NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DKT. FESTO J. DUGANGE): Mheshimiwa Naibu Spika, naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Nicodemas Henry Maganga, Mbunge wa Mbogwe, kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Naibu Spika, katika mwaka huu wa fedha Serikali imetenga fedha kiasi cha shilingi bilioni 33.5 kwa ajili ya kwenda kuongeza nguvu za kununua vifaa tiba katika hospitali mpya 67 za halmashauri kote nchini.

Kwa hiyo, naomba nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge kwamba Hospitali ya Halmashauri ya Mbogwe ni moja ya hospitali ambazo zitanufaika na bajeti hii kwa kupata kiasi cha shilingi milioni 500 kadri ya fedha itakavyopatikana ili ziweze kununua vifaa tiba kwa ajili ya kuwahudumia wananchi.

NAIBU WAZIRI WA MAJI: Mheshimiwa Naibu Spika, ahsante. Ombi lake namba moja limepita, kwani huo ni moto wa namna ya kutekeleza majukumu yangu; nimekuwa nikiambatana na Wabunge wengi, hata weekend hii tu nilikuwa Mbinga. Kwa hiyo, mimi kutembea huko, kwangu ni moja ya majukumu yangu. Kwa hiyo, Mheshimiwa Nicodemus mantahofu, tutakwenda na miradi hii tutahakikisha mambo yanakaa vizuri. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa kupitia mradi wa Ziwa Victoria, hili Ziwa litatumika vyema kwa maeneo yote ambayo miradi hii mikubwa itapitia. Mheshimiwa Nicodemus, wewe ni Mbunge katika Wabunge mahiri, umekuwa ukifatilia suala hili, tumeliongea mara nyingi na umeonyesha uchungu mkubwa kwa wana Mbogwe. Nikuhakikishie, Mbogwe maji yatafika na katika mwaka ujao wa fedha mambo yatakwenda vizuri pale Mbogwe. Tuonane baada ya hapa, tuweke mambo sawa, tuone namna gani tunaelekea. (Makofi/Kicheko)

NAIBU WAZIRI WA FEDHA NA MIPANGO: Mheshimiwa Naibu Spika, naomba kujibu maswali mawili ya nyongeza kwa niaba ya Waziri wa Fedha na Mipango ya Mheshimiwa Nicodemus Maganga kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Naibu Spika, kwanza suala la kauli ya Serikali kuhusu kusamehe madeni haliwezi kutolewa kwa utaratibu huu. Msamaha wa madeni unatokana na uko kwa mujibu wa sheria, hata yale maamuzi ambayo yalisababisha kusamehe madeni ya kipindi kile yalitokana na utaratibu wa kisheria ambao ulipitishwa na Bunge hili. Kwa hiyo, hatuwezi kusimama hapa tukatoa tu tamko la kusema tunamsamehe nani madeni. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, la pili vilevile kuhusiana na kusamehe madeni na kwenyewe kuna repercussions zake. Kwa mfano, best practice wataalam wanasema kwamba utaratibu ule wa kusamehe madeni hauwezi kufanywa kila wakati kwa sababu unaathiri wigo mpana wa ukusanyaji kodi chini.

Kwa hiyo, lengo kubwa lilikuwa ni kuhakikisha kwamba kwanza tunawasaidia wale ambao walikuwa na madeni ya muda mrefu, lakini la pili ilikuwa ni kuhakikisha kwamba tunakusanya kwa kipindi kile ambacho maamuzi yale yalitoka kwa haraka.

Kwa hiyo, ili msamaha mwingine utoke, lazima tukae chini na kuweza kufanya tathmini na utafiti wa kina kupima athari na faida za kufanya hivyo.

Mheshimiwa Naibu Spika, la pili kuhusiana na hoja ya Bulyanhulu napokea maelekezo yako nadhani ni suala mahsusi kwa hiyo basi tutalifanyia kazi na kumpatia majibu Mheshimiwa Mbunge baada ya kupata hizo takwimu. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DAVID E. SILINDE): Mheshimiwa
Mwenyekiti, naomba kujibu maswali mawili ya nyongeza ya Mheshimiwa Nicodemus Maganga, Mbunge wa Mbogwe kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, jambo la kwanza ameuliza kwamba daraja la Budoda halipitiki kwa muda mrefu tangu kipindi cha kampeni, kwa hiyo akauliza kama hakuna fedha za dharura. Niseme tu Mheshimiwa mbunge nimelipokea jambo lako na ninalikabidhi kwa TARURA Makao Makuu, ili waende wakafanya tathmini hiyo na watuletee taarifa ili tutafute fedha kwa ajili ya ujenzi wa daraja hilo.

Mheshimiwa Mwenyekiti, jambo la Pili ameuliza atawaambi nini wananchi, kwa kuwa bunge linakwisha na barabara zake bado hazipittiki. Nenda kawaeleze tu kwamba Serikali tumejipanga kuhakikisha kwamba tunamaliza matatizo ya barabara maeneo mengi nchini. Na katika hatua ya awali ambayo tulioichukuwa ni kupeleka fedha milioni 500 kwenye kila Jimbo, ambazo zitakwenda kujenga barabara za lami.

Mheshimiwa Mwenyekiti, jambo la pili waeleze wananchi wako kwamba, mara baada ya bajeti ya Serikali kupita, kikiwemo kile kifungu maalum cha kuongezea fedha za TARURA, tutaongeza fedha katika Jimbo lako ambazo zitasaidi zaidi zile barabara ambazo ni mbovu. Ahsante sana.

