Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Ofisi ya Rais, Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa kwa Mwaka wa Fedha 2024/2025

MHE. PROF. PALAMAGAMBA J. A. M. KABUDI: Mheshimiwa Naibu Spika, nakushukuru sana kwa kunipa nafasi hii nami niweze kuchangia katika hotuba ya bajeti ya Wizara hii muhimu kwa maendeleo ya wananchi wa Tanzania.

Mheshimiwa Naibu Spika, nianze kwa kumshukuru Mwenyezi Mungu Rahim, kwa ruzuku ya uhai na afya, lakini pia namshukuru sana kwa kutuwezesha mwaka huu ambao ni muhimu sana kwa Taifa letu, yaani miaka 60 ya Muungano wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania kutimiza miaka 60. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa hiyo, tunaijadili hotuba hii ya Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa katika bashasha hiyo ya miaka 60 ya muungano wetu ambao umebaki siku nane tuusherehekee. Katika miaka hii 60, kazi kubwa imefanyika katika miaka hii mitatu ya uongozi wa Mheshimiwa Dkt. Samia Suluhu Hassan ya kutekeleza na kutimiza ndoto za Baba wa Taifa Mwalimu Julius Kambarage Nyerere ambaye katika hotuba yake ya Ujamaa na Maendeleo Vijijini ya Mwaka 1968 alisema “kitovu cha maendeleo cha Watanzania ni kwenda vijijini.” (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, Mwalimu alisema wakati mataifa mengine yanafanya juhudi ya kwenda katika anga za juu na kupeleka binadamu na vifaa huko katika mwezi na sayari nyingine, sisi twende vijijini ili tupeleke maendeleo katika sekta zote. Ni jambo la kumshukuru Mwenyezi Mungu kwamba katika miaka hii mitatu ya mwisho kufikia miaka 60 ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania Mheshimiwa Dkt. Samia Suluhu Hassan amefanya kazi kubwa ambayo imeleta mabadiliko makubwa katika vijiji vyetu vyote. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, Tanzania ya sasa huko vijijini ni tofauti na ilivyokuwa huko nyuma. Nami ninaamini kabisa, Baba wa Taifa huko aliko anaona fahari ya mtu ambaye amekuja kutumiza ndoto zake na azma yake ya kuyabadili maisha ya Watanzania. Daima katika hali kama hiyo watatokea mabarakala, watatokea watu ambao lengo lao ni kufifisha juhudi hizo ili kuwaondoa katika mstari ambao mnakwenda.

Mheshimiwa Naibu Spika, Watanzania wote tusimame katika mstari ule ule alioujenga Baba wa Taifa, Mwalimu Julius Kambarage Nyerere na ukaendelezwa na Mheshimiwa Marehemu Ali Hassan Mwinyi, Mheshimiwa Benjamin Mkapa, Mheshimiwa Jakaya Kikwete, Mheshimiwa John Pombe Magufuli na sasa Mheshimiwa Dkt. Samia Suluhu Hassan. Huu siyo wakati wa kucheza ndwele huu ni wakati wa kushikamana na kusonga mbele, ili kuleta maendeleo kwa wananchi wetu na hasa tukizingatia kwamba, sasa dunia inabadilika na sisi lazima twende na kasi hiyo. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, Mheshimiwa Dkt. Samia Suluhu Hassan ameboresha maisha ya Watanzania katika nyaja zote; elimu, afya, maji, nishati, barabara, miundombinu na kilimo. Kwa sababu hiyo, tuna sababu zote za kujivunia na kusimama naye katika uongozi wake. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, nachukua nafasi hii kumpongeza sana Mheshimiwa Mohamed Omary Mchengerwa. Sikupenda kutumia jina hili, lakini nalitumia kwa sababu nimesikia mtaani wanamwita “mtu kazi” sasa sijui “mtu kazi” maana yake ni nini? Sijui ni Mandonga, lakini nalitumia kwa sababu ndivyo watu wanavyomwita “Mtu Kazi” kwa kazi kubwa anayoifanya katika Wizara hii akisaidiwa na Waheshimiwa Manaibu Waziri wake wote wawili.

