NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Naibu Spika, Mwaka wa Fedha 2016/2017, Serikali ilitoa shilingi milioni 100 kwa ajili ya ujenzi wa Bwalo la Chakula katika Shule ya Sekondari Malagarasi. Fedha hiyo ilitumika kukamilisha kazi za ujenzi wa bwalo na hadi sasa lipo katika hatua za umaliziaji.

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali inatambua kuwa baadhi ya miundombinu ya bwalo hilo haijakamilika kujengwa. Hivyo, katika mwaka wa fedha 2024/2025, Serikali imetenga bajeti ya shilingi milioni 187 kwa ajili ya kuendelea na ukamilishaji wa ujenzi wa Bwalo katika Shule ya Sekondari Malagarasi.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa kuzingatia matakwa ya Sera ya Elimu na Mafunzo ya Mwaka 2014, Wilaya ya Kilolo ina tarafa tatu ambazo ni Kilolo, Mazombe na Mahenge ambazo zote zina Shule za Kidato cha Tano na Sita. Shule hizo ni: Udzungwa Sekondari (Kilolo); Ilula Sekondari (Mazombe) na Lukosi Sekondari (Mahenge) ambayo imepandishwa hadhi mwaka huu 2024 na inatarajiwa kuanza Julai, 2024, baada ya Serikali kupeleka shilingi milioni 260 kwa ajili ya ujenzi wa mabweni mawili katika mwaka wa fedha 2023/2024.

Mheshimiwa Naibu Spika, pamoja na uwepo wa shule hizo, Serikali itaendelea na mpango wake wa kupandisha hadhi Shule ya Sekondari ya Kilolo kuwa na kidato cha tano na sita kulingana na upatikanaji wa fedha. Ahsante.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali imeendelea kuratibu upatikanaji wa taulo za kike kupitia fedha zinazotokana na ruzuku ya uendeshaji (Capitation Grants), wadau pamoja na mapato ya ndani ya halmashauri ambapo katika Mwaka wa Fedha 2022/2023, shilingi bilioni 3.16 zilitumika kugharamia taulo za kike. Kati ya fedha hizo shilingi bilioni 1.97 zilitoka katika ruzuku ya uendeshaji, shilingi milioni 539 zilitoka katika mapato ya ndani ya halmashauri na shilingi milioni 655 zilitoka kwa wadau mbalimbali.

Mheshimiwa Naibu Spika, aidha, katika Mwaka wa Fedha 2023/2024, Serikali ilitenga shilingi bilioni 2.64 kwa ajili ya kugharamia taulo za kike. Kati ya fedha hizo shilingi bilioni 1.06 ni za ruzuku ya uendeshaji na shilingi bilioni 1.58 ni fedha kutoka mapato ya ndani ya halmashauri. Hadi Machi, 2024 shilingi bilioni 2.2 zimetumika. Pia, wadau mbalimbali walichangia jumla ya shilingi bilioni 1.5 na Miradi ya Shule ya Elimu ya Kujitegemea ilichangia shilingi milioni 119.5.

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali inaendelea kuzisisitiza halmashauri zote nchini kuhakikisha zinatenga bajeti kwa ajili ya upatikanaji wa taulo za kike shuleni.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Naibu Spika, barabara ambazo zitajengwa kwa kiwango cha lami kwa ufadhili wa Benki ya Dunia kupitia Mradi wa RISE katika Wilaya ya Mbogwe zina jumla ya urefu wa kilometa 102. Barabara zitakazojengwa kwenye Mradi huo ni Masumbwe – Iponya - Nyashimba (kilometa 20), Lulembela – Kiseke – Isebya (kilometa 17), Mkweni – Nhomolwa - Nyanhwiga (kilometa 21), Ishigamva – Busabaga – Ilolangulu (kilometa 14) na Ivumwa – Ushirika - Shibutwe (kilometa 30).

Mheshimiwa Naibu Spika, utekelezaji wa mradi huu utafanyika kwa awamu, ambapo awamu ya kwanza itahusisha ujenzi wa Barabara za Masumbwe – Iponya – Nyashimba (kilometa 20), Lulembela – Kiseke – Isebya (kilometa 17), Ishigamva – Busabaga – Ilolangulu (kilometa 14) na Mkweni – Nhomolwa – Nyanhwiga (kilometa 21). Aidha, kazi za usanifu wa barabara za awamu ya kwanza zilianza Januari, 2024 na zinatarajiwa kukamilika Agosti, 2024.

Mheshimiwa Naibu Spika, baada ya kazi ya usanifu wa barabara kukamilika Serikali kupitia TARURA itatangaza zabuni na kumpata mkandarasi wa kujenga barabara za awamu ya kwanza kwa kiwango cha lami.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Naibu Spika, Daraja la Nsanga linaunganisha Kata ya Ntaba upande wa Halmashauri ya Wilaya ya Busokelo na Kata ya Ipinda upande wa Halmashauri ya Wilaya ya Kyela. Daraja hilo hutumiwa na wakulima wa mpunga na kokoa kutoka mashambani kwenda kwenye masoko.

Mheshimiwa Naibu Spika, katika Mwaka wa Fedha 2024/2025, Serikali kupitia TARURA imetenga shillingi 500,000,000 kwa ajili ya ujenzi wa daraja la kudumu la zege katika sehemu hiyo ambapo kwa sasa kuna kivuko cha waenda kwa miguu ambacho kinatumika.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Naibu Spika, Ofisi ya Rais, TAMISEMI inazingatia miongozo iliyopo kwenye kutekeleza kazi za ujenzi wa miradi kwa kutumia njia ya force account ili miradi hiyo iweze kutekelezwa kwa ubora na ufanisi mkubwa. Aidha, Serikali imekua ikiwatumia wataalamu wa ujenzi kwa mikataba na waajiriwa wa halmashauri ili kuhakikisha miradi inayojengwa kwa force account inakua bora na imara.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Spika, kwa niaba ya Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais, TAMISEMI, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Esther Nicholas Matiko, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, Serikali inatambua uwepo wa upungufu wa walimu wa masomo ya Hisabati na Sayansi katika shule za sekondari nchini. Kwa sasa mahitaji ya walimu wa sayansi na hisabati ni walimu 71,027, waliopo ni walimu 31,417, na upungufu ni walimu 39,610, sawa na 55.8%.

Mheshimiwa Spika, kufuatia upungufu huo, Serikali imekuwa ikifanya jitihada kila mwaka kuajiri walimu wa masomo mbalimbali wakiwemo wa masomo ya sayansi na hisabati. Katika kipindi cha mwaka 2020/2021 hadi mwaka 2022/2023 Serikali iliajiri walimu wa masomo ya sayansi na hisabati 10,853. Aidha, katika mwaka 2023/2024 Serikali inategemea kuajiri walimu 12,000 wakiwemo wa masomo ya hisabati na sayansi.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali inatekeleza Sera ya Elimu na Mafunzo ya mwaka 2014 Toleo la 2023 ambalo pamoja na mambo megine inatamka kuwa Serikali itahakikisha kuwa elimu ya awali, msingi na sekondari inatolewa bila ada katika mfumo wa umma. Aidha, Waraka wa Elimu Na. 3 wa mwaka 2016 kuhusu utekelezaji wa Elimu Msingi Bila Malipo, unabainisha majukumu ya wadau wote ikiwa ni pamoja na utaratibu wa kuzingatia ili kupata kibali cha mchango wa aina yoyote.

Mheshimiwa Naibu Spika, ili kuleta unafuu wa gharama za michango, Serikali imetoa maelekezo ya kujiunga na kidato cha tano katika shule zote za sekondari za Serikali Tanzania ambapo ukomo wa michango hiyo umebainisha kuwa shilingi 80,000 kwa shule za bweni na shilingi 50,000 kwa shule za kutwa. Aidha, wanafunzi wa kidato cha kwanza wanapokelewa kwa kuzingatia Waraka wa Elimu Na. 3 wa mwaka 2016 wa Elimu Msingi bila Ada ambapo wanafunzi hawatakiwi kutoa mchango wowote bila kibali cha Waheshimiwa Wakuu wa Wilaya.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Naibu Spika, katika mwaka 2022/2023 Ofisi ya Rais, TAMISEMI ilifanya tathimini ya mahitaji na hali ya miundombinu ya shule zote za msingi zikiwemo shule zenye majengo yaliyojengwa chini ya mpango wa maendeleo ya elimu msingi.

Mheshimiwa Naibu Spika, kuanzia mwaka 2022/2023 hadi 2023/2024 Serikali imekuwa ikitoa fedha kwa ajili ya ukarabati ambapo shilingi bilioni 70.39 zimetolewa kwa ajili ya ukarabati wa shule 793.

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali itaendelea kutenga fedha za ukarabati wa shule chakavu zikiwemo shule zenye majengo yaliyojengwa chini ya Mpango wa Maendeleo ya Elimu Msingi kwa kadiri ya upatikanaji wa fedha.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Naibu Spika, Ofisi ya Rais, TAMISEMI kwa kushirikiana na Wizara ya Afya kupitia Mpango wa Taifa wa kudhibiti Malaria imeendelea kusimamia na kuratibu utekelezaji wa afua ya unyunyuziaji wa viuadudu katika mazalia ya mbu yaliyotambuliwa katika halmashauri.