NAIBU WAZIRI WA UJENZI NA UCHUKUZI (MHE. MWITA M. WAITARA): Mheshimiwa Naibu Spika, ninaomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Maganga, Mbunge wa Mbogwe, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Naibu Spika, kwanza Mheshimiwa Mbunge ni kweli kwamba tumekuwa tukizungumza mara kwa mara kufatilia ujenzi katika jimbo lake na tumeshawaelekeza Meneja wa TANROADS Mkoa ili waangalie mipango iliyoko ndani ya mkoa wao, lakini pia tuangalie na hii ya Wizara. Naomba nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge kwamba mpango uliopo wa Serikali ni kuunganisha Mkoa kwa Mkoa, Wilaya na Mkoa na Wilaya kwa Wilaya. Kwa hiyo hoja yako tumeipokea Mheshimiwa Mbunge tutaifanyia kazi kadri ambavyo Serikali itapata fedha. Ahsante.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DKT. FESTO J. DUGANGE): Mheshimiwa Spika, nimepokea ombi hilo na baada ya kikao hiki tutapanga baada ya Bunge tuweke ratiba ya kwenda Mbogwe. Nashukuru sana.

NAIBU WAZIRI WA MALIASILI NA UTALII: Mheshimiwa Spika, ahsante. Naomba kujibu maswali mawili ya nyongeza ya Mheshimiwa Nicodemas Maganga, Mbunge wa Mbongwe, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, ni kweli katika maeneo ya Mbongwe, baadhi ya vijiji vimeingizwa kwenye Kamati ya Mawaziri Nane na hivi ninayoongea tayari mikoa 13 imekwishatembelewa na maelekezo ya Serikali ni kwamba tunafanya tathmini na wataalam wako katika mikoa hiyo 13 wanafanya hizi tathmini, lakini pia kuona sasa namna ya maeneo ambayo yamehalalishwa kumegwa, yamegwe kwa ajili ya kuachia wananchi.

Mheshimiwa Spika, kwa hiyo, nimtoe wasiwasi Mheshimiwa Mbunge, kwamba kwa kuwa maeneo hayo yako ndani ya tathmini ambayo inasimamiwa na Kamati ya Mawaziri Nane wa kisekta, tutaendelea kutoa maelekezo kwamba wananchi wasibughudhiwe wakati tunasubiri majibu ya tathmini hiyo. Kwa hiyo, vigingi visiwafanye wananchi wasifanye shughuli zao za kila siku, na hao wahifadhi tunawaelekeza wasilete vurugu yoyote mpaka pale ambapo tathmini ya Mawaziri nane itakapokamilisha kazi zake.

Mheshimiwa Spika, kauli ya Serikali kwa hawa wananchi ambao wanakutana na changamoto ya kukabiliana na askari pamoja na wananchi. Niendelee kutoa rai kwa wananchi, kwamba tuendelee kufuata sheria, taratibu na kanuni zinazosimamia uvunaji wa mazao ya misitu.

Mheshimiwa Spika, tumekuwa na changamoto, tunatoa vibali tukiamini kwamba vibali hivi vitatumika ipasavyo, lakini tumekuwa na changamoto ya uanzishwaji wa usafirishaji wa mazao ya misitu kwa kutumia pikipiki. Pikipiki inapita inaenda inavuna mti ambao haujaruhusiwa na wanapita njia zao za uchochoro, wakikamatwa wanasema wameonewa. Tuwaombe wafuate utaratibu na vibali vitolee kwa usahihi, ndivyo hawatakutana na changamoto ya kukamatwana na mazao haya ya misitu.

NAIBU WAZIRI WA MADINI: Mheshimiwa Naibu Spika, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Mbunge kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Naibu Spika, ni kweli katika nchi yetu tuna wachimbaji wadogo katika sehemu mbalimbali, wenye leseni na moja ya kazi kubwa ya Wizara kupitia Taasisi zake za STAMICO na GST ni kuwajengea uwezo kwa kuwapa elimu juu ya Sheria ya Madini, Kanuni za Madini na namna ya uchimbaji bora pamoja na kuwatafutia fursa kwa wawekezaji wakubwa wanaokuja kutafuta madini katika maeneo ambayo yameshafanyiwa utafiti.

Mheshimiwa Naibu Spika, hatuishii hapo wachimbaji wadogo hawa pia tunaendelea kuwapelekea elimu ya kujiunga na kujisajili, waweze kufanya uchimbaji wenye tija kupitia taarifa za kijiolojia zinazoonesha madini yanayopatikana katika maeneo yao huko.

NAIBU WAZIRI WA UJENZI (MHE. ENG. GODFREY K. MSONGWE): Mheshimiwa Spika, napenda kujibu swali la Mheshimiwa Nicodemas Maganga, Mbunge wa Mbogwe kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, barabara ya Masumbwe kwenda Geita imeshafanyiwa usanifu wa kina na sasa Serikali inatafuta fedha kwa ajili ya kuijenga kwa kiwango cha lami. Ahsante.

