwete ameongezea. Napenda tu kusema kwamba Wizara imeendelea kuimarisha ulinzi katika mipaka ya nchi yetu na nimesema katika hotuba yangu pia na kama nilivyoeleza hali ya mipaka yetu ni salama kabisa na ni shwari. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, changamoto haziwezi kukosa, changamoto zitakuwepo hizi pia zinafanyiwa kazi inavyotakiwa kila zinapojitokeza. Aidha, Wizara imeendelea kuliwezesha Jeshi la Ulinzi la Wananchi wa Tanzania kwa zana na vifaa ili kutekeleza majukumu hayo ipasavyo. Naomba kuwahakikishia Waheshimiwa Wabunge kwamba Wizara inaendelea kuwekeza kwenye mifumo ya kisasa ili kuhakikisha kuwa inadhibiti mipaka yetu kikamilifu ikiwa ni pamoja na njia zisizorasmi mipakani. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, Waheshimiwa Wabunge wengi hapa wamesisitiza umuhimu wa teknolojia, wamesisitiza umuhimu wa kuwa na vifaa vinavyoendana na wakati na hiki ndiyo kinachofanyika, tunashukuru mmetukumbusha lakini niwahakikishie kwamba hili ndiyo tunaendelea kulifanya, ni suala endelevu linafanyika wakati wote kuhakikisha kwamba jeshi letu linavyo vifaa vya kisasa na katika ulinzi wa mipaka tunaweza kufanya kazi hiyo inavyotakiwa. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, katika eneo hili kwa niaba ya Bunge lako Tukufu naomba sana kutoa shukurani zetu za dhati kwa Mheshimiwa Rais na Amiri Jeshi Mkuu kwa uzito mkubwa anaoutoa kwa Jeshi letu katika kuhakikisha kwamba linawezeshwa kwa zana na vifaa vya kisasa katika kutekeleza jukumu lake la msingi la ulinzi wa mipaka. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, nilivyoeleza kuhusu ongezeko la bajeti, hiyo ni uthibitisho mmojawapo kwamba kweli Mheshimiwa Rais anatoa uzito unaotakiwa ili kuhakikisha kwamba Jeshi letu linaweza kuimarika, lakini yako mambo mengi makubwa yanayofanyika ambayo pia ni ya kukakikisha kwamba Jeshi letu linaimarika. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, pia Wizara ya Ulinzi na Jeshi la Kujenga Taifa imeendelea kushirikiana na Wizara, liliongelewa suala la mipaka na Waheshimiwa Wabunge kadhaa na ulitolewa mfano, nafikiri alikuwa Mheshimiwa Mama Kikwete sasa nakumbuka kwamba kuna kati ya mpaka wetu na Kenya na Mpaka wetu na Malawi.

Mheshimiwa Naibu Spika, nipende tu kusema kwamba tunaendelea kushirikiana na Wizara ya Ujenzi na Uchukuzi pamoja na Wizara ya Ardhi, Nyumba na Maendeleo ya Makazi, kuhakikisha kuwa barabara na alama za mipaka zinaendelea kuimarishwa. Hii ni kazi inafanyika, tumefanya kwa kiasi fulani katika mwaka huu wa fedha unaoendelea na tutaendelea kuifanya ili tuweze kuikamilisha.

Mheshimiwa Naibu Spika, suala la mpaka wa Malawi, hilo linasimamiwa chini ya Wizara ya Mambo ya Nje lakini tunashirikiana nao.

Mheshimiwa Naibu Spika, vilevile Jeshi la Ulinzi na Jeshi la Kujenga Taifa limeendelea kuimarisha viteule vilivyopo mipakani na kuviwezesha kufanya doria za mara kwa mara. Pia tunaendelea na kusimika mifumo ya ulinzi mipakani. Kwa hiyo, haya yote yanafanyika ili kuhakikisha kwamba kweli mipaka yetu iko imara na inaendelea kuwa imara kwa sababu ni imara, lakini tunaishi katika dunia ambayo ina matishio mbalimbali na wakati wote sisi tunatakiwa tuwe tumejipanga.

Mheshimiwa Naibu Spika, pia liliongelewa suala la umuhimu wa kuendeleza na kuboresha mashirika yetu ya Nyumbu na Mzinga na liliongelewa na Kamati na Mheshimiwa Tendega amelisisitiza sana. Napenda tu kusema kwamba Wizara inatambua umuhimu wa mashirika haya kwa maslahi mapana ya Taifa letu na jeshi na ulinzi kwa ujumla wake.

