Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara ya Mifugo na Uvuvi kwa Mwaka wa Fedha 2024/2025

MHE. PROF. PATRICK A. NDAKIDEMI: Mheshimiwa Naibu Spika, nashukuru sana kwa kunipa fursa hii. Nianze kwa kumpongeza Mheshimiwa Waziri, Mheshimiwa Naibu wake na Katibu Mkuu na timu yake na Wizara ya Mifugo kwa kazi kubwa mnayofanya kuna mageuzi makubwa mmeyaleta na tunayaona kusema ukweli kwenye maziwa, Ngozi, kuku, mbuzi, samaki na mengine mengi. (Makofi)
Mheshimiwa Naibu Spika, nimshukuru sana Mheshimiwa Waziri kwa mradi wa shamba darasa la kuku ambalo lilipatiwa kwenye Kata ya Uru Kaskazini na Kibosho Magharibi nashukuru sana, tunaomba tuje tumalizie ile kazi. Pia nashukuru kwa majosho ambayo tumejengewa kule lakini bado nahitaji josho kwenye Kata ya Arusha Chini.

Mheshimiwa Naibu Spika, tumshukuru Mheshimiwa Rais kwa jinsi ambavyo anaongeza bajeti ya Wizara hii. Miaka michache iliyopita bajeti ilikuwa ndogo sana lakini sasa hivi tumeona increase ya 63% ambapo tunaona wanapata shilingi bilioni 460, tunamshukuru sana Mheshimiwa Rais. Hii pesa ni muhimu na mimi niseme hapa pesa hii haiwatoshi hawa watu, wanahitaji pesa nyingi ili waje na mageuzi ambayo wametarajia kwenye kuongeza utafiti, kutuletea chanjo, huduma za ugani, mbari za mifugo, malisho, vizimba, BBT na mambo mengi. Wana mambo mengi wanataka kufanya kwa hiyo wanahitaji pesa. Niombe Serikali kama Kamati tulivyo-recommend iwaongezee hawa watu pesa ili waweze kufanya mageuzi wanayotaka. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, nirudie pale alipomalizia Mheshimiwa Rahhi kwamba tunaomba kama Kamati tulivyoshauri tuwe na Wakala wa Mifugo na Wakala wa Uvuvi ili waweze kusimamia hii sekta kwa uhakika zaidi kwa sababu sasa hivi usimamizi nao unaonekana ni shida. Kwa hiyo tukianzisha hizi wakala zitamsaidia Mheshimiwa Waziri na Wizara kwa ujumla kwenye kuwupa output. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, sasa nijikite kwenye jimbo langu, Mkoa wa Kilimanjaro umebarikiwa sana, una mazingira yanayoweza kufuga kama Ulaya hivi. Upande wa milimani tunaweza tukafuga ng’ombe wa maziwa wanaoweza kutoa mpaka lita 40 kwa siku na upande wa tambarare Mabogini na Arusha Chini kule tunaweza tukazalisha nyama nyingi sana. Kwa hiyo nimwombe Mheshimiwa Waziri sisi kule Kilimanjaro tunaomba utusaidie, tupe mbegu bora za mitamba inayoweza kutoa lita 20 hadi 40 kwa siku, uone Mchaga atakavyopambana na Wapare kule. Sisi utatudai maziwa na nyama na kila kitu. Pia, mbegu bora za malisho ili tupeleke kwenye haya maeneo kwa mfano ile Mbegu ya Juncao ni mbegu bora na zile nyingine. Sisi tunakuomba utukopeshe tutakulipa maziwa na nyama. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, kitu kingine ni samaki, najua Mkoa wa Kilimanjaro una maji mengi na tuna potential ya ku-contribute kwenye uchumi wa Samaki. Sasa tuna Nyumba ya Mungu pale na wale wavuvi wetu wa Nyumba ya Mungu wangependa sana wawe kwenye program ya vizimba. Nimwombe Mheshimiwa Waziri vile vizimba 497 ambavyo ameviweka kwenye program hii, sisi tukopeshe vizimba na awafundishe vijana wetu namna ya kufuga samaki kwa kutumia teknolojia ya vizimba. Tusiende tu kwenye maziwa hata Nyuma ya Mungu tunajua tutazalisha samaki wengi halafu sisi atudai samaki na mchango wetu kwenye pato la Taifa.

Mheshimiwa Naibu Spika, naomba, kwenye samaki kuna eneo ambalo lina-potential kubwa sana, ukanda wa tambarale tunalima mpunga eneo la Mandaka Mnono, Mabogini na kule Arusha Chini tunalima mpunga, hebu leteni mbegu, anzisheni kuzalisha vifaranga tuwapelekee wakulima wa mpunga, tuwape samaki watupe kule kwenye majaruba uone tutakavyozalisha samaki wengi. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa hiyo, tunaomba Wizara iajiri Maafisa Ugani wakutosha wawafundishe watu namna ya kufuga samaki kwenye majaruba ya mpunga, siyo Kilimanjaro tu hata maeneo mengine ambayo yanalima mpunga tunaweza tukasaidia sana uchumi wa samaki na ile 1.8 ikaruka ikawa juu ya hapo, tukachangia vizuri sana. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, Kilimanjaro tunayo maji mengi, mifugo ina potential ya kukusaidia, samaki ina potential ya kusaidia Wizara, kwa hiyo tunaomba watukopeshe miradi sisi tutawalipa nyama na samaki. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, baada ya hayo, naomba kuunga mkono hoja. (Makofi)