NAIBU WAZIRI WA ELIMU, SAYANSI NA TEKNOLOJIA: Mheshimiwa Spika, ahsante, napenda kujibu swali dogo la nyongeza la Mheshimiwa Nicodemas Maganga, Mbunge wa Mbogwe, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, kama Mbogwe ni Wilaya, sina uhakika sana kwa sababu kuna Wilaya ambazo zina majimbo mawili. Kwa hiyo, hapa kwenye majimbo mawili ina maana tunapokwenda kujenga ni Wilayani, sasa kama Mbogwe ni Wilaya ambayo inajitegemea itakuwa imo, lakini kama Mbogwe ni jimbo miongoni mwa Wilaya ina maana tutakapokwenda kujenga ni Wilayani ambako na Mbogwe ita-share chuo hicho ambacho kitajengwa katika Wilaya hiyo ambayo Mbogwe ipo kwenye Wilaya husika.

NAIBU WAZIRI WA KILIMO: Mheshimiwa Naibu Spika, napenda kujibu maswali mawili ya nyongeza ya Mheshimiwa Nicodemas Henry Maganga, Mbunge wa Mbogwe, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Naibu Spika, suala la ruzuku la mazao hasa ya kimkakati yanaendelea kuratibiwa na bodi husika. Natoa maelekezo kwa bodi husika kuhakikisha kwamba wakulima wa pamba katika mikoa ambayo ameitaja Mheshimiwa Mbunge waweze pia kufikiwa na ruzuku hizi.

Mheshimiwa Naibu Spika, pili, kuhusu mimi kwenda Mbogwe, baada ya kikao hiki cha Bunge, niko tayari kuongozana na Mheshimiwa Mbunge kwenda kuangalia suala la kilimo katika eneo lake la Mbogwe.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DAVID E. SILINDE): Mheshimiwa Spika, ahsante sana.

Mheshimiwa Spika, naomba kujibu swali dogo la nyongeza la Mheshimiwa Nicodemas Maganga Mbunge wa Mbogwe, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, kama nilivyoeleza awali, mkakati wa Serikali sasa hivi ni kutafuta fedha, kadri tunavyopata fedha maana yake tunajenga. Nimeainisha hapa kwamba siku hizi tunajenga Sekondari na kila Sekondari tunaweka nyumba za walimu three in one, yote hiyo ni mkakati wa kuondoa hii adha ya nyumba za walimu. Kwa hiyo. hata hapo Mbogwe nikuhakikishie tu Mheshimiwa Mbunge, Serikali tutaendelea kuleta fedha kwa kadri zitakapopatikana, kwa hiyo aondoe shaka kwenye hilo.

Mheshimiwa Mwenyekiti, ahsante.

NAIBU WAZIRI WA NISHATI: Mheshimiwa Spika, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Maganga, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, vijiji vyote ambavyo havina umeme viko katika mradi wa REA III Round Two na tunaendelea kusimamia na wakandarasi kuhakikisha kabla ya Disemba hii kukamilika basi vijiji vyote vimepata umeme kwa mujibu wa mikataba yetu.

NAIBU WAZIRI WA UJENZI (MHE. ENG. GODFREY K. MSONGWE): Mheshimiwa Naibu Spika, naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Maganga, Mbunge wa Mbogwe, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Naibu Spika, barabara aliyoitaja ipo kwenye mpango wa RICE, na sasa hivi kinachoandaliwa ni document tender kwa ajili ya kuitangaza ili barabara hii iweze kuanza kujengwa kwa kiwango cha lami kwa maeneo ambayo yameainishwa. Ahsante.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DKT. FESTO J. DUGANGE): Mheshimiwa Naibu Spika, naomba kujibu maswali wawili ya nyongeza ya Mheshimiwa Nicodemas Henry Maganga Mbunge wa Jimbo la Mbogwe kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Naibu Spika, mpango wa au utaratibu wa mikopo ya asilimia kumi kwa wanawake, vijana na watu wenye ulemavu kwa kundi la watu wenye ulemavu hawalazimiki kujiunga kwenye vikundi, hata mmoja anaweza akakopeshwa mkopo kama yeye na akafanya shughuli zake za ujasiriamali. Tayari wengi wameendelea kupata huduma hiyo kwa kupata mkopo kwa mtu moja mmoja.

Mheshimiwa Naibu Spika, lakini kuhusiana na viti mwendo kwa watu wenye ulemavu utaratibu wa Serikali upo na maafisa maendeleo ya jamii katika maeneo hayo wanaainisha. Tunahusiana na wadau mbalimbali wanaendelea kuwasaidia. Kwa hiyo nitoe wito kwa halmashauri ya Mbogwe kuwatambua watu wenye ulemavu wanaohitaji viti mwendo ili Serikali iweze kuona namna ya kushirikiana na wadau katika kuwawezesha kupata viti mwendo hivyo.

Mheshimiwa Naibu Spika, na mimi niko tayari kuambatana na Mheshimiwa Mbunge baada ya Bunge hili la bajeti ili twende Mbogwe tuweze kupitia baadhi ya vikundi ambavyo vimenufaika, ahsante.

NAIBU WAZIRI WA UCHUKUZI (MHE. ATUPELE F. MWAKIBETE):
Mheshimiwa Spika, nataka nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge naomba mara baada ya kipindi cha maswali na majibu nionane naye ili niweze kuangalia bajeti kiasi gani tumetenga kwa bajeti ijayo katika eneo lake. Ahsante.