Mheshimiwa Naibu Spika, kutokana na umuhimu huu, Wizara imeendelea kutekeleza mpango wa miaka kumi wa kuimarisha Shirika la Mzinga. Nilieleza katika hotuba yangu kwamba tunao Mpango wa miaka kumi0 wa Kuliimarisha Shirika la Mzinga. Kwa hiyo, mpango huu utekelezaji wake unaendelea. Hela imeshatengwa, inaendelea kutolewa mwaka hadi mwaka na hatua za utekelezaji za kufanya masuala mbalimbali zinaendelea.

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa upande wa Shirika la Mzinga, Wizara ipo katika hatua ya awali ya kuanzisha Mzinga Two. Tunataka tuanzishe kiwanda kingine ambacho kitakuwa kinaongezea nguvu na kinaenda na mahitaji ya wakati wa sasa.

Mheshimiwa Naibu Spika, kuhusu rasilimali watu, Wizara kupitia jeshi na taasisi zake tumeendelea kuwawezesha na vilevile Ofisi ya Utumishi imeendelea kutupatia watumishi awamu kwa awamu. Hivyo, nawaahidi Waheshimiwa Wabunge kuwa tunaendelea kuyaimarisha mashirika yetu haya ili kutimiza azma ya kuanzishwa kwake. Hivyo nawaomba mtupitishie bajeti ambayo naileta hapa, imejumuisha bajeti ya mashirika haya ili yaweze kuendelea kufanya kazi zake na yaendelee kujiimarisha zaidi. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, liliongelewa suala la Sera ya ulinzi; hoja ya kukamilisha Sera ya Ulinzi, maandalizi ya sera yameendelea, yamefika mbali. Tumeshafanya tathmini ya hali ya ulinzi na usalama kwa sababu hiyo ndiyo inawezesha kuandaa hiyo sera. Tumeshafanya mazungumzo na upande wa pili na Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar na tumeshapata maoni yao, lakini suala hili limesimama kidogo kwa sababu kuu mbili; sababu ya kwanza, tuko katika mchakato wa kuandaa Dira ya Maendeleo ya Taifa ya mwaka 2025 mpaka 2050 na wakati huo huo tunaendelea na maandalizi ya Sera ya Mambo ya Nje kama Serikali.

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa hiyo, haya yote yatakuwa yana uhusiano wa karibu na Sera ya Ulinzi. Kwa hiyo, tukienda haraka kukamilisha Sera ya Ulinzi sasa hivi, tunaweza tukajikuta tumeacha mambo ya msingi ambayo yanatokana na Dira ya Taifa na Sera ya Mambo ya Nje. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, kama mnavyofahamu Waheshimiwa Wabunge, Sera ya Ulinzi ya Mambo ya Nje ya sasa ilivyo imejumuisha eneo ambalo linahusiana na mambo ya ulinzi na usalama. Kwa hiyo, baada ya hii michakato miwili kukamilika, nawahakikishia kwamba tutaweza kukamilisha sera hii kama itakavyokuwa imekubalika katika mijadala inayoendelea kwa sababu sasa hivi haya masuala yote mawili yanajumuisha wadau wote kitaifa ili kila eneo liweze kutoa mawazo yao. Pengine mnaweza mkaja mkasema hatuhitaji tena Sera ya Ulinzi. Sijui, kwamba kila kitu kimejumuishwa katika Sera ya Mambo ya Nje, sijui. Kwa hiyo, ndiyo maana tunajipa muda ili tuweze kuja na kitu ambacho kitakuwa ni sahihi zaidi. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, yapo pia maeneo mengine ambayo yaliongelewa sana ambayo niyajumuishe kwa ujumla wake; Mheshimiwa Nahodha, Mheshimiwa Ahmed Salum, Mheshimiwa Lugangira na hata Mheshimiwa Tendega, wameongea kwa njia tofauti, lakini hoja kubwa iliyokuwa inajitokeza ni kuhusu kuliimarisha jeshi letu kivifaa, kiteknolojia, kimafunzo na kiutaalamu.

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa hiyo, napenda tu kusema kwamba jeshi letu liko vizuri sana lakini hatusemi kwamba kwa sababu tuko vizuri sana hatuna sababu ya kujifunza na kwenda na wakati. Ni kweli tuko katika karne ya 21, mahitaji yanabadilika na sisi wakati wote tunajitahidi kwenda na mahitaji ya wakati. Kwa hiyo, haya yote mliyoyasema tutayazingatia wakati wote, wakati wa utekelezaji na kwa kadiri tunavyoendelea kuliimarisha jeshi letu.