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali imeendelea kuzielekeza halmashauri kutenga fedha kwa ajili ya kununua dawa za viuadudu. Aidha, katika mwaka wa fedha 2023/2024 jumla ya halmashauri 126 zimetenga shilingi milioni 775.89 kwa ajili ya ununuzi wa dawa hizo.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Spika, kwa sababu leo ndio siku ya kwanza nasimama mbele ya Bunge lako Tukufu kwa mara ya kwanza kama Naibu Waziri, Ofisi ya Rais, TAMISEMI, naomba nichukue dakika moja kutoa maneno ya utangulizi. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, awali ya yote naomba kumshukuru Mwenyezi Mungu kwa kunijalia afya na siha njema mpaka wakati huu. Kipekeee naomba nichukue nafasi hii kumshukuru Mheshimiwa Rais Dkt. Samia Suluhu Hassan kwa imani yake kubwa kwangu kwa kuniteua katika nafasi ya Naibu Waziri, Ofisi ya Rais, TAMISEMI. Namuahidi Mheshimiwa Rais nitafanya kazi kwa bidii, weledi na uadilifu mkubwa ili kumsaidia majukumu yake na kutimiza maono yake kwa Watanzania. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, nichukue fursa hii pia kukushukuru wewe kama mlezi wetu sisi Wabunge, kwa nasaha zako, kwa mafunzo yako ambayo yamenijenga mimi kiuongozi, lakini pia katika maisha yangu binafsi, nakushukuru sana. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, niendelee kuwashukuru sana Waheshimiwa Wabunge kwa ushirikiano mkubwa ambao wamenionesha. Kwa heshima kubwa na unyenyekevu niwaombe ushirikiano zaidi sasa ili kwa pamoja tuweze kushirikiana kumsaidia Mheshimiwa Rais katika kutimiza maono yake kwa Watanzania. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, nichukue fursa hii adhimu pia kuwashukuru akinamama wote na wapigakura wangu wa Mkoa wa Kigoma kwa kuendelea kunipa ushirikiano mkubwa unaonipa utulivu katika kazi zangu. Baada ya kusema maneno hayo ya utangulizi, nashukuru sana. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, katika mwaka wa fedha 2021/2022, Serikali kupitia Wakala ya Barabara za Vijijini na Mijini ilifanya matengenezo ya kufungua upya Barabara ya Bukiko hadi Bwisya kupitia Katende kilometa 7.54 kwa gharama ya shilingi milioni 141.2. Fedha hizo zilitekeleza kazi za ufunguzi wa barabara na kuunda tuta la barabara kilometa 7.54, ujenzi wa madaraja madogo matatu na ujenzi wa mistari minne ya madaraja madogo. Kazi zote zilikamilika kwa mujibu wa mkataba. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, kwa kutambua umuhimu wa barabara hii, Serikali imeweka katika mipango yake ya Mwaka wa Fedha 2024/2025, kufanya matengenezo ya kawaida na kujenga madaraja madogo mawili kwa gharama ya shilingi milioni 30.16 ili barabara iweze kupitika wakati wote. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-
Mheshimiwa Spika, katika mwaka wa fedha 2024, Serikali kupitia Wakala ya Barabara za Vijijini na Mijini imepanga kutumia jumla ya shilingi bilioni 1.4 kwa ajili ya kutekeleza miradi ya ujenzi wa barabara zenye urefu wa kilometa 77.94 na ujenzi wa mitaro yenye jumla ya kilometa 6.395. Aidha, Geita ni miongoni mwa miji 45 inayotekeleza Mradi wa Kuboresha Miundombinu Shindanishi katika Miji Tanzania (TACTIC) ambapo mradi utajenga kilometa 17 za barabara kwa kiwango cha lami na kilometa 25 za mitaro kwa gharama ya shilingi bilioni 22.23.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Spika, Serikali inatambua kuwa Halmashauri ya Wilaya ya Mbinga ina Kata tatu za Muungano, Ngima na Mhongozi ambazo hazina shule za sekondari. Aidha, Kupitia Mpango wa Kuboresha Elimu ya Sekondari (SEQUIP), halmashauri itaendelea kujenga Shule ya Kata ya Muungano (SEQUIP), awamu ya tatu ambapo ilitengewa shilingi milioni 560 katika bajeti ya mwaka 2023/2024.

Mheshimiwa Spika, katika bajeti ya mwaka 2024/2025, Kata ya Mhongozi imetengewa shilingi milioni 560 kwa ajili ya kujenga shule katika kata hiyo kupitia mpango wa kuboresha elimu ya sekondari awamu ya nne. Aidha, Kata ya Ngima itatengewa fedha katika bajeti ya Mwaka wa Fedha 2025/2026 ili kukamilisha ujenzi wa shule za kata katika Halmashauri ya Wilaya ya Mbinga. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Spika, Serikali imepeleka magari mawili ya kubebea wagonjwa katika Halmashauri ya Wilaya ya Uyui mwezi Februari, 2024. Magari hayo yamepangwa katika Hospitali ya Wilaya Uyui na Kituo cha Afya Igalula.

Mheshimiwa Spika, magari hayo yanatumika kutoa huduma kwa mfumo wa Kaskedi ambapo Vituo vya Afya vya Loya, Tura, Upuge na Mabama pamoja na zahanati ambazo hazina magari ya kubebea wagonjwa vitahudumiwa.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Spika, Hospitali ya Halmashauri ya Wilaya ya Masasi ni moja kati ya Hospitali 67 zilizoanza kujengwa katika awamu ya kwanza mwaka 2019/2020. Hospitali hiyo mpaka sasa imepokea fedha za ruzuku ya Serikali shilingi bilioni 3.49 ambayo imejenga majengo 15. Aidha, majengo 11 yamekamilika na yanatumika na majengo manne ambayo ni wodi mbili za upasuaji, jengo la kuhifadhia maiti na jengo la upasuaji (theatre) yapo katika hatua mbalimbali za ukamilishaji.

Mheshimiwa Spika, katika miaka mitatu (2020/2021, 2021/2022 na 2023/2024) Halmashauri ya Wilaya ya Masasi ilitengewa jumla ya shilingi bilioni 2.8 kutoka Serikali Kuu kwa ajili ya ujenzi wa jengo la ofisi ya halmashauri. Hadi kufikia mwezi Aprili, 2024 ujenzi wa jengo hilo umefikia 86%. Aidha, miundombinu iliyosalia inategemewa kukamilishwa ifikapo mwezi Septemba, 2024.

Mheshimiwa Spika, jengo la Halmashauri ya Masasi na Hospitali ya Wilaya yameanza kutoa huduma kwa wananchi. Aidha, majengo yaliyochelewa kukamilika na kuanza kutoa huduma Serikali itaongeza kasi ya ukamilishaji wa majengo hayo.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Spika, katika kipindi cha mwaka wa fedha 2021/2022 hadi 2023/2024 jumla ya mashine 280 za kidijitali za x-ray na mashine za ultrasound 322 zimenunuliwa na kusimikwa katika vituo vya kutolea huduma za afya ya msingi. Aidha, Halmashauri ya Wilaya ya Nyang’hwale ilipokea mashine mbili za x-ray ambazo zimefungwa katika Hospitali ya Wilaya mwezi novemba, 2022.

Mheshimiwa Spika, Serikali itaendelea kuboresha miundombinu ya kutolea huduma za mionzi katika vituo vya kutolea huduma za afya vikiwemo Vituo vya Afya vya Kharumwa na Nyang’hwale.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Spika, Serikali imekuwa ikiwatumia Maafisa Maendeleo ya Jamii katika kusimamia na kuratibu utoaji wa mikopo ya halmashauri ya 10% kwa sababu ya utaalamu wao katika shughuli za maendeleo ya jamii. Aidha, wataalamu hawa wamekuwa wakihusika katika kuunda na kusimamia vikundi mbalimbali vya kijamii hususani wanawake, vijana na watu wenye ulemavu.

Mheshimiwa Spika, mpango wa Serikali kwa sasa ni kuendelea kuwaajiri na kuwajengea uwezo zaidi Maafisa Maendeleo ya Jamii pamoja na kuwawezesha kwa kuwapatia rasilimali mbalimbali ili waweze kutekeleza majukumu yao kwa ufanisi na weledi zaidi.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu;-

Mheshimiwa Spika, Kituo cha Afya Doma kipo Kata ya Doma, Kijiji cha Doma katika Halmashauri ya Wilaya ya Mvomero. Ujenzi wa kituo hiki ulianza mwaka 2021/2022 kwa wananchi kuanza ujenzi wa jengo la huduma za wagonjwa wa nje (OPD) ambalo limefikia hatua ya kupandisha kuta.

Mheshimiwa Spika, katika mwaka wa fedha 2024/2025 Serikali kupitia Halmashauri ya Wilaya ya Mvomero imetenga shilingi milioni 40 kwa ajili ya kuendeleza ujenzi wa jengo hilo.

Mheshimiwa Spika, Serikali inaendelea kutenga bajeti kwa ajili ya ukamilishaji wa ujenzi wa vituo vya afya vya kimkakati kote nchini kikiwemo Kituo cha Afya cha Doma.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, kwa niaba ya Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais, TAMISEMI, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Hassan Seleman Mtenga, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali imekuwa ikifanya jitihada kila mwaka kuajiri walimu wa masomo mbalimbali wakiwemo wa masomo ya Sayansi. Katika kipindi cha mwaka wa fedha 2020/2021 hadi mwaka 2022/2023, Serikali iliajiri walimu wa masomo ya Sayansi 8,425 ambapo Halmashauri ya Manispaa ya Mtwara Mikindani ilipata walimu 10.

Mheshimiwa Mwenyekiti, mwaka 2023/2024 Serikali inatarajia kuajiri walimu 12,000 wa masomo mbalimbali wakiwemo wa sayansi ambao watapangiwa vituo vya kazi katika maeneo yenye upungufu mkubwa ikiwemo Manispaa ya Mtwara Mikindani.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali imekuwa ikiweka zege kwenye barabara mbalimbali kulingana na upatikanaji wa fedha ambapo katika mwaka 2023/2024 Barabara za Makanya – Suji – Mweteni, Saweni – Gavao – Bwambo na Msanga – Chome – Ikokoa zimetengewa shilingi milioni 416.35 kwa ajili ya ujenzi wa barabara za zege zenye urefu wa kilometa 1.6 kwenye maeneo korofi na kazi inaendelea kukamilishwa.

Mheshimiwa Mwenyekiti, aidha, katika kipindi cha kuanzia mwaka 2017/2018 hadi 2022/2023 TARURA Wilaya ya Same imefanya matengenezo ya barabara kwa kiwango cha zege kwenye Jimbo la Same Magharibi yenye urefu wa kilometa 3.55 kwenye maeneo korofi ya barabara za milimani kwa gharama ya shilingi milioni 671.16.

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali itaendelea kutenga fedha za matengenezo ya barabara kwa kiwango cha zege hasa ukanda wa milimani kulingana na upatikanaji wa fedha.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali kupitia mradi wa kuboresha elimu ya sekondari ilipanga kujenga shule 26 za bweni za wasichana za kitaifa katika mikoa yote nchini. Lengo la shule hizi ni kuongeza fursa kwa wanafunzi wa kike kusoma masomo ya sayansi na kuwaepusha na vishawishi vinavyosababisha kukatisha masomo.

Mheshimiwa Mwenyekiti, ujenzi wa shule hizi umefanyika katika mikoa yote kwa awamu mbili ambapo awamu ya kwanza ilianza kwa mikoa ya Kagera, Shinyanga, Mwanza, Singida, Pwani, Songwe, Lindi, Dar es Salaam, Njombe na Ruvuma. Aidha, awamu ya pili imefanyika katika mikoa iliyobaki na kufanya mikoa yote kuwa imepokea fedha za ujenzi wa shule za bweni za wasichana za mikoa ikiwemo Mkoa wa Arusha ambapo ujenzi unafanyika katika Halmashauri ya Wilaya ya Longido na umefikia 85%. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, kwa niaba ya Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais, TAMISEMI, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Silyvestry Francis Koka, Mbunge wa Kibaha Mjini, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali inatambua umuhimu wa ujenzi wa Daraja la Mto Mpiji linalounganisha Halmashauri ya Mji wa Kibaha na Kibwegere katika Wilaya ya Ubungo. TARURA kwa kushirikiana na Mhandisi Mshauri Smarcon imefanya usanifu wa kina (detailed design) wa daraja hilo lenye urefu wa mita 60. Kazi hiyo imekamilika na inakadiriwa gharama za ujenzi kuwa ni shilingi bilioni tatu.