WAZIRI WA FEDHA: Mheshimiwa Spika, nakushukuru kwa nafasi hii ya kumjibu Mheshimiwa Mbunge maswali yake mawili ya nyongeza. Moja, Serikali imejitahidi kusimamia kuhakikisha la kwanza, thamani ya shilingi haishuki; la pili, ambalo tunalifanya katika mikakati yote hii ambayo unaiona Mheshimiwa Dkt. Samia Suluhu aliyoielekeza ya kuwekeza kwenye sekta za uzalishaji, malengo ya muda mrefu kwenye hilo ni kwenda kuimarisha, kuongeza thamani ya shilingi yetu. Tutaongeza thamani ya shilingi yetu kwa namna nyingi zikiwemo hizo mbili za kuongeza mauzo nje ili tuwe na dola nyingi. Pili, kwa kuzalisha bidhaa ambazo tunaweza tukajitegemea na tukatumia ndani ya nchi.

Mheshimiwa Spika, kuhusu kudhibiti mabadiliko ya haraka haraka ya bei ya dola, Mheshimiwa Mbunge, katika kipindi cha muda mfupi, tunalishughulikia jambo hili ili kuweza kukabiliana na tatizo ambalo limejitokeza la dunia nzima la upungufu wa dola, ambapo hicho ndicho kinachosababisha mahitaji ya dola yanakuwa makubwa kuliko upatikanaji wa dola na hivyo kufanya bei ya dola kuanza kubadilikabadilika.

Mheshimiwa Spika, hata sasa tuna hatua ambazo tumeendelea kuzichukua ambazo tunaamini zitaweza kusaidia dola ziwepo nyingi sokoni, na zikiwa nyingi sokoni zitasababisha tatizo la bei kubadilikabadilika kuweza kupungua.

Mheshimiwa Spika, tunatoa rai kwa wadau wote wanaoshiriki katika soko la kubadilisha fedha, waendelee kushiriki kikamilifu ili kuweza kuhakikisha kuwa Dola haiadimiki sokoni na hivyo kusababisha bei kubadilikabadilika.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, KAZI AJIRA, VIJANA NA WENYE ULEMAVU (MHE. PASCAL P. KATAMBI): Mheshimiwa Mwenyekiti, naomba kujibu maswali mawili ya nyongeza ya Mheshimiwa Nicodemus Henry Maganga, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, kama nilivyoeleza awali na anasema hajaridhika na majibu, lakini takwimu sahihi za Serikali chini ya mifuko na hizo kwamba wastaafu ambao wanalipwa ni hao 186,605 na kama ana takwimu tofauti basi tunamkaribisha ili tuweze kuangalia.

Mheshimiwa Mwenyekiti, pili kuhusiana na suala la wastaafu ambao wako vijijini anasema masuala ya mtandao na kadhalika. Hao wanaendelea kuhudumiwa, katika ofisi zetu zote za mifuko na wanachama wale wamefunguliwa na hawa niliowataja wote wana akaunti hizo za benki na bado kuna desk ambalo linawahudumia wastaafu wetu na tumeajiri watu maalum kabisa wa kutoa huduma hiyo kwa wateja wetu.

Mheshimiwa Mwenyekiti, kwa hiyo kama ana jambo mahususi haliwezi kuwa la watu wote ni la hao watu wachache ambao anawasema na kama wapo anifikishie ili niweze kuchukua hatua zaidi.

Mheshimiwa Mwenyekiti, lakini la pili ni kuhusiana na kwamba ucheleweshaji wa ulipaji wa mafao, imebaki kuwa historia, tumeshafanya mabadiliko sasa hivi tunalipa kieletroniki na kuhusiana na mafao kama ni ulipaji kila mwezi kabla ya tarehe 25 tunalipa fedha hizo. Kwa hiyo, hilo ni suala la kihisroria analolielezea sasa hivi tumefanya mabadiliko makubwa sana.

Mheshimiwa Mwenyekiti, nitumie fursa hii pia kuwaagiza Wakurugenzi na Mameneja wote wa Mifuko ya Hifadhi ya Jamii katika Mikoa waendelee kusimamia na kufanya lile suala la compliance kufatilia michango ya wanachama, lakini pili kuendelea kuhakikisha kwamba hakuna mstaafu yoyote ambaye anapata shida katika kipindi hiki, ahsante. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DKT. FESTO J. DUGANGE): Mheshimiwa Spika, nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge kwamba tunatambua Wilaya ya Mbongwe inapakana na halmashauri almost nne. Kuna changamoto ya baadhi ya barabara ambazo zinaunganisha Halmashauri ya Mbongwe na halmashauri za jirani. Serikali imeendelea kutenga fedha kwa ajili ya kuhakikisha kwamba tunaboresha ujenzi wa barabara hizo na tutaendelea kufanya hivyo. Ahsante. (Makofi)

NAIBU WAZIRI WA HABARI, MAWASILIANO NA TEKNOLOJIA YA HABARI: Mheshimiwa Spika, maeneo yaliyotajwa na Mheshimiwa Maganga kuna maeneo ambayo yanafanyiwa tathmini lakini kuna maeneo ambayo yapo ndani ya miradi 758. Kwa hiyo, nimtoe hofu Mheshimiwa Mbunge miradi hii itakapokamilika lakini na yale ambayo tumeyaingiza kwenye tathmini na fedha zikapatikana tutafikisha mawasiliano ndani ya Jimbo la Mbogwe. Ahsante sana. (Makofi)

NAIBU WAZIRI WA HABARI, MAWASILIANO NA TEKNOLOJIA YA HABARI: Mheshimiwa Naibu Spika, napenda kujibu swali la Mheshimiwa Maganga, Mbunge wa Mbogwe kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Naibu Spika, ni kweli kabisa nilifanya ziara katika Wilaya na Jimbo la Mbogwe na Serikali iliahidi kufikisha huduma ya mawasiliano, na mwezi wa saba wakandarasi wataingia field kwa ajili ya kuanza utekelezaji mara moja, ahsante sana.

