Name

Ali Juma Mohamed

Sex

Male

Party

CCM

Constituent

Shaurimoyo

Primary Question

MHE. ALI JUMA MOHAMED: aliuliza:- Je, Serikali ina mpango gani wa kuharakisha malipo ya wastaafu nchini?

Supplementary Question 1

MHE. ALI JUMA MOHAMED: Mheshimiwa Spika, pamoja na majibu mazuri ya Mheshimiwa Naibu Waziri, nina swali moja la nyongeza. Kwa vile bado kuna wimbi kubwa la watumishi ambao wamestaafu lakini hawajapata malipo yao ya kimsingi kwa maana ya kiinua mgongo. Je, Serikali haioni sasa kubadilisha sheria ili watumishi wa Serikali waendelee kubaki katika utumishi wao hadi pale taratibu za malipo zitakapokuwa zimekamilika? (Makofi)

Name

Paschal Katambi Patrobas

Sex

Male

Party

CCM

Constituent

Shinyanga Mjini

Answer

NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, KAZI, AJIRA, VIJANA NA WENYE ULEMAVU (MHE. PASCHAL P. KATAMBI): Mheshimiwa Spika, naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Ali Juma Mohamed, kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Spika, ukweli ni kwamba kwa sasa kwa sababu tayari tumekwishatungia sheria na inataka ndani ya siku 60 mafao yawe yamekwishalipwa. Kwa mfano, kama ana kesi mahususi yeye ya wastaafu ambao hawajaweza kupata, niipate kwa sababu, mpaka sasa hivi kwa Mfuko wa PSSSF kwa mwaka wa fedha 2023/2024, wastaafu walioomba wote kwa ujumla walikuwa 8,957, kati ya hao 5,016 wamekwishalipwa ndani ya siku 60, ambao ni sawa na 54% kwa PSSSF.

Mheshimiwa Spika, lakini pia tumeendelea kuhakikisha kwa wale 3,941 ambao wana changamoto pengine labda kutokana na waajiri wao kutokupeleka michango au mapungufu ya kinyaraka na mazingira mengine ambayo yanasababisha pengine kuna changamoto za kumbukumbu yameendelea kushughulikiwa na yanapofikishwa mwisho ndani ya wiki mbili anakuwa amelipwa mafao yake. Kwa upande wa Mfuko wa NSSF kwa private sector, nakumbuka tulikuwa na maombi zaidi ya 3,344 ya wastaafu ambao walikuwa wanahitaji kulipwa. Kati ya hao zaidi ya 3,325 tayari wamekwishalipwa na hii ni sawa na zaidi ya 90% ya ulipaji ndani ya siku 60.

Mheshimiwa Spika, kuna wale 16 tu ambao bado kwa NSSF nao pia ni kwa sababu waajiri hawajapeleka michango na kuna kesi zipo mahakamani na tumeendelea kuchukua hatua. Kwa hiyo, sasa hivi hakuna mstaafu ambaye anachelewa kupata mafao yake au kulipwa pensheni yake ndani ya siku 60 kwa mujibu wa sheria, tunalitekeleza hilo na kama kuna hizo kesi muda wote tumeendelea kuomba waweze kutufikishia ofisini kwa ajili ya kuchukua hatua stahiki, ahsante.

Name

Dr. Angeline Sylvester Lubala Mabula

Sex

Female

Party

CCM

Constituent

Ilemela

Primary Question

MHE. ALI JUMA MOHAMED: aliuliza:- Je, Serikali ina mpango gani wa kuharakisha malipo ya wastaafu nchini?

Supplementary Question 2

MHE. DKT. ANGELINA S. L. MABULA: Mheshimiwa Spika, wazee wengi waliostaafu kwa muda mrefu wamekuwa wakilalamikia pensheni wanayopewa kila mwezi kwamba ni kiasi kidogo ambacho hakikidhi mahitaji yao. Je, ni lini Serikali itapitia upya ili kuweza kuongeza kiasi hicho wanachowapa kwa sasa ambacho ni 100,000 tu? Ahsante. (Makofi)

Name

Paschal Katambi Patrobas

Sex

Male

Party

CCM

Constituent

Shinyanga Mjini

Answer

NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, KAZI, AJIRA, VIJANA NA WENYE ULEMAVU (MHE. PASCHAL P. KATAMBI): Mheshimiwa Spika, ni kweli kulikuwa kuna malalamiko, hivyo tayari ni zilipendwa kwa sasa kwa sababu baada ya mabadiliko haya ya kulipa ndani ya siku 60 na ambayo ipo ndani ya sheria, malalamiko kwa kweli kwa sasa hayapo ofisini na kama yapo mahususi kama ninavyosisitiza tuweze kuyalipa.