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali inaendelea na juhudi za kutafuta fedha kwa ajili ya ujenzi wa daraja hilo, na pindi zitakapopatikana, ujenzi utaanza mara moja.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, barabara ya Mbinga Mpepai – Mtua ambayo inatambulika kwa jina la Mbinga – Liparamba yenye urefu wa kilometa 41.87 ipo kwenye utekelezaji kwa mwaka huu wa fedha 2023/2024, na wakandarasi wapo eneo la kazi. Serikali kupitia TARURA imetenga shilingi milioni 947.2 ambazo zitatumika kutengeneza kilometa 31 kwa kiwango cha changarawe.

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali kupitia Mradi wa TACTIC itatekeleza ujenzi wa barabara hii kilomita mbili kwa kiwango cha tabaka la lami. Serikali itaendelea kuhudumia mtandao wa barabara katika Mji wa Mbinga ikiwemo barabara hii kulingana na upatikanaji wa fedha.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, Mkoa wa Songwe una shule za msingi za Serikali 481 na walimu wa shule za msingi 4,211, kati yao walimu 1,932 ni wa kike na 2,279 ni wa kiume. Kuanzia mwaka 2021/2022 hadi 2022/2023 Mkoa wa Songwe ulipangiwa walimu 570 kati yao 272 wa shule za msingi na 298 wa shule za sekondari. Aidha, kati ya walimu 298 wa sekondari, walimu 86 ni wa masomo ya sayansi.

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali inatambua umuhimu wa walimu wa kike katika malezi ya wanafunzi pamoja na uhitaji wa walimu wa masomo ya sayansi. Katika kutatua changamoto hizo, katika mwaka 2023/2024 Serikali inatarajia kuajiri walimu 12,000 wa kike na wa kiume wa masomo yote yakiwemo ya sayansi ambao watapangiwa vituo mbalimbali ikiwemo na Mkoa wa Songwe.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali kupitia Mradi wa Kuboresha Elimu ya Sekondari (SEQUIP) inaendelea na ujenzi wa shule za sekondari kwenye maeneo ya kata yasiyo na shule na maeneo yenye msongamano wa wanafunzi.

Mheshimiwa Mwenyekiti, ujenzi wa shule ya sekondari ya mikondo miwili kupitia Mradi wa SEQUIP awamu ya tatu katika Jimbo la Sumve unatekelezwa katika Kata ya Malya, Kijiji cha Kitunga. Serikali itaendelea kujenga shule katika maeneo yasiyo na shule ili kuwarahisishia wanafunzi kupata elimu katika mazingira ya karibu na nyumbani kwao. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Spika, vilima vilivyopo katika barabara ya Namanyere – Kakoma – Ninde vimeanza kufanyiwa kazi kwa kupunguza miinuko mikali na kuweka tabaka la zege lenye urefu wa meta 150 kwa gharama ya shilingi milioni 84.75 katika mwaka 2022/2023. Aidha, katika mwaka 2023/2024 Serikali imetenga shilingi milioni 550 kwa ajili ya kupunguza vilima na kujenga tabaka la zege lenye urefu wa meta 700 katika Barabara ya Kitosi - Wampembe ili kuondoa maeneo yote korofi ambapo mkandarasi ameanza kazi.

Mheshimiwa Spika, katika bajeti ya mwaka 2024/2025 shilingi milioni 475 imetengwa kupitia Mfuko wa Jimbo kwa lengo la kuvisawazisha vilima vilivyopo katika Barabara ya Nkana – Kala. Aidha, Serikali imepanga kutumia shilingi milioni 180 katika bajeti ya mwaka 2024/2025 kwa ajili ya kupunguza miinuko mikali iliyobaki kwa kujenga tabaka la zege lenye urefu wa meta 200 hivyo kumaliza kabisa tatizo lililopo kwenye vilima vya Barabara ya Namanyere – Kakoma – Ninde.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, Tarafa ya Negezi ina kata nane ambapo kata mbili kati ya hizo zina vituo vya afya. Vituo hivyo ni Kituo cha Afya Negezi kilichopo Kata ya Negezi ambacho kilipokea shilingi milioni 500 mwaka 2021/2022 na Kituo cha Afya Nhobola kilichopo Kata ya Talaga ambacho ni cha muda mrefu.

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali inaendelea kutenga bajeti kwa ajili ya ujenzi na ukarabati wa vituo vya afya kwenye kata za kimkakati kote nchini zikiwemo kata zitakazokidhi vigezo katika Tarafa ya Negezi.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, ujenzi wa Hospitali ya Halmashauri ya Wilaya ya Chunya unaendelea katika eneo la hospitali ilipo kwa kuiongezea miundombinu muhimu iliyokuwa imepungua. Serikali katika kipindi cha mwaka 2020/2021 hadi 2023/2024 imepeleka shilingi bilioni 2.5 ambapo majengo 13 yamejengwa yakijumuisha jengo la OPD, jengo la kuhudumia wagonjwa wa dharura (EMD), jengo la maabara, jengo la kliniki ya mama na mtoto, jengo la upasuaji, wodi ya wazazi, jengo la stoo ya kutunzia dawa, wodi nne za kulaza wagonjwa, jengo la mama ngojea, jengo la kufulia na njia za kutembelea wagonjwa.

Mheshimiwa Mwenyekiti, majengo yote haya yamekamilika na yanatumika. Katika mwaka 2024/2025 Serikali imetenga shilingi milioni 450 kwa ajili ya ujenzi wa uzio katika Hospitali ya Wilaya ya Chunya.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, kwa niaba ya Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais, TAMISEMI, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Mwita Mwikwabe Waitara, kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, mwaka 2024/2025 shilingi bilioni 54 imetengwa kwa ajili ya ujenzi wa matundu ya vyoo 25,825, shilingi bilioni nne kwa ajili ya kununua seti za viti na meza 40,585 na shilingi bilioni 4.28 kwa ajili ya kununua madawati 47,192. Aidha, kupitia bajeti ya mwaka 2023/2024, ujenzi wa matundu ya vyoo 22,418 kwa shule za msingi na 16,795 kwa shule za sekondari unaendelea.

Mheshimiwa Mwenyekiti, mkakati wa Serikali wa kumaliza upungufu wa matundu ya vyoo, viti, meza na madawati katika Halmashauri zote nchini ni kuhakikisha kuwa kila darasa jipya linalojengwa linawekewa madawati 15; dawati moja wanafunzi watatu kwa shule za msingi na viti 50 na meza 50 kwa shule za sekondari. Vilevile ujenzi wa madarasa mapya unaenda sambamba na ujenzi wa matundu ya vyoo kwa kuzingatia uwiano wa idadi ya madarasa yanayojengwa.

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali itaendelea kutenga fedha kupitia Serikali Kuu na mapato ya ndani kadiri ya upatikanaji wa fedha.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali inatambua umuhimu wa Barabara ya Mhanga - Mgeta yenye kilometa 17.0 inayounganisha maeneo ya uzalishaji katika Wilaya za Kilolo - Iringa na Kilombero - Morogoro.

Mheshimiwa Mwenyekiti, kwa kutambua umuhimu huo, Serikali imeanza ujenzi wa barabara hii kwa kutenga fedha kwa awamu ambapo katika mwaka wa fedha 2022/2023, imetoa kiasi cha shilingi 282,500,000 kujenga kilometa 13. Aidha, katika mwaka wa fedha 2023/2024 imetenga fedha kiasi cha shilingi milioni 100 kwa ajili ya kuchimba mifereji urefu wa meta 2,000, kalvati midomo sita pamoja na kuumba tuta la barabara kilometa 13. Kwa sasa mchakato wa kumpata Mkandarasi unaendelea na matarajio ni kuanza ujenzi mwezi huu wa Mei.

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali itaendelea kutenga fedha kwa ajili ya matengenezo ya barabara ya Mhanga - Mgeta kila mwaka kulingana na upatikanaji wa fedha ili kuifanya barabara hii kupitika kwa maendeleo ya wananchi wa Jimbo la Kilolo na maeneo jirani.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, uanzishaji wa maeneo mapya ya utawala huzingatia Sheria ya Serikali za Mitaa Mamlaka za Wilaya Sura 287 na Mamlaka za Miji Sura 288 pamoja na Mwongozo wa Uanzishwaji wa Maeneo ya Utawala wa Mwaka 2014.

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali inaishauri Menejimenti ya Halmashauri ya Uyui na Mkoa wa Tabora kuendelea na taratibu za maombi na kuwasilisha Ofisi ya Rais, TAMISEMI kwa hatua zaidi.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali kupitia Wakala ya Barabara za Vijijini na Mijini (TARURA) Mwaka wa Fedha 2023/2024 imetenga kiasi cha shilingi milioni 61 kwa kazi za kuchonga barabara kilomita tano na kuweka changarawe kwenye sehemu korofi katika barabara hii. Pia, kwa Mwaka wa Fedha 2024/2025 imeweka katika mipango kiasi cha shilingi milioni 150 kwa ajili ya kuchonga barabara kilomita saba na kuweka changarawe sehemu korofi.

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali kupitia TARURA imepanga kufanya usanifu wa kina wa barabara hii katika bajeti ya Mwaka wa Fedha 2025/2026 ili kujua kiasi cha fedha kitakachohitajika na kisha kutafuta fedha kwa ajili ya ujenzi wa barabara hii kwa kiwango cha lami.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali inatambua umuhimu wa vivuko na madaraja katika Jimbo la Singida Mashariki. Katika mwaka wa fedha 2023/2024, jumla ya shilingi milioni 435 zimetumika katika ujenzi wa madaraja katika Barabara ya Mpetu – Matongo - Misughaa – Msule - Sambaru, Mungaa – Ntuntu - Mang’onyi na Lighwa – Ujaire. Utekelezaji wake umefikia asilimia 90. Serikali kupitia Wakala wa Barabara za Vijijini na Mijini imeweka katika mpango wake kwa mwaka wa fedha 2024/2025, jumla ya shilingi bilioni 1.11 kwa ajili ujenzi wa madaraja katika Wilaya ya Ikungi.