NAIBU WAZIRI WA MAJI: Mheshimiwa Mwenyekiti, ahsante. Naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Maganga Mbunge wa Mbogwe kama ifuatavuyo: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, nampongeza Mheshimiwa Maganga anafatilia sana na hili tumeshaongea. Mheshimiwa Maganga naomba uiamini Wizara, mimi mwenyewe na wewe tutakwenda kuhakikisha kazi zinakwenda kuanza kwa wakati na visima vitachimbwa.

NAIBU WAZIRI WA UJENZI (MHE. ENG. GODFREY K. MSONGWE): Mheshimiwa Spika, ahsante. Naomba kujibu swali la Mheshimiwa Maganga Mbunge wa Mbogwe, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, ni kweli huo ndiyo mpango na bahati nzuri barabara alizozitaja Mheshimiwa Mbunge zitafadhiliwa na wenzetu wa World Bank kupitia mradi wa RISE ambao sasa hivi wanakamilisha kufanya review ya usanifu wa barabara za kuiunganisha Wilaya ya Mbogwe na Wilaya ya Geita kwa kiwango cha lami. Tunategemea kuanzia mwaka ujao wa fedha kwa sababu taratibu zinaendelea na ni fedha za World Bank, mara baada ya kukamilisha hizo taaratibu ujenzi utaanza kwa kiwango cha lami. Ahsante.

NAIBU WAZIRI WA UJENZI (MHE. ENG. GODFREY K. MSONGWE): Mheshimiwa Spika, napenda kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Maganga, Mbunge wa Mbogwe, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, barabara aliyoitaja inatekelezwa kwa mradi wa Rais, na taratibu zipo zinaendelea kwa ajili ya kuanza ujenzi wa barabara hii kwa kiwango cha lami, ahsante.

NAIBU WAZIRI WA NISHATI: Mheshimiwa Naibu Spika, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Maganga Mbunge wa Mbogwe kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Naibu Spika, miradi ya REA III Round II inaendelea katika hatua mbalimbali katika maeneo yetu, kama ambavyo tumewahi kueleza hapa Bungeni kwamba miradi ya REA III round II inazo hatua kadhaa za kufikia ili kuweza mradi kukamilika katika utekelezaji wake. Kwa hiyo, nimwakikishie Mheshimiwa Maganga kwamba naamini katika eneo lake hatua mojawapo katika mradi huo itakuwa inaendelea. Lakini nimwombe kwa sababu lipo banda letu hap ana mkandarasi anayetengeneza mradi huo yuko hapa, Meneja wa Wilaya yuko hapa, Meneja wa Mkoa yuko hapa basi tutembelee pale na tuweze kujua tatizo na kero ambazo zipo.

WAZIRI WA MADINI: Mheshimiwa Mwenyekiti, naomba kujibu maswali mawili ya nyongeza ya Mheshimiwa Maganga, Mbunge machachari wa Jimbo la Mbogwe, kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, kwanza ieleweke kwamba uchimbaji wa madini, ili mtu aweze kuchimba ni lazima awe na leseni ya uchimbaji madini. Kabla hatujatoa leseni kwenye eneo lolote, timu yetu ya wataalam lazima ikague maeneo hayo kujiridhisha nani yupo? Anafanya kazi gani? Kama hawajaomba maeneo hayo, mara nyingi huwa tunawakumbusha kuomba. Inapotokea anatokea mtu amepewa leseni kwa kawaida, na hata Mbogwe tumefanya hivyo; wale waliopewa leseni lazima waingie makubaliano na wenyeji ili kusionekane kuna upunjaji wa namna yoyote.

Mheshimiwa Mwenyekiti, swali la pili kuhusu tozo za mifuko, jambo hili ni jambo ambalo linawezekana kufanyiwa kazi kama tu aina ya uchimbaji unaofanyika utakuwa wa nia ya kuchimba, kuchakata na kuzalisha dhahabu. Ila, kama wachimbaji wenyewe wataamua kugawana mawe, na ni uchimbaji usiokuwa rasmi kwenye rashi, wajue kwamba na Serikali lazima iwe na sehemu ya mgao kwenye migao hiyo.

Mheshimiwa Mwenyekiti, nakushukuru.

NAIBU WAZIRI WA MAMBO YA NDANI YA NCHI: Mheshimiwa Naibu Spika, kwanza nimshukuru Mbunge kwa mahusiano mema na Chama Tawala, Chama cha Mapinduzi ambao waliweza kutoa jengo linalotumika na Kituo hicho cha Polisi. Hata hivyo kama tulivyokwishasema kwenye majibu yetu ya msingi mbalimbali ni kwamba kipaumbele ni kujenga vituo vya polisi kwenye maeneo ambayo hayana kabisa, Mbogwe ikiwa ni mojawapo tutaipa kipaumbele katika miaka ijayo ili kuweza kujengea kituo chake cha polisi. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DAVID E. SILINDE): Mheshimiwa Naibu Spika, ahsante sana, naomba kujibu maswali madogo mawili ya nyongeza ya Mheshimiwa Nicodemas Henry Maganga, Mbunge wa Jimbo la Mbogwe, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali inajenga barabara hatua kwa hatua na ndiyo maana hatua ya kwanza Mji wa Mbogwe umeingizwa katika Mpango wa RISE. Hatua nyingine Mheshimiwa Rais alifanikisha kuongeza bajeti ya TARURA ambapo tunafika maeneo mengi. Kwa hiyo, hata hizo barabara ambazo zimebakia tutaendelea kuzijenga kwa kutenga fedha za bajeti katika kila mwaka wa fedha unaokuja.