Mheshimiwa Naibu Spika, nami nachukua nafasi hii pia, kuungana na wengine wote kuwapongeza Mheshimiwa Dkt. Dugange na Mheshimiwa Zainab Katimba, kwa kazi nzuri ambayo mnaifanya katika Wizara hii, ikiwa ni pamoja na Katibu Mkuu Ndg. Adolf Ndunguru na Manaibu Katibu Wakuu wote wanne, Wakuu wa Mikoa, Wakuu wa Wilaya, Wakurugenzi na wengine wote. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, pia, nachukua nafasi hii kutoa pole sana kwa wote waliopatwa na adha na kadhia ya mafuriko. Sisi Mkoa wa Morogoro na Jimbo la Kilosa tulikumbwa na mafuriko toka tarehe 05 Desemba, mwaka 2023. Nachukua nafasi hii kumshukuru sana Mkuu wa Mkoa wa Morogoro, Mheshimiwa Adam Kigoma Malima na Mkuu wa Wilaya ya Kilosa Ndugu Shaka Hamdu Shaka, kwa kutusaidia sana wakati wa mafuriko yale ya mwezi Desemba, Januari na yanayoendelea mpaka sasa. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, bila umahiri wao, bila wao kusimama kidete, hali ile ilikuwa mbaya. Hapo hapo pia, namshukuru sana Mheshimiwa Rais, Dkt. Samia Suluhu Hassan, kwa misaada mingi tuliyoipata wakati huo wa mafuriko. Tulidhani Morogoro imeepuka mafuriko, lakini mafuriko yamerudi tena, kwa hiyo, tunawapa pole wenzetu wote wa Rufiji, Kilombero, Mlimba, Ifakara na maeneo mengine Inshallah, Mwenyezi Mungu atatuepusha katika kadhia hii. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, katika hilo, nachukue nafasi hii kuishukuru sana Ofisi ya Raisi, Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa, na hasa Mtendaji Mkuu wa TARURA Engineer Victor Seff, mara baada ya sisi kupata mafuriko na miundombinu kuharibika, alitembelea aneo la Kilosa na kukagua miundombinu. Tunashukuru sana kwa fedha ambayo tumepata kiasi cha shilingi 859,710,178 ambazo zimesaidia kufungua baadhi ya barabara pamoja na kujenga mitaro katika mji wa Kilosa.

Mheshimiwa Naibu Spika, tunashukuru sana fedha hizo zimetusaidia kujenga mitaro katika Mji wa Kilosa katika Kata ya Mbumi ambayo miaka yote ilikuwa inapata mafuriko, lakini safari hii haikupata kabisa hata tone la mafuriko. Pia tunashukuru kwa fedha hiyo ambayo imekwenda kutengeneza Barabara ya Magole Estate kwenda Mabwegere katika Kata ya Kiteko.