Mheshimiwa Naibu Spika, katika Barabara za Misughaa - Kikio na Matongo - Mpetu kuna uhitaji wa jumla ya madaraja matatu ambayo ni Daraja la Mto Matongo lenye urefu wa mita 65, Daraja la Mto Isanja lenye urefu wa mita 45 na Daraja la Mto Siuyu lenye urefu wa mita 30. Kutokana na ukubwa wa madaraja haya usanifu wa kina unahitajika kufanywa. TARURA imeanza kutekeleza kazi ya usanifu wa madaraja haya kwa lengo la kupata gharama halisi za ujenzi wake.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, Hospitali ya Wilaya ya Muleba imetengewa shilingi 1,825,662,000 katika Mwaka wa Fedha 2024/2025 kwa ajili ya kuendeleza ujenzi wa hospitali hiyo. Serikali itaendelea kutenga fedha kwa ajili ya hospitali hiyo mpaka itakapokamilika.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali inatambua umuhimu wa Soko la Kisasa la Kiwira kwa wananchi wa Wilaya ya Rungwe. Kwa kutambua hilo hatua mbalimbali zimechukuliwa na Serikali kuwezesha ujenzi wa soko hilo ambapo upembuzi yakinifu na michoro ya kihandisi imekamilika, upimaji wa udongo wa eneo la ujenzi umefanyika na andiko la mradi huo limeandaliwa. Aidha, andiko la mradi huo limeshapita katika hatua za awali za uchambuzi na hatua inayoendelea ni tathmini ya athari za mazingira na jamii.

Mheshimiwa Mwenyekiti, mradi huo ukikidhi vigezo utatengewa fedha kupitia utaratibu wa miradi ya kimkakati. Aidha, mradi huo utakapokamilika utakuwa na eneo la soko, mgahawa, maduka ya kibiashara, kiwanda kidogo cha kuchakata zao la ndizi, jengo la taasisi za kifedha na ghala baridi (cold room).

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali inatambua changamoto ya uwepo wa kona na miinuko mikali katika baadhi ya barabara za Jimbo la Lushoto. Kwa kutambua umuhimu wa barabara hizo, Serikali imekuwa ikitenga fedha na kujenga vipande vya matabaka ya zege katika maeneo yenye milima mikali na kona ili kuondoa changamoto ya upitaji kwa vyombo vya usafiri kwa kuzingatia vipaumbele na upatikanaji wa fedha.

Mheshimiwa Mwenyekiti, katika mwaka 2023/2024, TARURA inajenga tabaka la zege lenye urefu wa meta 900 katika Barabara ya Halmashauri ya zamani – Kwembago - Irente kwa gharama ya shilingi milioni 512.74. Aidha, katika mwaka 2024/2025, shilingi milioni 181.75 zimetengwa kwa ajili ya ukarabati wa maeneo yenye kona kali na miinuko katika Barabara ya Dochi - Gare kwa kujenga kwa tabaka la zege.

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali itaendelea kutenga fedha katika bajeti zijazo ili kuondoa changamoto hizi kwenye maeneo yenye milima na kona kali kulingana na upatikanaji wa fedha.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali inatambua umuhimu wa uzio kwenye shule za bweni za wasichana nchini kwa ajili ya usalama wa mali na wanafunzi zikiwemo shule za Halmashauri ya Wilaya ya Urambo. Aidha, kwa sasa kipaumbele cha Serikali ni ujenzi wa miundombinu ya msingi inayowezesha wanafunzi wote kupata fursa ya elimu.

Mheshimiwa Naibu Spika, katika mwaka 2023/2024 Serikali itapeleka shilingi bilioni 2.4 katika Jimbo la Urambo kwa ajili ya ujenzi wa miundombinu mbalimbali yakiwemo madarasa 16, mabweni nane na matundu ya vyoo 20 katika shule mbili za sekondari mpya za kata katika Kata ya Nsenda Kijiji cha Mtakuja na Kata ya Ukandamoyo Kijiji cha Tumaini. Aidha, kwa mwaka 2024/2025 zimetengwa jumla ya shilingi milioni 110 kwa ajili ya ujenzi wa nyumba ya walimu (two in one) ambayo itajengwa katika Kata ya Uyogo.

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali kwa kushirikiana na wadau mbalimbali, itaendelea kutenga na kupeleka fedha kwa ajili ya ujenzi wa miundombinu ya shule za msingi na sekondari kulingana na vipaumbele vyake.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali imechukua hatua za haraka kukabiliana na uharibifu mkubwa uliosababishwa na mvua kubwa iliyonyesha hivi karibuni katika barabara za udongo za Jimbo la Kawe.

Mheshimiwa Naibu Spika, ili kuhakikisha usalama na ufikikaji wa barabara hizi muhimu za usafiri, Serikali imefanya matengenezo ya barabara za Jimbo la Kawe kwa kuchonga baadhi ya barabara hizo ambazo zimeathiriwa na mvua. Jumla ya kilometa 66.32 za barabara tayari zimechongwa ambapo gharama zilizotumika mpaka sasa ni shilingi milioni 136.68.

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali inaendelea na kazi za ukarabati wa barabara zote zilizoathirika na mvua ili kuzirejesha katika hali yake ya awali kulingana na upatikanaji wa fedha.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Naibu Spika, mwaka 2021/2022 mpaka 2023/2024, Serikali Kuu imepeleka shilingi milioni 166.4 kwa ajili ya ujenzi wa madarasa saba na matundu ya vyoo nane katika Shule ya Wasichana ya Abdulrahim Busoka kwa wanafunzi wa kidato cha tano na sita.

Mheshimiwa Naibu Spika, mwaka 2024/2025 Serikali kwa kushirikana na Barrick Tanzania itatoa kiasi cha shilingi milioni 227.2 kwa ajili ya kujenga bweni moja, madarasa matatu na matundu sita ya vyoo. Serikali inatambua umuhimu wa uzio kwa ajili ya ulinzi wa mali na wanafunzi wa bweni.

Mheshimiwa Naibu Spika, hata hivyo, kwa sasa kipaumbele cha Serikali kuu ni ujenzi wa miundombinu ya msingi inayowezesha kuongeza nafasi za udahili wa wanafunzi.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali imeanza ujenzi wa barabara hizi, ambapo kwa mwaka 2022/2023 barabara ya Machimbo yenye urefu wa kilometa 1.35 ilijengwa kwa zege urefu mita 240 kwa gharama ya shilingi milioni 73.8 na kuwekewa changarawe mita 800 ambapo shilingi milioni 36 zilitumika na mwaka 2024/2025 imepangwa kujengwa kwa zege mita 100 kwa gharama ya shilingi milioni 90.

Mheshimiwa Naibu Spika, katika mwaka 2024/2025 barabara zifuatazo ziko kwenye mpango ambapo barabara ya Tinyango (kilometa 1.14) imepangwa kujengwa kwa zege urefu wa mita 500 kwa gharama ya shilingi milioni 350 na barabara ya Transfoma Kwa Mzala (kilometa mbili) itajengwa kwa zege mita 100 sambamba na kufanyiwa matengenezo ya sehemu korofi ambapo shilingi milioni 94 zimetengwa.

Mheshimiwa Naibu Spika, Barabara za Molemole Kwa Masista (kilometa 1.28), Federation (kilomita 0.58), Mapemba (kilometa 0.8) na Kisiwani (kilometa 1.0) kwa mwaka 2024/2025 zimepangwa kufanyiwa matengenezo ya sehemu korofi kwa kuweka changarawe na kuchongwa ambapo shilingi milioni 300 zitatekeleza kazi hiyo kulingana na upatikanaji wa fedha.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Naibu Spika, mwaka 2022/2023 na 2023/2024 Serikali ilipeleka shilingi bilioni 2.2 katika shule za Sekondari za Mvungwe, Seuta, Mkindi Kikunde na Kimbe zilizo katika Jimbo la Kilindi kwa ajili ya ujenzi wa miundombinu mbalimbali.

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali itaendelea kutenga fedha kwa ajili ya ujenzi wa miundombinu mbalimbali ikiwemo mabwalo ya chakula katika shule za Sekondari za Mvungwe, Seuta, Mkindi Kikunde na Kimbe Jimbo la Kilindi kadri ya upatikanaji wa fedha.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Naibu Spika, Ofisi ya Rais, TAMISEMI, inatambua vyema mila, desturi na utamaduni wa nchi yetu kuhusu suala la hedhi salama. Utafiti uliofanywa na NIMR Mwaka 2021 ulibaini kwa kiasi kikubwa wanafunzi wamekuwa wakishindwa kuhudhuria masomo kutokana na ukosefu wa bidhaa za hedhi kwa siku tano hadi siku saba kwa mwezi, sawa na siku 50 au 70 kwa muda wa masomo.

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali kwa kushirikiana na wadau mbalimbali inaweka jitihada kuhakikisha jamii inatambua umuhimu wa hedhi salama na kusaidia upatikanaji wa vifaa vya hedhi kwa wasichana. Lengo ni kuwezesha uwepo wa vifaa sahihi vya kujisitiri, upatikanaji wa maji safi, sabuni pamoja na sehemu sahihi ya kuhifadhia au kutupa vifaa ambavyo tayari vimetumika. Serikali itaendelea kuzingatia suala la usiri kwa kuhakikisha kuwa, kunakuwa na chumba maalum shuleni kwa wanafunzi wa kike kujisitiri wakati wa hedhi.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa kuzingatia Mkakati wa Kitaifa wa Elimu Jumuishi 2021-2026 kadiri iwezekanavyo watoto wenye mahitaji maalumu wanatakiwa kusoma katika shule jumuishi au vitengo. Serikali imekuwa ikiboresha miundombinu ya shule ili ziwe jumuishi ikiwa ni pamoja na kupeleka vifaa visaidizi, walimu wa elimu maalumu na fedha ya chakula kwa ajili ya watoto wote wenye mahitaji maalumu.

Mheshimiwa Naibu Spika, Mkoa wa Simiyu una jumla ya vitengo 15 katika Halmashauri za Bariadi Mji ina vitengo vinne, Itilima ina vitengo viwili, Bariadi Vijijini ina vitengo vitatu, Busega ina vitengo viwili, Meatu ina vitengo viwili na Maswa ina vitengo viwili.

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali itaendelea kuboresha mazingira ya kutolea elimu kwa wanafunzi wenye mahitaji maalumu ikiwa ni pamoja na kuboresha miundombinu, kununua vifaa visaidizi, kupeleka fedha ya chakula na kuajiri walimu wataalamu wa elimu maalumu.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Naibu Spika, uanzishaji wa maeneo ya utawala katika Mamlaka za Serikali za Mitaa hufanyika kwa mujibu wa Sheria ya Serikali za Mitaa (Mamlaka za Wilaya) Sura 287 na (Mamlaka za Miji) Sura 288 pamoja na Mwongozo wa Uanzishwaji wa Maeneo ya Utawala wa mwaka 2014.