Mheshimiwa Naibu Spika, kuhusu madaraja ambayo Mheshimiwa Mbunge ameainisha hapa vilevile lengo la Serikali kupitia TARURA ni kufungua barabara hususani katika yale madaraja mabovu yakiwemo hayo aliyoyataja. Kwa hiyo, tutaendelea kufanya tathmini na tutatenga fedha ili kuhakikisha kwamba yanajengwa kwa wakati, ahsante sana.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DKT. FESTO J. DUGANGE): Mheshimiwa Spika, naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Nicodemas Maganga, Mbunge wa Jimbo la Mbogwe kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, nimpongeze Mheshimiwa Maganga kwa namna anavyowasemea wananchi wa Mbogwe. Lakini nitoe maelekezo kwamba Mkurugenzi wa Halmashauri ya Wilaya ya Mbogwe afanye tathmini ya gharama zinazohitajika kufanya matengenezo kwenye stand hizi mbili ambazo ni chakavu sana ili tuone kupitia mapatao ya ndani wanaweza kufanya matengenezo, lakini kama mapato ya ndani hayatoshelezi basi waweze kuwasilisha maandiko ya kimkakati Serikali itafute fedha kwa ajili ya kutengeneza stand hizo. Ahsante.

NAIBU WAZIRI WA UJENZI (MHE. ENG. GODFREY K. MSONGWE): Mheshimiwa Spika, ahsante, napenda kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Maganga, Mbunge wa Mbogwe kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, barabara aliyoiainisha itajengwa kadiri fedha zitakavyopatikana kwa kiwango cha lami, ahsante.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, MENEJIMENTI YA UTUMISHI WA UMMA NA UTAWALA BORA: Mheshimiwa Spika, swali la kwanza lililoulizwa na Mheshimiwa Mbunge la kutaka kujua wangapi wapo magerezani; naomba nisiwe muongo mbele ya Bunge lako naomba nijiridhishe juu ya idadi kamili ili niweze kuja kumwambia Mheshimiwa Mbunge na Bunge lako.

Mheshimiwa Spika, swali la pili juu ya utekelezaji wa magereza maalum kwa ajili ya hawa wanaohujumu uchumi wetu, nadhani jambo hili linategemea zaidi upatikanaji wa fedha ili kuweza kutekeleza azma hiyo ya viongozi wetu kama ambavyo iliahidiwa na Mheshimiwa Rais, Dkt. Samia Suluhu Hassan, kuwa atatekeleza yale yote ya walitangulia kabla yake na ya kwake yeye ni kuandaa Tanzania anayoitaka, ahsante sana.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA): Mheshimiwa Naibu Spika, kuhusu swali lake la kwanza Mheshimiwa Mbunge, naomba nitumie nafasi hii kumwagiza Meneja wa TARURA katika Wilaya ya Mbogwe ili aweze kwenda kufanya tathmini na kubaini kwamba barabara hiyo inahitaji kupatiwa fedha za dharura kwa ajili ya kuirekebisha.

Mheshimiwa Naibu Spika, kuhusu swali lake la pili la kuunganisha wilaya na mkoa, tutaendelea kufanya tathmini na kuzingatia uhitaji na upatikanaji wa fedha kwa ajili ya ujenzi.

NAIBU WAZIRI WA KATIBA NA SHERIA: Mheshimiwa Spika, ahsante sana. Napenda kujibu swali la Mheshimiwa Maganga kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Spika, ni kweli naendelea kurudia neno langu kwamba ni kweli nakiri kwamba kuna uchakavu mkubwa wa majengo katika maeneo mbalimbali ya Mahakama hapa nchini. Naomba nikiri kwamba vilevile Wizara yangu inafanya kila aina ya maboresho kwenye Mahakama na Waheshimiwa Wabunge wengi ni mashahidi tumeweza sasa hivi, tunayo miradi kama 22 kwa kipindi hiki tu cha mwaka kwa ajili ya kujenga Mahakama za Wilaya ambazo nchi nzima kila mahali pameguswa.

Mheshimiwa Spika, kuhusu suala la eneo hili la Mbogo Mheshimiwa Mbunge, nikuhakikishie Makao Makuu zote za Tarafa kwenye eneo hili zinakwenda kupata majengo mapya ambayo yatasaidia maboresho mazuri kabisa ya utoaji wa huduma za Mahakama.(Makofi)

NAIBU WAZIRI WA HABARI, MAWASILIANO NA TEKNOLOJIA YA HABARI: Mheshimiwa Spika, naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Mbunge Nicodemas kutoka Mbogwe, kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Spika, makao makuu ya wilaya na maeneo yanaizunguka yanakosa mawasiliano ya uhakika. Mheshimiwa Mbunge tuko katika mchakato wa kuhakikisha minara inafika maeneo yote muhimu yenye population kubwa na pia sehemu za pembezoni. Kwa hiyo, maeneo haya ya Mbogwe pia ni moja ya maeneo ambayo tutawaletea mawasiliano.