Mheshimiwa Naibu Spika, ni kweli tuko katika karne mpya, cyber security, technological warfare na food security inayoendana na usalama kwa ujumla wake ni lazima tuizingatie. Kwa hiyo, yote haya tumeyapokea, tutaendelea kuyafanyia kazi na hata katika kuliboresha jeshi letu kitaaluma na kiteknolojia, yote haya tunayazingatia. Kwa hiyo, Waheshimiwa Wabunge msiwe na wasiwasi. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, umetolewa ushauri kuhusu kufanya ushirikiano na vyuo. Tunapokea na tunafanya hivyo na siyo vyuo tu, tunafanya ushirikiano na taasisi nyingine.

Mheshimiwa Naibu Spika, nilivyosikiliza huu mjadala kwa mapana yake, nimeona ni mjadala ambao hauihusu Wizara ya Ulinzi na Jeshi la Kujenga Taifa peke yake, ni mjadala unaoihusu Serikali kwa ujumla wake. Kwa hiyo, hapa sisi tutayachukua na tutaenda kukaa chini kama Serikali na tuone kwamba tunaweza kushirikiana kwa namna gani. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa sababu ukisema Jeshi lisimamie uzalishaji wa mbegu bora, tunafanya lakini lazima tushirikiane na Wizara ya Kilimo. Tukisema twende kwenye masuala ya cyber security, tunafanya lakini lazima tushirikiane na Wizara ya Habari na Teknolojia na Wizara ya Mambo ya Ndani. Haya yote ni mengi ambayo mmeyasema, kwa hiyo, niwahakikishie tu kwamba tutaendelea kushirikiana kama Serikali na tunajua kabisa umuhimu na msisitizo mlioutoa, kwa hiyo, tutalifanyia kazi inavyotakiwa. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa hiyo yote haya ni mengi ambayo mmeyasema kwa hiyo niwahakikishie tu kwamba tutaendelea kushirikiana kama Serikali na tunajua kabisa umuhimu na msisitizo mlioutoa kwa hiyo tutalifanyia kazi inavyotakiwa.

Mheshimiwa Naibu Spika, hoja ya mwisho ambayo napenda kusemea ni ya Mheshimiwa Hawa ambayo yeye ameelezea kuhusu maeneo yaliyotwaliwa kwamba yanatakiwa kulipwa fidia.

Mheshimiwa Naibu Spika, kwanza kabla sijajibu hoja hii ya specific nipende tu kutoa shukrani sana kwa Waheshimiwa Wabunge wote kwa ushirikiano mnaotupatia kwa sababu jeshi bila kupata maeneo utekelezaji wa baadhi ya majukumu utakuwa mgumu sana. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, lakini hata katika utatuzi wa migogoro hii tumefanya pamoja nawashukuru sana. Tulikaa chini tulipohitaji maeneo ya ziada tumekaa pamoja mmeweza kutuelewa na tuendelee kufanya kazi pamoja katika eneo hili na ni kweli tumetoa maeneo mbalimbali kwenye hili hapa ambalo ukiangalia katika kitabu hiki maana yake amesema anataka kauli ulisema kweli Mheshimiwa mwaka jana na nilikuhaidi nitafanyia kazi na tumefanyia kazi.

Mheshimiwa Naibu Spika, ukiangalia katika kitabu cha hotuba jedwali la pili na jedwali la kwanza, jedwali la pili linaonesha maeneo ambayo yalipimwa na kulipiwa fidia na hapo ukiangalia kwa mwaka 2022/2023 namba 14 tuna Tondorani, Pwani ambapo fidia ya shilingi 46,712,720 ililipwa Mheshimiwa Mbunge. (Makofi)

Katika kitabu hiki hiki ukiangalia jedwali na kiambatanisho namba moja hicho nilichokuwa nimekirejea ni kiambatanisho namba mbili kuna maeneo ambayo hayajalipiwa fidia lakini tumeshayafanyia tathimini.

Mheshimiwa Naibu Spika, eneo namba moja katika jedwali hilo ni hiyo KJ191 ambayo umeirejea ambayo pia hii katika uthamini tunatarajia kuwalipa shilingi 2,520,249,865 kwa hiyo hii hapa uthamini umeshakamilika kilichosalia sasa hivi ni kwenda kulipa hiyo fidia. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, naomba sasa nihitimishe kwa kuanza na kwa niaba ya watumishi wote wa Wizara ya Ulinzi na Jeshi la Kujenga Taifa au Jeshi la Ulinzi la Wananchi wa Tanzania na Taasisi zake kupokea shukrani na pongezi za dhati ambazo mmetupatia kwa kazi nzuri inayoendelea kufanyika ya kulinda mipaka yetu na kudumisha amani na aidha, napenda kuwahakikishia kuwa Wizara ya Ulinzi na taasisi zake ikiwemo Jeshi la Ulinzi la Wananchi wa Tanzania tutaendelea kutekeleza majukumu yetu kwa weledi, umahiri na uzalendo na hii ndiyo misingi ya utendaji wetu wa kazi na tutaiendeleza daima.