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa kuzingatia Sheria hizi na mwongozo uliopo, utaratibu wa uanzishaji au mabadiliko ya mipaka ya vijiji inapaswa kuanza kujadiliwa kwenye Mkutano Mkuu wa Kijiji, Kamati ya Maendeleo ya Kata, Baraza la Madiwani, Kamati ya Ushauri ya Wilaya na Kamati ya Ushauri ya Mkoa ambayo huwasilisha mapendekezo hayo Ofisi ya Rais - TAMISEMI kupitia Katibu Tawala Mkoa.
Mheshimiwa Naibu Spika, ni vema Halmashauri na Mkoa kufuata taratibu hizi na ombi hili liwasilishwe Ofisi ya Rais - TAMISEMI kupitia Katibu Tawala Mkoa kwa hatua zaidi.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Naibu Spika, Halmashauri ya Wilaya ya Nanyumbu imepelekewa magari mawili Novemba 2023, moja la kubeba wagonjwa na jingine la usimamizi shirikishi. Aidha, gari la kubeba wagonjwa lipo Hospitali ya Wilaya na linatumika kufuata wagonjwa wa dharura kwenye Vituo vya afya vya Nanyumbu, Michiga na Mtambaswala.

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali inakusudia kuongeza gari jingine la kubebea wagonjwa, ili kuwezesha huduma za rufaa za ndani na nje ya Halmashauri ya Wilaya ya Nanyumbu. Aidha, Serikali itaendelea kutafuta fedha, kwa ajili ya kununua magari ya kubebea wagonjwa katika Halmashauri zenye upungufu, ikiwemo Halmashauri ya Wilaya ya Nanyumbu.

NAIBU WAZIRI OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Spika, Serikali imekuwa ikifanya jitihada kila mwaka kuajiri Walimu wa Shule za Msingi na Sekondari. Katika kipindi cha Mwaka 2020/2021 hadi 2022/2023, Serikali iliajiri walimu 29,879 wakiwemo walimu 16,598 wa shule za msingi na walimu 13,281 wa shule za sekondari.

Mheshimiwa Spika, Mwaka 2023/2024 Serikali inatarajia kuajiri walimu 12,000 ambao watapangiwa vituo vya kazi katika maeneo yenye upungufu, ili kupunguza upungufu uliopo.

NAIBU WAZIRI OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Spika, Shule ya Sekondari Mkugwa ina jumla ya wanafunzi 546, kidato cha tano wapo 377 na kidato cha sita 169. Vyumba vya madarasa vinavyohitajika ni 14 na vyumba vilivyopo ni 14 hivyo, hakuna upungufu. Mabweni yanayohitajika ni nane, yaliyopo ni saba na upungufu ni bweni moja. Juhudi zinafanywa na Halmashauri ya Kibondo kutafuta fedha za kuongeza bweni moja, ili kuondokana na upungufu uliopo.

Mheshimiwa Spika, shule haina bwalo wanafunzi wanatumia jengo lililokuwa la sanaa na maonyesho katika eneo ilipokuwa kambi ya wakimbizi. Jengo hili ni dogo likilinganishwa na wanafunzi 546 waliopo shuleni kwa sasa.

Mheshimiwa Spika, kuanzia Mwaka 2025/2026 Serikali itaendelea kutenga fedha za kujenga bwalo na miundombinu mingine kila mwaka wa fedha katika shule zisizokuwa na bwalo kwa kuanzia na Shule ya Sekondari ya Mkugwa.

NAIBU WAZIRI OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Spika, Serikali inatambua umuhimu wa kuwepo kwa wataalamu wa maabara shuleni. Wataalamu wa maabara ni wasaidizi muhimu wa walimu wa masomo ya sayansi hasa katika kufundisha kwa vitendo.

Mheshimiwa Spika, kati ya Mwaka 2020/2021 hadi 2022/2023 Serikali iliajiri wataalamu wa maabara 165 ambao walisambazwa katika shule mbalimbali za Serikali kadiri ya mahitaji. Serikali itaendelea kuajiri wataalamu wa maabara kila mara nafasi za kuajiri zinapotolewa kulingana na upatikanaji wa fedha. Aidha, kwa sasa walimu wa masomo ya sayansi wamekuwa wakitumika kuandaa vifaa na kemikali kwa ajili ya mazoezi kwa vitendo na mitihani.

Mheshimiwa Spika, natumie fursa hii kuwapongeza walimu wetu wa masomo ya sayansi nchini kwa kazi nzuri wanayoifanya.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali inatambua umuhimu wa uwepo wa hosteli katika shule za sekondari za pembezoni mwa Mkoa wa Katavi katika kuwawezesha wanafunzi kuhudhuria masomo kwa muda wote bila vikwazo. Serikali itaendelea na mpango wake wa sasa wa kuhamasisha wananchi kushirikiana na halmashauri kujenga hosteli katika shule za sekondari zenye uhitaji huo.

Mheshimiwa Naibu Spika, naomba kutumia fursa hii kumpongeza Mbunge, Mheshimiwa Martha Festo Mariki na wananchi wa Katavi, kwa jitihada wanazoendelea kuzifanya za kujenga hosteli ambapo kwa sasa kati ya shule za sekondari za kutwa 64 zilizopo Mkoani Katavi, wananchi wameweza kujenga hosteli kwenye shule za sekondari 17.

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa sasa, kipaumbele cha Serikali ni kujenga mabweni kwenye shule za kidato cha tano ili wanafunzi wote waliofaulu mtihani wa kidato cha nne waweze kupata fursa ya kujiunga na kidato cha tano Julai, 2024.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, Barabara ya Kisomboko – Mawela Zahanati inakadiriwa kuwa na kilomita tatu, barabara hiyo ambayo haijasajiliwa katika mtandao wa barabara zinazohudumiwa na TARURA ni mpya. Barabara hii ni moja kati ya barabara zinazoelekea katika Zahanati ya Mawela ikiwa ni pamoja na Barabara za Uru Seminari – Kifumbuni ambayo ni kilomita 4.5 na Molangi – Kisarika High School – AMCOS kilomita tatu ambayo kwa mwaka 2024/2025 itafanyiwa matengenezo ya kawaida kwa gharama ya shilingi milioni 900.

Mheshimiwa Mwenyekiti, mwaka 2024/2025 Ofisi ya Rais, TAMISEMI kwa kushirikiana na wananchi wa maeneo husika itahakikisha Barabara ya Kisomboko – Zahanati ya Mawela inafanyiwa matengenezo ili iweze kupitika na kutoa huduma kama inavyokusudiwa. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali inatambua umuhimu wa bweni katika Sekondari ya Jana ambapo imeendelea kushirikiana na wananchi na wadau mbalimbali wa maendeleo kutatua changamoto hiyo. Ujenzi wa bweni la wasichana katika shule hiyo umefikia hatua ya kozi za juu ya lenta ambapo jumla ya shilingi milioni 47 kutoka kwenye Mfuko wa Jimbo na CSR kutoka Mgodi wa Barrick Bulyanhulu zimekwishatumika. Kazi hiyo imefanyika chini ya usimamizi wa Kamati ya Maendeleo ya Kata ya Jana.

Mheshimiwa Naibu Spika, katika bajeti ya mwaka wa fedha 2024/2025 Halmashauri ya Wilaya ya Msalala imetenga shilingi milioni 50 za mapato ya ndani kwa ajili ya kuanza ukamilishaji wa bweni hilo. Serikali itaendelea kutenga fedha kwa ajili ya kujenga na kukamilisha miundombinu ya elimu yakiwemo mabweni kadiri ya upatikanaji wa fedha. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Spika, mwaka 2021/2022 mpaka 2023/2024, Serikali Kuu imepeleka shilingi milioni 600.8 kwa ajili ya ujenzi wa miundombinu mbalimbali ikiwemo vyumba vya madarasa nane, mabweni mawili, matundu ya vyoo 14 na vitanda 660 katika Shule ya Wasichana Kondoa kwa ajili ya wanafunzi wa kidato cha tano na sita.

Mheshimiwa Spika, Serikali inatambua umuhimu wa uzio kwa ajili ya ulinzi wa mali na wanafunzi wa bweni. Hata hivyo, kwa sasa kipaumbele cha Serikali Kuu ni ujenzi wa miundombinu ya msingi inayowezesha kuongeza nafasi za udahili wa wanafunzi.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali inatambua umuhimu wa ujenzi wa madarasa katika shule mbalimbali za msingi kufuatia ongezeko la wanafunzi. Katika kutatua changamoto ya upungufu wa madarasa kwenye maeneo hayo shule shikizi tatu za msingi (Nemba B, Chakirabu na Kikaimara) zilianzishwa na sasa zimesajiliwa kuwa shule kamili.

Mheshiwa Naibu Spika, mwaka 2023/2024, Serikali ilijenga shule mpya ya Ilagaza katika eneo la Nyakanazi iliyogharimu shilingi milioni 400. Aidha, Serikali ilijenga Shule ya Msingi Kizota kwa gharama ya shilingi milioni 250. Vilevile, kupitia Mradi wa BOOST Serikali imejenga vyumba vinne (04) vya madarasa katika Shule ya Msingi Nyakanazi ili kuiongezea nafasi shule hiyo kwa lengo la kupunguza msongamano wa wanafunzi.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Spika, Serikali imekuwa ikiajiri walimu wa shule za msingi na sekondari kila mwaka kulingana na upatikanaji wa fedha. Katika kipindi cha mwaka 2020/2021 hadi 2022/2023, Serikali iliajiri walimu 29,879 wakiwemo walimu 16,598 wa shule za msingi na walimu 13,281 wa shule za sekondari. Mkoa wa Mtwara ulipangiwa walimu 968 wakiwemo walimu 502 wa shule za msingi na walimu 466 wa shule za sekondari.

Mheshimiwa Spika, tarehe 20 Julai, 2024 Serikali ilitangaza ajira za walimu 11,015 ambapo mchakato wa ajira ukikamilika watapangiwa vituo vya kazi. Mkoa wa Mtwara utapata walimu 502 wakijumuisha walimu 184 wa shule za msingi na 318 wa shule za sekondari.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Naibu Spika, katika mwaka 2023/2024, barabara hiyo ilifanyiwa matengenezo ya sehemu korofi kwa gharama ya shilingi milioni 26.8 na mwaka 2024/2025, Shilingi milioni 35 zimetengwa kwa ajili ya matengenezo ya maeneo korofi.