NAIBU WAZIRI WA ELIMU SAYANSI NA TEKNOLOJIA: Mheshimiwa Mwenyekiti, ninaomba kujibu swali dogo la nyongeza la Mheshimiwa Maganga, Mbunge wa Mbogwe, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, ujenzi wa vyuo hivi 64 vya wilaya pamoja na kile kimoja cha mkoa tunajenga kwa awamu na nimwondoe hofu Mheshimiwa Mbunge, baada ya kumaliza misingi kuna vifaa ambavyo inabidi tuagize. Tumefanya bulk purchase kutoka viwandani moja kwa moja. Katika zile karakana na majengo yale makubwa yote tunatumia Mfumo wa LGS (Light Gauge Steel), zile ni fabricated metals ambazo zinatoka kiwandani moja kwa moja. Kwa hiyo, unapoona ujenzi umesimama tayari tumesha-press order kwa ajili ya hizo fabricated metals na baada ya muda si mrefu zitakuja na zikishafika pale site ni kazi ya mwezi mmoja tu majengo yale yote yatakuwa tayari yameshanyanyuka.

Kwa hiyo, nikuondoe wasiwasi, kazi hiyo inaendelea, fedha zimeshalipwa kule ALAF na shughuli inaendelea kwa sababu zinakuwa imported. Mara baada ya kufika tutakuja hapo Mbogwe na kukamilisha hiyo kazi. (Makofi)

NAIBU WAZIRI WA MALIASILI NA UTALII: Mheshimiwa Mwenyekiti, swali hili lililoulizwa ni tofauti sana na swali la msingi. Naomba kumshauri Mheshimiwa Mbunge alilete swali hili kama swali mahsusi ili niweze kulijibu kikamilifu.

NAIBU WAZIRI WA MAMBO YA NDANI YA NCHI: Mheshimiwa Mwenyekiti, naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Nicodemas Maganga, kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, kama nilivyosema kwenye baadhi ya majibu ni kwamba Serikali imetenga fedha kwa mwaka wa fedha 2024/2025 kumalizia maboma yote ambayo wananchi wameshaanza kujenga, yapo maboma 77. Kwa hiyo, Mheshimiwa Mbunge tuonane baadae pengine kituo chako pia kama kipo kwenye vile 77 kitatengewa fedha ili kumalizia kazi kubwa waliyofanya wananchi wa Mbogwe, ahsante sana.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DKT. FESTO J. DUGANGE): Mheshimiwa Spika, Serikali hii ya Awamu ya Sita inayoongozwa na Mheshimiwa Dkt. Samia Suluhu Hassan kwa kipindi cha miaka mitatu imetoa zaidi ya shilingi bilioni 450 kwa ajili ya ukamilishaji wa maboma ya zahanati zikiwemo zahanati hizi za Jimbo la Mbogwe. Kwa hiyo, nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge kwamba safari ni hatua, tunaendelea kwa awamu wameshapata nadhani tutatendelea kukamilisha maboma yaliyobakia, ahsante.

NAIBU WAZIRI WA MIFUGO NA UVUVI: Mheshimiwa Naibu Spika, ni kweli Mheshimiwa Waziri Mstaafu wa Mifugo Mheshimiwa Mashimba Ndaki alipotembelea mwaka 2021/2022 kule kwenye Jimbo la Mheshimiwa Maganga alitoa ahadi ya kuchimba mabwawa kwenye maeneo ya wafugaji na baada ya hapo Wizara ilichokifanya ilichukua ahadi hizo na kuziingiza kwenye mpango wa Serikali. Ndiyo maana nimesema katika jibu la msingi kwamba mpango wa Serikali upo na tunatambua ukame mkubwa uliopo katika Jimbo la Mbogwe, Nyangw’ale pamoja na Bukombe. Huo ukanda wote una hali ngumu sana ya upatikanaji wa maji kwa ajili ya mifugo yetu na baada ya hapo tuliingiza kwenye mpango, na mpango huo baada ya upatikanaji wa fedha tutakwenda kutekeleza uchimbaji wa mabwawa katika maeneo hayo.

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa hiyo, nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge kwamba Serikali inao mpango wa kwenda kuchimba mabwawa katika maeneo hayo, hivyo awe na subira, tutakwenda kuchimba kadri ya upatikanaji wa fedha.

Mheshimiwa Naibu Spika, kuhusu swali lake hili la pili la kutenga maeneo ya wafugaji. Jambo hili liko chini ya Mamlaka ya Serikali za Mitaa kwa sababu hawa ndio wenye maeneo ambapo wanao uwezo wa kupanga kupitia mpango wa matumizi bora ya ardhi, kwamba Serikali za Vijiji sasa zinaweza zikaamua kwamba eneo hili wafuge, eneo hili walime na eneo hili wafanye kwa ajili ya malisho.

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa hiyo, namwomba Mkurugenzi Mtendaji wa Halmashauri ya Mbogwe akae na wataalam wake watenge maeneo ya wafugaji ili wafugaji hao waweze kupata maeneo ya malisho kadri ambavyo maeneo hayo yanavyowaruhusu, ahsante.