Mheshimiwa Naibu Spika, tunaomba, tunajua nchi nzima imepatwa na matatizo haya, lakini tungeomba tupate msaada zaidi wa kufungua tena Barabara ile ya Magole Estate kwenda Mabwerebwere, Barabara ya Rudewa – Unone – Kisare, Barabara ya Mbigiri – Mabano, Barabara ya Parakuyo – Twatwatwa – Manyara na Barabara ya Lumuma – Msowero kwenda Mnozi, ili nazo ziweze kufunguka na mazao mengi ya wakulima katika maeneo hayo yaweze kwenda katika masoko yanayohitajika. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, shughuli zimesimama, lakini siyo kwa makusudi isipokuwa ni kwa sababu ya tatizo hili lililotupata. Kwa hiyo, tunaipongeza sana TARURA, nami naungana na wale wote wanaoona kwamba huu ni wakati sasa wa Serikali kutoa fedha kwanza kwa TARURA ili kurekebisha hii miundombinu iliyopata matatizo. Tulichukue kuwa ni jambo la dharura na kweli liwe dharura. Maana ya dharura ni kutenga fedha ya kutosha katika eneo hilo hata kama itakuwa na maana ya kupunguza katika maeneo mengine ili tuweze kuvifungua vijiji, tuweze kuunganisha vijiji na miji, vijiji na wazalishaji na vijiji na watumiaji wa mazao hayo. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, inapotokea dharura, basi ni muhimu pia kuichukulia kama dharura. Kwa hiyo, ni imani yangu kabisa TARURA watapewa fedha ya kutosha. Nachukua nafasi hii kuungana na wote wanaosema kwamba, kama kuna taasisi katika nchi hii zinazofanya vizuri kwa fedha ambayo wanapewa, ambayo wakati mwingine haikidhi mahitaji yao, basi TARURA ni moja ya taasisi hizo. Hiyo ndiyo busara ya maamuzi ya Serikali ya CCM ya kuzungumzia mambo ya maendeleo vijijini, ndiyo maana leo tuna TARURA, leo tuna REA, leo tuna RUWASA kwa sababu tunaamini kabisa nguzo kubwa ya nchi hii ni maendeleo vijijini. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, jambo lingine, napenda kumshukuru sana Mheshimiwa Rais, Dkt. Samia Suluhu Hassan kwa fedha nyingi ambazo ametupatia katika sekta ya elimu katika Jimbo la Kilosa, na kubwa namshukuru kwa kutuwezesha kukarabati shule yenye umri wa miaka 107 ya Kilosa Town ambayo baada ya kupata shilingi milioni 150 sasa imepata madarasa mapya tisa na tumeweza kukarabati yale madarasa kongwe ili yabaki kama historia. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, napenda kusisitiza katika shule hizi zote kongwe, yale madarasa ya zamani tusiyabomoe, tuyakarabati tuyatunze yawe ni sehemu ya historia na kumbukumbu ya nchi yetu. Tumekumbwa na matatizo ya kubomoa majengo mengi ya kale tukiyaona siyo mali, kumbe ni mali kubwa sana na ndiyo inayoonesha historia ya nchi ilikotoka na ilikofika.

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa hiyo, namshukuru sana Mheshimiwa Rais, Dkt. Samia Suluhu Hassan kwa kazi kubwa aliyotusaidia kuikarabati shule hii yenye umri wa miaka 107 ambayo sasa inaendelea kutoa elimu. Katika eneo hili tumshukuru sana kwamba katika Jimbo la Kilosa kata zote 25 zina shule za kata. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, tulibaki na kata tatu; Kata ya Berega, Kata ya Maguha na Kata ya Madoto. Sasa zote zina shule za kata na tumeanza kujenga shule nyingine za kata katika maeneo ambayo yamezidiwa na wingi wa wananfunzi. Kwa mfano, Kata ya Dumila tumeanza kuongeza shule nyingine ya sekondari kwa mapato ya ndani na nguvu za wananchi katika eneo la Mkundi. Pia katika Kata ya Mtumbatu tumeweza kufanya hivyo katika eneo la Kitange ili kupunguza umbali wa wanafunzi kutoka Kitange kwenda kusoma katika Shule ya Sekondari ya Mtumbatu. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, eneo la elimu ni muhimu sana…

(Hapa kengele ililia kuashiria kwisha kwa muda wa Mzungumzaji)

NAIBU SPIKA: Mheshimiwa Profesa, ni kengele ya pili hiyo.

MHE. PROF. PALAMAGAMBA J. A. M. KABUDI: Mheshimiwa Naibu Spika, basi …

NAIBU SPIKA: Ahsante kwa mchango mzuri.

MHE. PROF. PALAMAGAMBA J. A. M. KABUDI: Mheshimiwa Naibu Spika, naomba kuunga mkono hoja katika eneo hili, lakini tuongeze fedha zaidi kwa TARURA na tuongeze fedha zaidi kwa upande wa miundombinu iliyoharibiwa na mafuriko na mvua. Nashukuru sana. (Makofi)