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali kupitia Wakala wa Barabara za Vijijini na Mijini katika mwaka 2024/2025 imepanga kufanya usanifu wa kina kwa kilomita zote 9.87 za Barabara hii ya Sadala - Uswaa kwa lengo la kutambua gharama halisi zitakazotumika katika kuijenga. Hata hivyo, mara baada ya usanifu kukamilika na gharama halisi za ujenzi kujulikana, Serikali itatafuta fedha kwa ajili ya kuanza ujenzi kwa kiwango cha lami.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali kupitia Wakala wa Barabara za Vijijini na Mijini imepanga kufanya usanifu wa kina wa barabara hii katika mwaka 2024/2025 kwa lengo la kutambua gharama halisi za mradi huu na ujenzi wake utategemea na upatikanaji wa fedha.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Naibu Spika, katika mwaka 2023/2024, Serikali kupitia Wakala ya Barabara za Vijijini na Mijini ilijenga mfereji wa mita 500 kwa gharama ya shilingi milioni 62 kwa eneo lililoharibiwa na mvua. Katika bajeti ya mwaka 2024/2025, itajengwa mifereji mita 400 kwa gharama ya shilingi milioni 44.62 ili barabara hii iweze kupitika wakati wote wa mwaka.

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa kutambua umuhimu wa barabara hii, serikali imeweka kwenye mpango wa Climate Response Window (CRW) unaofadhiliwa na Benki ya Dunia kujenga miudombinu ya kutolea maji katika Barabara ya Mingoi – Kiembei.

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali kupitia Wakala ya Barabara za Vijijini na Mijini itaendelea kuhudumia na kuboresha miundombinu ya barabara za Wilaya ya Bagamoyo kulingana na upatikanaji wa fedha.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Spika, mwaka 2021/2022 mpaka 2023/2024, Serikali Kuu imepeleka shilingi milioni 600.8 kwa ajili ya ujenzi wa miundombinu mbalimbali ikiwemo vyumba vya madarasa nane, mabweni mawili, matundu ya vyoo 14 na vitanda 660 katika Shule ya Wasichana Kondoa kwa ajili ya wanafunzi wa kidato cha tano na sita.

Mheshimiwa Spika, Serikali inatambua umuhimu wa uzio kwa ajili ya ulinzi wa mali na wanafunzi wa bweni. Hata hivyo, kwa sasa kipaumbele cha Serikali Kuu ni ujenzi wa miundombinu ya msingi inayowezesha kuongeza nafasi za udahili wa wanafunzi.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Spika, Serikali inatambua upungufu wa walimu katika Halmashauri ya Wilaya ya Tunduru na halmashauri nyingine nchini na imekuwa ikiajiri walimu wa shule za msingi na sekondari ambapo katika kipindi cha mwaka 2020/2021 hadi 2022/2023 jumla ya walimu 29,879 waliajiriwa wakiwemo walimu 16,598 wa shule za msingi na walimu 13,281 wa shule za sekondari. Katika kipindi hicho, Halmashauri ya Wilaya ya Tunduru ilipangiwa walimu 213 kati yao walimu 145 wa msingi na walimu 68 wa sekondari.

Mheshimiwa Spika, mwaka 2023/2024 Serikali inatarajia kuajiri walimu 12,000 ambao watapangiwa vituo vya kazi katika maeneo yenye upungufu ili kupunguza upungufu uliopo zikiwemo shule za Halmashauri ya Wilaya ya Tunduru.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Spika, Serikali inafahamu umuhimu wa ujenzi wa Daraja la Mafunsi, Kata ya Itenka – Nsimbo. Mwaka 2023/2024 daraja hili lilifanyiwa usanifu ambapo gharama zinazohitajika zilikuwa ni shilingi bilioni 2.3.

Mheshimiwa Spika, kutokana na mvua za mwaka 2023/2024, Wakala unapitia usanifu uliofanyika ili kujiridhisha kutokana na hali ya wingi wa maji uliobainika kwenye kipindi cha mvua za El-Nino. Kazi ya kupitia usanifu inaendelea kukamilishwa na inatarajia kukamilika mwezi wa Septemba, 2024 na mara itakapokamilika taratibu za ujenzi zitafuata.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Spika, Serikali imekuwa ikipokea madeni mbalimbali ya wazabuni wa chakula kwa shule za msingi na sekondari za Serikali kutoka katika halmashauri zote. Madeni hayo yamekuwa yakilipwa baada ya uhakiki na kadri ya upatikanaji wa fedha. Mwaka wa Fedha 2020/2021 – 2022/2023, Serikali imelipa wazabuni wa chakula shuleni kiasi cha shilingi bilioni 26.3.

Mheshimiwa Spika, Mwaka wa Fedha 2023/2024, Ofisi ya Rais, TAMISEMI imekusanya madeni ya wazabuni wa chakula katika shule za msingi na sekondari yenye jumla ya shilingi bilioni 21.7 (shule za msingi shilingi milioni 761.8 na shule za sekondari shilingi bilioni 20.9). Madeni haya yamewasilishwa Hazina, kwa ajili ya taratibu za uhakiki na malipo. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Spika, uwiano wa mwalimu na wanafunzi kwa shule za msingi mwaka 2024 ni mwalimu mmoja kwa wanafunzi 64 (1:64). Aidha, kwa upande wa shule za sekondari mahitaji ya walimu yanazingatia idadi ya masomo yaliyopo katika shule husika ambapo mwalimu anatakiwa kufundisha masomo yasiyozidi mawili na vipindi visivyozidi thelathini kwa wiki katika mkondo mmoja wenye wanafunzi 40.

Mheshimiwa Spika, kwa upande wa shule za sekondari hakuna uwiano halisi wa jumla kwa mwalimu na wanafunzi kwa masomo yote kwa kuwa kila somo lina idadi ya vipindi tofauti na somo lingine. Serikali imekuwa ikifanya jitihada kuajiri walimu wa elimu ya msingi na sekondari ili kupunguza tatizo la upungufu wa walimu. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali imeanza utekelezaji wa ahadi ya Rais wa Awamu ya Tano ya ujenzi wa barabara kilometa 15 katika Mji wa Sengerema kwa kiwango cha lami ambapo hadi kufikia sasa kilometa 1.69 zilizogharimu shilingi milioni 974 zimekwishakamilika. Barabara zilizokamilika ni Kabita – Sengerema Sekondari kwa kiwango cha lami yenye urefu wa kilometa 0.97 na CCM - Bwawani na Pambalu yenye urefu wa kilometa 0.72.

Mheshimiwa Mwenyekiti, katika mwaka 2024/2025 Serikali inajenga barabara ya Mapinda – Lubeho Hotel kilometa 0.57 na Mabimbi - Beipoa kilometa 0.43 kwa kiwango cha lami kwa gharama ya shilingi milioni 570 ambapo mchakato wa ununuzi unaendelea. Aidha, Serikali inaendelea kufanya usanifu kwa barabara zilizosalia zenye urefu wa kilometa 12.31 kwa lengo la kupata gharama halisi za ujenzi na pindi fedha inapopatikana ujenzi uanze mara moja.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, katika mwaka 2024/2025 Serikali kupitia Mradi wa DMDP Awamu ya Pili imepanga kutumia shilingi bilioni 1.8 kufanya ujenzi kwa kiwango cha zege barabara ya Markas kilometa 0.48 iliyoko Bandari Kavu Namba 20 na kujenga mfereji mkubwa wenye urefu wa kilometa 1.16 wa kutoa maji ya mvua ambayo yamekuwa yakisababisha mafuriko kwenye makazi.

Mheshimiwa Mwenyekiti, aidha, kupitia fedha kutoka Mfuko Mkuu wa Serikali kwa mwaka 2024/2025, Serikali imepanga kujenga kwa kiwango cha zege barabara ya Saza kilometa 0.550 iliyoko Bandari Kavu ya Kontena Tupu, Fantuzz Chang’ombe kwa gharama ya shilingi milioni 750 na mkandarasi tayari yuko site.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, utaratibu wa kuanzisha maeneo mapya ya utawala upo kwa mujibu wa Sheria za Serikali za Mitaa Sura ya 287 na 288 pamoja na Mwongozo wa Uanzishwaji wa Maeneo ya Utawala wa Mwaka 2014. Aidha, utaratibu umeainishwa kwa kuanza na vikao vya ngazi za vijiji, Baraza la Madiwani, Kamati ya Ushauri ya Wilaya na Kamati ya Ushauri ya Mkoa kisha kuwasilishwa Ofisi ya Rais, TAMISEMI kwa tathmini ya vigezo.

Mheshimiwa Mwenyekiti, hata hivyo, kwa sasa Serikali imetoa kipaumbele kuboresha na kukamilisha miundombinu msingi kwenye maeneo ya kiutawala yaliyopo ili yaweze kutoa huduma kwa ufanisi zaidi na baadaye kuendelea na maeneo mengine kwa kufuata taratibu na vigezo vilivyoainishwa.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali imeendelea kuboresha miundombinu ya kutolea huduma za afya ikiwemo ujenzi wa vituo vya afya katika kata za kimkakati. Hadi kufikia Septemba, 2024 Serikali ilikuwa imekamilisha ujenzi na ukarabati wa vituo vya afya 898 ambavyo vinatoa huduma ngazi ya kituo cha afya ikiwa ni pamoja na huduma za upasuaji wa dharura vikiwemo Vituo vya Afya vya Bukoli na Nyakagwe kwa thamani ya shilingi milioni 400 katika Jimbo la Busanda.

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali itaendelea kujenga vituo vya afya katika kata za kimkakati kote nchini, zikiwemo kata zitakazokidhi vigezo katika Halmashauri ya Wilaya ya Geita kadiri ya upatikanaji wa fedha.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali ilifanya usanifu kwa kiwango cha changarawe kwa barabara za Kata ya Rutoro zenye jumla ya kilomita 67.6 ambazo zimekisiwa kugharimu shilingi bilioni 8.078. Aidha, katika mwaka 2023/2024, Serikali imetumia shilingi milioni 445 kwa ajili ya ufunguaji na matengenezo ya barabara ya Kishuro - Mishambya katika Kata ya Ngenge, yenye urefu wa kilomita 13 kwa kiwango cha changarawe pamoja na ujenzi wa makalavati 44 ambayo yamekamilika na madaraja madogo matatu ambayo yako hatua za mwisho za ukamilishaji.

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali itaendelea kuzipa kipaumbele barabara za Kata ya Rutoro ili zifunguliwe na kupitika kwa kipindi chote kulingana na upatikanaji wa fedha.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Naibu Spika, Barabara ya Idete - Mngeta ni barabara inayojumuisha barabara za Idete - Itonya kilometa 9, Itonya - Mhanga kilometa 4.5 na Mhanga - Mngeta kilometa 17 hivyo kufanya barabara ya Idete - Mngeta kuwa na urefu wa kilometa 30.5.