WAZIRI WA KILIMO: Mheshimiwa Naibu Spika, naomba kumjibu Mheshimiwa Maganga na ninamwomba kupitia Bunge lako Tukufu akubali mpango wa Serikali kutekeleza kwanza skimu hizi mbili za kwanza halafu na Jimbo la Bukombe tunazo skimu ambazo tunazitekeleza katika mwaka huu wa fedha. Tutaichukua skimu hii kuiingiza katika mpango wa mwaka ujao wa fedha. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA): Mheshimiwa Spika, Serikali tayari ilishatangaza ajira za walimu kuwa katika mwaka huu kutakuwa na ajira za walimu 11,015. Naomba nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge katika mgao wa walimu hawa, naye katika Wilaya ya Mbogwe atapata walimu kwa ajili ya shule za msingi na sekondari.

NAIBU WAZIRI WA MAJI: Mheshimiwa Spika, wakati tukisoma Bajeti ya Serikali na upande wa RUWASA, Mheshimiwa Waziri alielekeza tuchimbe visima 900 nchi nzima tukizingatia kwamba kila Mheshimiwa Mbunge atapata visima vitano. Nitumie Bunge lako Tukufu kuwaelekeza, maelekezo ya Mheshimiwa Waziri yapo clear, waanze kuhakikisha kwamba mitambo ambayo ilinunuliwa na Serikal, ianze kufanya kazi mara moja ili visima hivi vitano vitano, kabla ya uchaguzi wa Serikali za Mitaa viwe vimekamilika. Ahsante sana.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DKT. FESTO J. DUGANGE): Mheshimiwa Spika, ni kweli kwamba, Kata hii ya Nanda na kata nyingine ambayo Mheshimiwa Maganga ameitaja katika Jimbo la Mbogwe ni miongoni mwa kata ambazo Mheshimiwa Mbunge amefuatilia mara kadhaa, kwa ajili ya ujenzi wa vituo vya afya. Pia, Kata ya Nanda ni miongoni mwa kata ambazo zimeorodheshwa kwa ajili ya kupata fedha baada ya Mheshimiwa Mbunge kuainisha kwamba, ni kata ya kipaumbele. Kwa hiyo, naomba nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge kwamba, Serikali inatambua uhitaji wa vituo vya afya na Wananchi wa Mbogwe wawe na imani kwamba, Serikali inatafuta fedha, kwa ajili ya kwenda kujenga vituo hivyo kwa awamu, ahsante. (Makofi)

NAIBU WAZIRI WA KILIMO: Mheshimiwa Spika, ahsante nimwondoe shaka Mheshimiwa Mbunge, kwanza nimepokea ombi lake lakini la pili nitangalia katika mpango kama upo katika mwaka wa fedha huu unaofuatia na kama halipo tutahakikisha kwamba linawekwa katika mwaka wa fedha 2025/2026 ili tuhakikishe Wananchi wa Mbogwe nao wanajengewa ghala, ahsante. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA): Mheshimiwa Mwenyekiti, kama nilivyotangulia kujibu awali kwamba Serikali itaendelea kuajiri walimu na katika mgao wa walimu hawa 12,000 wanaotarajiwa kuajiriwa, Mheshimiwa Mbunge na wewe utapata mgao wa walimu kwenye shule zilizopo katika jimbo lako, lakini kupitia mapato ya ndani ya halmashauri pia mnaweza mkatenga bajeti maalumu kwa ajili ya kuhakikisha mnaweza kuajiri kwa mikataba pia kuwalipa posho walimu wanaojitolea.

NAIBU WAZIRI WA ELIMU SAYANSI NA TEKNOLOJIA: Mheshimiwa Mwenyekiti, ninaomba kujibu swali dogo la nyongeza la Mheshimiwa Maganga, Mbunge wa Mbogwe, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, ujenzi wa vyuo hivi 64 vya wilaya pamoja na kile kimoja cha mkoa tunajenga kwa awamu na nimwondoe hofu Mheshimiwa Mbunge, baada ya kumaliza misingi kuna vifaa ambavyo inabidi tuagize. Tumefanya bulk purchase kutoka viwandani moja kwa moja. Katika zile karakana na majengo yale makubwa yote tunatumia Mfumo wa LGS (Light Gauge Steel), zile ni fabricated metals ambazo zinatoka kiwandani moja kwa moja. Kwa hiyo, unapoona ujenzi umesimama tayari tumesha-press order kwa ajili ya hizo fabricated metals na baada ya muda si mrefu zitakuja na zikishafika pale site ni kazi ya mwezi mmoja tu majengo yale yote yatakuwa tayari yameshanyanyuka.

Kwa hiyo, nikuondoe wasiwasi, kazi hiyo inaendelea, fedha zimeshalipwa kule ALAF na shughuli inaendelea kwa sababu zinakuwa imported. Mara baada ya kufika tutakuja hapo Mbogwe na kukamilisha hiyo kazi. (Makofi)

NAIBU WAZIRI WA MAMBO YA NDANI YA NCHI: Mheshimiwa Naibu Spika, ninaomba kujibu swali moja la nyongeza la Mheshimiwa Nicodemas Maganga, Mbunge wa Mbogwe, kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Naibu Spika, nchi yetu inaongozwa kwa mujibu sheria na taratibu kwa hiyo kama wapo watu ambao wanafanya fujo au kuchonganisha wananchi kwa kutumia Jeshi la Polisi, ninaomba kutoa wito kwa watu hao waache tabia hiyo mara moja na watakaobainika sheria itachukua mkondo wake ikiwepo kufikishwa Mahakamani. Ahsante sana.