Mheshimiwa Naibu Spika, tunafanya hivi tukitambua kwamba Amiri Jeshi Mkuu yupo nyuma yetu akitusimamia, akituangalia na akitaka kuhakikisha kwamba kweli tunafanya maukumu yetu kama inavyotakiwa na hatutakuwa tayari hata dakika moja kumuangusha Mheshimiwa Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania na Amiri Jeshi Mkuu. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, pongezi hizi ambazo mmezitoa kwa Wizara naomba nichukue kwamba ni pongezi ambazo zinatolewa kwetu, lakini zinatolewa kwa Amiri Jeshi Mkuu ambaye ndiyo msimamizi namba moja. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, baada ya ufafanuzi huo na kabla sijahitimisha hoja yangu naomba niwashukuru tena kwa dhati Waheshimiwa Wabunge wote waliochangia hoja hii na hata waliosikiliza na waliofuatilia hotuba hii na mjadala, naamini tutaendelea kushirikiana katika kudumisha ulinzi na amani na kuwaletea Watanzania maendeleo. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa upekee napenda niwapongeze watendaji wote wa Wizara na taasisi zote wakiongozwa na Katibu Mkuu Dkt. Faraji Kasidi Mnyepe kwa upande wa Wizara na Jenerali Jacob John Mkunda, Mkuu wa Majeshi ya Ulinzi kwa upande wa Jeshi la Ulinzi la Wananchi wa Tanzania kwa kufanya kazi kwa weredi na kujituma na kuwezesha kufikia hatua hii ambapo tunaelekea kuhitimisha mjadala wa bajeti ya Wizara yetu. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, jitihada kubwa zinazofanywa na Mheshimiwa Rais, Dkt. Samia Suluhu Hassan, Rais na Amiri Jeshi Mkuu katika kudumisha amani na kuwaletea wananchi maendeleo zinapaswa kuungwa mkono na sisi sote. Wizara ya Ulinzi na Jeshi la Kujenga Taifa inamshukuru kwa dhati kwa namna ambayo amekuwa akisimamia ulinzi na usalama na kuwa mstari wa mbele katika kutatua changamoto zinazoikabiri Wizara ya Ulinzi na Jeshi la Kujenga Taifa na taasisi zake tangu aingie madarakani, lakini changamoto zinazolikabili Taifa letu kwa ujumla wake.

Mheshimiwa Naibu Spika, Mheshimiwa Rais, Dkt. Samia Suluhu Hassan amekuwa pia mstari wa mbele kuimarisha diplomasia ya ulinzi na ameendelea kuiletea heshima nchi yetu, tuendelee kuunga mkono Mheshimiwa Rais wetu mpendwa. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, naomba niwahakikishie Waheshimiwa Wabunge na Watanzania wote kuwa chini ya uongozi wa Amiri Jeshi Mkuu Wizara ya Ulinzi na taasisi zake ipo imara ili kuhakikisha kuwa nchi yetu ina amani, ipo shwari, ni imara wakati wote. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, kabla ya kuhitimisha naomba nitoe wito kwenu wote Waheshimiwa Wabunge na wananchi wote kuwa ulinzi wa Taifa letu ni jukumu la kila Mtanzania na kila mmoja wetu analo jukumu la kutekeleza wajibu huo. Wananjeshi wetu na watendaji wote wanafanya kazi kubwa sana usiku na mchana kwa weledi, uhodari na uzalendo wa hali ya juu. Nawapongeza sana kwa moyo huo wa kujituma na kwa kazi kubwa wanayoifanya niwaombe sote tuwaunge mkono na kutoa ushirikiano na tusiwakatishe tamaa. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, maombi ya fedha; naomba sasa Bunge lako Tukufu liidhinishe kiasi cha shilingi 3,326,230,419,000 kwa mwaka wa fedha 2024/2025 kwa Wizara ya Ulinzi na Jeshi la Kujenga Taifa, kati fedha hizo shilingi 3,008,812,907,000 ni kwa ajili ya matumizi ya kawaida na shilingi bilioni 317,417,512,000 ni kwa ajili ya shughuli za maendeleo.

Mheshimiwa Naibu Spika, baada ya maelezo hayo naomba kutoa hoja. (Makofi)