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali imeendelea kuifanyia matengenezo barabara hiyo ambapo katika mwaka 2022/2023 kilometa 13 zimetengenezwa katika kipande cha Mhanga - Mgeta kwa gharama ya shilingi milioni 282.5. Kwa mwaka 2023/2024 zimetengwa shilingi milioni 100 kwa ajili ya kuendelea kukiimarisha kipande cha Mhanga - Mngeta. Aidha, imetengwa shilingi milioni 456.4 kwa ajili ya matengenezo ya kipande cha Kimala – Idunda - Mhanga - Itonya (kilomita 22) na sasa Mkandarasi yupo uwandani anaendelea na kazi.

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali itaendelea kuhudumia miundombinu ya barabara za Wilaya ya Kilolo ili kuhakikisha inaendelea kuwa katika hali nzuri kwa kuendelea kutenga fedha kulingana na bajeti.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali inatambua umuhimu wa kujenga barabara kwa kiwango cha lami kwani barabara za lami zinadumu kwa muda mrefu na zinahitaji matengenezo yasiyo na gharama kubwa. Aidha, TARURA inasimamia mtandao wenye jumla ya kilometa 144,429.77 ambapo barabara zenye kiwango cha lami ni kilometa 3,224.12 sawa na 2.23%; kiwango cha changarawe ni kilometa 41,107.52 sawa na 28.46% na kiasi kinachobaki cha urefu wa kilometa 100,098.13 sawa na 69.31% ni barabara za udongo. Kutokana na hali ya fedha iliyopo, kipaumbele cha Serikali ni kujenga barabara zenye mifereji kwa kiwango cha changarawe ili ziweze kupitika kipindi chote cha mwaka.

Mheshimiwa Naibu Spika, Barabara ya Frank Weston Tuwemacho – Namasakata hadi Misechela ina urefu wa kilometa 62.9 ambapo kati ya hizo kilometa 41.9 zimejengwa kwa kiwango cha changarawe na kilometa 21 bado ni za udongo. Mwaka 2022/2023, Serikali ilitenga shilingi milioni 104 kwa ajili ya matengenezo ya barabara hiyo ambapo kilomita 15 zilichongwa kati ya hizo kilomita tano ziliwekewa changarawe na kalvati mbili zilijengwa.
Mheshimiwa Naibu Spika, Mwaka huu wa Fedha wa 2023/2024, Serikali imetenga shilingi milioni 225 kwa ajili ya matengenezo ya barabara hiyo ambapo kilomita 21 zimechongwa. Kati ya hizo kilomita nane zimewekewa changarawe. Aidha, Serikali itaendelea kuihudumia barabara hii kwa kutenga bajeti kulingana na upatikanaji wa fedha.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali imeweka kipaumbele katika ujenzi wa mabweni kwenye shule za sekondari za kidato cha tano na sita nchini ambapo katika mwaka 2022/2023, Serikali ilijenga jumla ya mabweni 683 kupitia fedha za mradi wa SEQUIP, Barrick Tanzania na Serikali Kuu. Aidha, katika mwaka 2023/2024, Serikali imetenga shilingi bilioni 7.41 kwa ajili ya ukamilishaji wa mabweni 57.

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa sasa Serikali imeweka kipaumbele cha ujenzi wa mabweni na mabwalo ya kidato cha tano na sita kwa lengo la kuhakikisha wanafunzi wote wanaofaulu kidato cha nne wanapata fursa ya kusoma kidato cha tano na sita. Aidha, Serikali itaendelea na jitihada zake za kuhamasisha wananchi kupitia mamlaka za Serikali za Mitaa kujenga na kuziendesha hosteli katika shule za sekondari za kidato cha kwanza hadi cha nne.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, mwaka 2023/2024 Serikali imepeleka shilingi milioni 58 kwa ajili ya ujenzi wa madarasa mawili na matundu matano ya vyoo katika Shule ya Sekondari Igunga kwa ajili ya wanafunzi wa kidato cha tano na sita. Mwaka 2024/2025 Halmashauri ya Igunga kupitia mapato ya ndani imetenga shilingi milioni 55 kwa ajili ya kuanza ujenzi wa uzio katika Shule ya Sekondari Igunga.

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali inatambua umuhimu wa uzio kwa ajili ya ulinzi wa mali na wanafunzi wa bweni, hata hivyo, kwa sasa kipaumbele cha Serikali Kuu ni ujenzi wa miundombinu ya msingi inayowezesha kuongeza nafasi za udahili wa wanafunzi.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali imefanya upembuzi yakinifu na usanifu wa mifereji mikubwa ya maji ya mvua katika Kata za Malolo, Mpera na Mwinyi ambazo zimekuwa zikikumbwa na mafuriko wakati wa kipindi cha mvua na kubaini kuwa shilingi bilioni 18.47 zinahitajika kujenga mitaro mikubwa yenye urefu wa kilometa 25 katika Mji wa Tabora.

Mheshimiwa Mwenyekiti, katika mwaka 2022/2023 kiasi cha shilingi milioni 399.12 kutoka fedha za majimbo na tozo ya mafuta zilitumika kujenga sehemu ya mitaro hiyo yenye urefu wa kilometa 2.4. Pia katika mwaka 2023/2024 kupitia Mradi wa Uboreshaji wa Miundombinu ya Miji ya Tanzania (TACTIC) itajengwa mifereji mipya kwenye Barabara ya Kisarika yenye urefu wa kilometa 2.99 ambapo barabara hii inaunganisha Kata ya Mwinyi na Malolo.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, Halmashauri ya Wilaya ya Igunga ina jumla ya shule tano za kidato cha tano na sita. Tathmini iliyofanywa na Ofisi ya Rais - TAMISEMI katika shule za Sekondari Manonga, Seif Gulamali, Simbo na Nkinga ilibaini kuwa shule hizo zina upungufu wa miundombinu inayohitajika kupokea wanafunzi wa kidato cha tano na sita ikiwemo mabweni na bwalo.

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali kupitia Halmashauri ya Wilaya ya Igunga itatenga bajeti pamoja na kushirikiana na wananchi kukamilisha ujenzi wa miundombiniu inayohitajika ikiwa ni pamoja na kuomba kusajiliwa kwa shule hizo Wizara ya Elimu, Sayansi na Teknolojia baada ya kukamilika ili ziweze kupandishwa hadhi na kupokea wanafunzi wa kidato cha tano na sita.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali inatambua uwepo wa changamoto ya upungufu wa nyumba za walimu wa Shule za msingi na Sekondari nchini ambapo inatakiwa kutatuliwa. Katika mwaka 2022/2023 na 2023/2024, Serikali kupitia fedha za programu za kuimarisha elimu ya awali na msingi (BOOST) na sekondari (SEQUIP) pamoja na fedha za Serikali Kuu, imejenga nyumba 860 za walimu wa shule za msingi na sekondari zitakazochukua familia 2,018.

Mheshimiwa Mwenyekiti, katika mwaka 2024/2025, Serikali itajenga jumla ya nyumba za walimu 562 zitakazochukua familia 1,124. Serikali itaendelea kutenga fedha kupitia programu za miradi mbalimbali na Serikali Kuu kwa ajili ya ujenzi wa nyumba za walimu ili walimu wetu wapate mahali bora pa kuishi.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali imekuwa ikiweka zege kwenye barabara mbalimbali kulingana na upatikanaji wa fedha ambapo katika mwaka 2023/2024 Barabara za Makanya – Suji – Mweteni, Saweni – Gavao – Bwambo na Msanga – Chome – Ikokoa zimetengewa shilingi milioni 416.35 kwa ajili ya ujenzi wa barabara za zege zenye urefu wa kilometa 1.6 kwenye maeneo korofi na kazi inaendelea kukamilishwa.

Mheshimiwa Mwenyekiti, aidha, katika kipindi cha kuanzia mwaka 2017/2018 hadi 2022/2023 TARURA Wilaya ya Same imefanya matengenezo ya barabara kwa kiwango cha zege kwenye Jimbo la Same Magharibi yenye urefu wa kilometa 3.55 kwenye maeneo korofi ya barabara za milimani kwa gharama ya shilingi milioni 671.16.

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali itaendelea kutenga fedha za matengenezo ya barabara kwa kiwango cha zege hasa ukanda wa milimani kulingana na upatikanaji wa fedha.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali imekuwa ikifanya jitihada kila mwaka kuajiri walimu wa shule za msingi na sekondari. Katika kipindi cha mwaka 2020/2021 hadi 2022/2023, Serikali iliajiri walimu 29,879 wakiwemo walimu 16,598 wa shule za msingi na walimu 13,281 wa shule za sekondari. Mkoa wa Mara ulipangiwa walimu 754 wa shule za msingi na walimu 412 wa shule za sekondari.

Mheshimiwa Mwenyekiti, mwaka 2023/2024 Serikali inatarajia kuajiri walimu 12,000 ambao watapangiwa vituo vya kazi katika maeneo yenye upungufu mkubwa ikiwemo Mkoa wa Mara.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, ili kukabiliana na uharibifu wa barabara za milimani unaosababishwa na mvua, Serikali kupitia bajeti zake inahakikisha kuwa wakati wa utekelezaji wa miradi ya ujenzi na ukarabati wa barabara katika maeneo hayo, ujenzi wa mifereji unapewa kipaumbele ikiwa ni pamoja na ujenzi wa barabara kwa kiwango cha zege na ujenzi wa mikanda ya zege (concrete strips) katika maeneo yenye miinuko mikali.

Mheshimiwa Mwenyekiti, katika mwaka 2023/2024 shilingi bilioni 2.057 zilitumika kujenga mifereji yenye urefu wa mita 8,066, mikanda ya zege (concrete strips) mita 600 na barabara za zege mita 4,985 katika maeneo ya milimani katika Mkoa wa Kilimanjaro.

Mheshimiwa Mwenyekiti, katika mwaka 2024/2025 Serikali imepanga kutumia shilingi bilioni 2.077 kwa ajili ya kujenga barabara za zege mita 3,425, mikanda ya zege (concrete strips), mita 2,500 na mifereji ya maji ya mvua mita 2,250 katika maeneo ya milimani mkoani Kilimanjaro.

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali itaendelea kutenga bajeti katika miaka ijayo kwa ajili ya kujenga barabara za zege, mikanda ya zege (concrete strips) na mifereji ya maji ya mvua katika maeneo ya milimani Mkoani Kilimanjaro kulingana na upatikanaji wa fedha.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali kupitia mradi wa kuboresha elimu ya sekondari ilipanga kujenga shule 26 za bweni za wasichana za kitaifa katika mikoa yote nchini. Lengo la shule hizi ni kuongeza fursa kwa wanafunzi wa kike kusoma masomo ya sayansi na kuwaepusha na vishawishi vinavyosababisha kukatisha masomo.