Mheshimiwa Spika, katika eneo la pensheni ambayo ilikuwa ina changamoto kwa maana ya kwamba kulikuwa kuna malipo ya mkupuo na yale malipo ya pensheni ya kila mwezi, mwaka 2018 tulikuwa tunalipa 25%, lakini baada ya mjadala mkubwa wa Serikali pamoja na vyama vya wafanyakazi kupitia TUCTA, Shirikisho la Vyama vya Wafanyazi lakini pia waajiri ATE (Association of Tanzania Employers) walikubaliana na kufikia muafaka na Serikali wa kutoka 25% mpaka 33% na sasa tumetoka 33% kwa maagizo ya Mheshimiwa Rais na maelekezo ya Mheshimiwa Waziri Mkuu tumefika 40% na tunaendelea kuhakikisha kwenye mkupuo pia tutoke ile 50% kwenda 67% na sasa kuna maboresho tena ya asilimia nyingine.

Mheshimiwa Spika, kwa hiyo, Mheshimiwa Mbunge aamini tu kwamba Serikali hii ya Dkt. Samia Suluhu Hassan inawapenda sana wafanyakazi na inatambua mchango wao wa utumishi na tutaendelea kuboresha kila wakati kwa sababu Serikali ya Mheshimiwa Dkt. Samia Suluhu Hassan ni sikivu. Ahsante.

Name

Dr. Tulia Ackson

Sex

Female

Party

CCM

Constituent

Mbeya Mjini

Primary Question

MHE. ALI JUMA MOHAMED: aliuliza:- Je, Serikali ina mpango gani wa kuharakisha malipo ya wastaafu nchini?

Supplementary Question 3

SPIKA: Mheshimiwa Kassinge nimekuona, lakini ulipaswa kusimama anaposimama yule mwenye swali lake sasa umesimama baadaye. Kwa hiyo, utatafuta fursa nyingine itakapojitokeza.

Mheshimiwa Naibu Waziri, Serikali imeshapiga hatua kubwa kwa kweli, siku hizi wastaafu wengi wanalipwa mafao kwa wakati lakini hii ya miezi miwili kwa nini? Kwa sababu huyu alikuwa mfanyakazi kwa hivyo alikuwa anategemea mshahara mwisho wa mwezi, hii miezi miwili anayochelewa kulipwa anakuwa anaishije? Kwa sababu yeye anasubiri. Lengo la mafao ni kwamba inachukua ile nafasi ya mshahara. Kwa hiyo, mshahara unapokata ile tarehe aliyokuwa anapokea mshahara anapaswa kupokea mafao na kwa sababu kustaafu sio dharura, anakuwa ameshajua na ninyi mmepewa taarifa miezi kadhaa nyuma. Kwa hiyo, badala ya mwajiri, sasa anapelekwa huku ilipoenda michango na hili ulilolisema la changamoto ya michango ya mwajiri tulilisemea hapa ndani na tumaini ni mojawapo ya marekebisho mnayoleta.

Kwa kweli sio kazi ya mfanyakazi kufuatilia michango kama mwajiri anapeleka au hapeleki, kwa sababu yeye hana uwezo wa kujua, hana uwezo wa kumfuatilia huyu mwajiri la sivyo atafukuzwa kazi. Kwa hiyo, hili nalo muangalie namna ya kulifanyia kazi kwa kweli. Ahsante sana Mheshimiwa. (Makofi)

Name

Paschal Katambi Patrobas

Sex

Male

Party

CCM

Constituent

Shinyanga Mjini

Answer

NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, KAZI, AJIRA, VIJANA NA WENYE ULEMAVU (MHE. PASCHAL P. KATAMBI): Mheshimiwa Spika, ahsante, hilo la siku 60 ambazo tumeziweka kisheria ukweli ni kwamba hata siku moja kama nyaraka zake na taarifa zote zipo sahihi na wanalipwa wapo wengine siku tatu, siku nne. Hizo 60 tumeweka tu threshold ambayo ndani ya kipindi hicho mstaafu huyo asiweze kupata shida. kwa hiyo, analipwa wakati wowote anapostaafu.

Mheshimiwa Spika, la pili la kuhusiana na zile asilimia, ni Bunge lako Tukufu liliamua kwamba tuweke interest kwa yule ambaye anachelewesha michango na tumekwishafanya hivyo kwenye sheria zinazohusiana na watumishi wa umma, lakini pia kwa upande wa private sector; na moja ya sehemu ya marekebisho ni pamoja na huu Muswada wa Marekebisho ya Sheria ambao tunauleta mbele ya Bunge lako Tukufu.

Mheshimiwa Spika, kuna hatua kali pia ambazo tunaendelea kuzichukua za kuwafikisha mahakamani, pia kutakuwa na pendekezo la kuhakikisha kwamba yule ambaye hata akipelekwa mahakamani maamuzi yafanyike kwa summary procedure na zaidi ya hapo alipe kwanza fedha ndipo aweze kusikilizwa ili kulinda hali ya wanachama wetu huko. Zamani ilikuwa wanatafuta sana procedure ya kupata ruhusa ya mahakama ili aweze kusikilizwa wakati mwanachama wetu anazidi kuumia. Ahsante.