Mheshimiwa Mwenyekiti, ujenzi wa shule hizi umefanyika katika mikoa yote kwa awamu mbili ambapo awamu ya kwanza ilianza kwa mikoa ya Kagera, Shinyanga, Mwanza, Singida, Pwani, Songwe, Lindi, Dar es Salaam, Njombe na Ruvuma. Aidha, awamu ya pili imefanyika katika mikoa iliyobaki na kufanya mikoa yote kuwa imepokea fedha za ujenzi wa shule za bweni za wasichana za mikoa ikiwemo Mkoa wa Arusha ambapo ujenzi unafanyika katika Halmashauri ya Wilaya ya Longido na umefikia 85%. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali imefanya usanifu wa Barabara ya Getifonga – Mabogini hadi Kahe, urefu wa kilometa 31.25 ambapo mpango uliopo ni kuanza na ujenzi wa kilometa 12.0 kwa kiwango cha lami kwa gharama ya shilingi bilioni 15.9. Juhudi za kupata fedha kwa ajili ya ujenzi huo zinaendelea kufanyika.

Mheshimiwa Naibu Spika, kupitia fedha za Mradi wa RISE kwa ajili ya kuondoa vikwazo, shilingi milioni 780 zilitengwa katika mwaka 2023/2024 ili kufanya maboresho ya kilometa 1.2 iwe tayari kupokea matabaka ya lami. Kwa sasa kazi hii inaendelea na imefikia 42% ya utekelezaji.

Mheshimiwa Naibu Spika, aidha, katika mwaka 2024/2025, Serikali kupitia fedha za mafuta (tozo) imetenga shilingi milioni 775 kwa ajili kujenga kwa kiwango cha lami mita 800 ambapo kwa sasa kazi hizi ziko katika hatua ya ununuzi.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali inatambua umuhimu wa mifereji ya maji ya mvua kwenye barabara zikiwemo za Wilaya ya Mbarali ambapo katika mwaka 2019/2020 mifereji ilijengwa katika Barabara za Rujewa Mjini ambazo ni NMB, Mbarali – Mferejini (mita 180) kwa shilingi 9,000,000, CCM Wilaya – Rujewa (mita 280) kwa shilingi 14,000,000, Kenny – Mferejini (mita 340) kwa shilingi 17,000,000, Amini – Posta (mita 200) kwa shilingi 10,000,000. Aidha, Barabara za Igawa Mjini ambazo ni Oleneno – Shule ya Msingi Igawa (mita 200) kwa shilingi 10,000,000, Mlidi – Minzi (mita 150) kwa shilingi 7,500,000 na Pangamawe – Tankini (mita 250) kwa shilingi milioni 12.5.

Mheshimiwa Naibu Spika, katika mwaka 2024/2025 TARURA Wilaya ya Mbarali inatarajia kujenga mifejeji yenye urefu wa mita 1,000 kwa gharama ya shilingi 65,000,000 kwenye barabara ya Komba – Machicho iliyopo Igawa inayojengwa kwa kiwango cha lami.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Naibu Spika, Mradi wa TACTIC umegawanyika katika makundi matatu na Halmashauri ya Mji wa Masasi ipo katika kundi la tatu ambalo utekelezaji wake utaanza kwa usanifu kufanyika mwezi Novemba, 2024 kwa kipindi cha miezi nane. Baada ya usanifu, zabuni ya kumpata mkandarasi itatangazwa mwezi Julai, 2025 na baada ya kumpata mkandarasi, ujenzi utaanza mwezi Oktoba, 2025.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Spika, maeneo yanayotajwa na Mheshimiwa Mbunge yapo katika barabara ambayo imesajiliwa kwa jina la Kwekanda – Hekicho - Mkomazi yenye urefu wa kilomita 20.5 inayounganisha Tarafa za Umba, Mlalo, Mtae ya Hekicho, Lugurua hadi Manolo.

Mheshimiwa Spika, Serikali imeendelea kujenga barabara tajwa kwa kiwango cha changarawe pamoja na kujenga miundombinu ya kupitisha maji ya mvua, ambapo mwaka 2021/2022 Serikali ilitumia shilingi milioni 500 kuifungua ili iweze kupitika.

Aidha, katika mwaka 2022/2023, shilingi milioni 201.5 zilitumika kujenga vivuko 14 vya maji, kuweka changarawe kilomita 8 na tabaka la zege mita 80 kwa baadhi ya vipande vyenye miinuko mikali. Ndani ya Mwaka 2023/2024 shilingi milioni 300 ilitumika kwenye uwekaji wa changarawe kilomita 7.2, tabaka la zege mita 110 na kujenga vivuko 5 vya maji.

Mheshimiwa Spika, mpaka sasa jumla ya kilomita 15.2 zimeshawekwa changarawe. Katika Mpango na Bajeti wa Mwaka 2024/2025, Serikali imetenga shilingi milioni 313 ili kukamilisha uwekaji wa changarawe, tabaka la zege mita 200, kujenga vivuko 7 vya maji ambapo barabara hiyo itaweza kupitika katika kipindi chote cha mwaka. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Spika, Serikali imekamilisha usanifu wa daraja la kudumu litakalounganisha Kata ya Mwaya na Mbuga ambapo inakadiriwa kugharimu shilingi bilioni 3.724 na kuwekwa kwenye mpango wa fedha za matengenezo ya dharura chini ya wabia ambao ni Benki ya Dunia. Kwa sasa, Serikali ipo kwenye hatua za mwisho kwenye mchakato wa manunuzi na utakapokamilika ujenzi wa daraja hilo utaanza mara moja.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-
Mheshimiwa Mwenyekiti, kwa mwaka 2023/2024 Serikali, kupitia Wakala wa Barabara za Vijijini na Mijini (TARURA), ilitenga shilingi bilioni 2.88 ambazo zilitumika kujenga Barabara ya Tungi – Mjimwema na Chagani Polisi kilomita 2.3 na mifereji yenye urefu wa mita 3,800. Mwaka 2024/2025 zimetengwa shilingi bilioni 2.215 ambazo zitatumika kujenga Barabara ya Rombo Bar – RC Church, Kivukoni, Kivukoni P/S na umaliziaji wa Barabara ya Chagani – Polisi kwa kiwango cha lami kilomita 1.52 na mifereji yenye urefu wa mita 3,040.

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali kupitia mkopo kutoka Benki ya Dunia inatekeleza Mradi wa Uendelezaji Jiji la Dar es Salaam Awamu ya Pili (DMDP II). Mradi huo utahusisha ujenzi wa kilomita 42.1 wa barabara za lami, mifereji ya maji ya mvua na madaraja. Hadi sasa mradi huo upo katika hatua za usanifu.

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali inatambua umuhimu wa ujenzi wa barabara za lami katika miji, hivyo itaendelea kujenga barabara hizo zikiwemo za Manispaa ya Kigamboni kulingana na upatikanaji wa fedha.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, Mfereji wa Shegho una urefu wa kilomita 4.645 ambapo ulianza kujengwa kilomita 3.345 za awali katika awamu ya kwanza, kuanzia mwaka 2015 na kukamilika 2023. Kipande cha urefu wa kilomita 1.3 kufika Mto Mzinga hakikujengwa.

Mheshimiwa Mwenyekiti, ujenzi wa kipande kilichobaki cha kilomita 1.3 utatekelezwa kupitia Mradi wa DMDP, awamu ya pili, ambao hatua za kumpata mshauri mwelekezi atakayesimamia ujenzi huu zinaendelea. Serikali itaendelea kuihudumia miundombinu ikiwemo mifereji, Wilaya ya Temeke, kulingana na upatikanaji wa fedha.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Spika, Barabara ya Nandembo - Nampungu ina urefu wa kilometa 28.81 ambapo katika mwaka 2021/2022, yalifanyika matengenezo ya tabaka la changarawe kilometa 27.3 na kilometa 1.51, tabaka la udongo kwa gharama ya shilingi milioni 241. Aidha, Serikali imepanga kufanya usanifu wa Barabara ya Nandembo – Nampungu kwa ajili ya ujenzi kwa kiwango cha lami kadri ya upatikanaji wa fedha.

Mheshimiwa Spika, Serikali itaendelea kuhudumia barabara za Mji Tunduru kwa kuzijenga, kuzifanyia matengenezo na kuzikarabati kulingana na upatikana wa fedha.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu: -

Mheshimiwa Spika, Serikali inaendelea kuzifanyia usanifu barabara zote kuu na muhimu za Mji wa Mhunze kutoka tabaka la udongo na changarawe kwenda tabaka la lami ambapo kilometa mbili za Barabara za DED - DC kilometa moja na Madukani kilometa moja zimejengwa kwa tabaka la lami kwa gharama ya shilingi bilioni 1.07. Aidha, katika mwaka 2024/2025, Serikali imetenga bajeti ya shilingi milioni 680 kwa ajili ya ujenzi wa tabaka la lami kilometa moja Barabara ya Madukani.

Mheshimiwa Spika, Serikali itaendelea kutenga fedha kila mwaka mpaka kukamilisha barabara muhimu za Mji wa Mhunze Wilayani Kishapu kwa kiwango cha lami.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, ninapenda kutoa taarifa kuwa, Serikali imeshaongeza bajeti ya ujenzi, ukarabati na matengenezo ya barabara za Wilaya ya Missenyi kutoka shilingi milioni 723.85 mwaka 2020/2021 hadi shilingi bilioni 2.42 mwaka 2023/2024.

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali itaendelea kuongeza bajeti ya kutengeneza barabara kwa nchi nzima kadri ya upatikanaji wa fedha ikiwemo kuongeza bajeti kwa Wilaya ya Missenyi.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA) alijibu:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali inatambua umuhimu wa ujenzi wa barabara za lami Kibondo Mjini ambazo zitachochea maendeleo ya kijamii na kiuchumi kwa wananchi. Kati ya mwaka 2019/2020 hadi 2023/2024, jumla ya kilometa 5.85 za barabara za lami zimejengwa na kukamilika katika Mji wa Kibondo. Ujenzi wa kilomita 2.5 kwa tabaka la lami unaendelea.

Mheshimiwa Mwenyekiti, aidha, katika mpango wa bajeti wa mwaka 2024/2025, zitajengwa barabara za lami kilomita 1.37. Serikali kupitia Wakala wa Barabara za Vijijini na Mijini (TARURA) itaendelea kuihudumia na kuiboresha miundombinu ya barabara za Kibondo Mjini kadri fedha zinavyopatikana. (Makofi)