Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara ya Uchukuzi kwa Mwaka wa Fedha 2024/2025

WAZIRI WA UCHUKUZI: Mheshimiwa Spika, awali ya yote naomba nianze kwa kumshukuru sana Mwenyezi Mungu, mwingi wa rehema kwa kutujalia afya njema na kutuwezesha kukutana katika Bunge letu hili Tukufu la bajeti ili kukamilisha kazi tuliyoanza leo asubuhi ambapo niliwasilisha hoja hii ya Bajeti ya Wizara ya Uchukuzi.

Mheshimiwa Spika, nitumie fursa hii kukushukuru wewe mwenyewe binafsi, Mheshimiwa Naibu Spika na Waheshimiwa Wenyeviti wote wa Bunge kwa jinsi walivyotuongoza na kusimamia majadiliano ya hoja hii pamoja na hoja nyingine zilizotangulia. Aidha, nichukue fursa hii kuwashukuru sana Waheshimiwa Wabunge wote wa Bunge la Jamhuri ya Muungano wa Tanzania kwa kuwa wawazi na kutoa michango yao ya kina wakati wa majadiliano haya. Niwathibitishie kwamba michango yao yote tumeichukua kwa uzito mkubwa na kwenda kuyafanyia kazi ili kuendelea kuleta ufanisi na utekelezaji mzuri kwenye sekta ya uchukuzi. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, naomba pia kipekee nimshukuru Mwenyekiti wetu wa Kamati ya Kudumu ya Bunge ya Miundombinu, Mheshimiwa Selemani Moshi Kakoso na Waheshimiwa Wajumbe wote wa Kamati ya Kudumu ya Bunge ya Miundombinu kwa hoja nzuri walizozitoa kwenye Kamati yetu. Nikiri kwamba hoja zao ni muhimu sana kwa maendeleo na ukuaji wa miundombinu na huduma za usafiri na usafirishaji hapa nchini. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, napenda kutumia fursa hii kuwashukuru Wabunge wote waliochangia katika bajeti hii. Waheshimiwa Wabunge 26 wamechangia wakati wa majadiliano ya hoja hii ambapo Wabunge 20 wamechangia kwa kuongea na Waheshimiwa Wabunge sita wamechangia kwa maandishi. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, muda mchache uliopita Mheshimiwa Naibu Waziri amemalizia kuchangia na kujibu baadhi ya hoja za Waheshimiwa Wabunge kwa ufasaha na weledi mkubwa. Namshukuru sana Mheshimiwa Naibu Waziri, kwa jinsi ambavyo amejibu baadhi ya hoja za Waheshimiwa Wabunge na nitajibu baadhi ya hoja zilizobaki. Aidha, naomba kulihakikishia Bunge lako Tukufu kwamba Wizara itajibu hoja zote za Waheshimiwa Wabunge kwa maandishi na kuziwasilisha hapa Bungeni kabla ya kuhitimishwa kwa Mkutano wa Bunge hili la bajeti unaoendelea. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, naomba sasa nianze kuhitimisha hoja yangu kwa kutoa ufafanuzi wa kijumla wa baadhi ya hoja zilizojitokeza kwenye maeneo makubwa yaliyojitokeza.

Mheshimiwa Spika, kama nilivyosema asubuhi hii leo kwamba Sekta ya Uchukuzi imeendelea kutoa mchango mkubwa wa ukuaji wa uchumi wetu na Taifa kwa ujumla na kuwa sekta hii ni sekta wezeshi hasa kwa Sekta ya Kilimo, Madini, Utalii, Viwanda na Biashara. Kama nilivyosema mwaka 2022, Sekta hii ya Uchukuzi ilikua kwa 3.8% na ilichangia pato la Taifa kwa takribani 6.7%. Kwa upande wa fedha za kigeni kama nilivyosema asubuhi, pato la kigeni ambalo linachangiwa na sekta hii limeongezeka kutoka Dola za Kimarekani bilioni 1.6 mwaka 2022 hadi kufikia Dola za Kimarekani bilioni 2.4 mwaka 2024 ambayo limeongezeka kwa 50% na mchango huu mkubwa kwa kiasi kikubwa umetokana na Sekta ya Uchukuzi hasa eneo la bandari. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, ukweli huo ndiyo uliosababisha au uliosukuma Waheshimiwa Wabunge takribani 85% leo wamejikita zaidi kwenye eneo la bandari wengine wamejikita kwenye wharfage.

Mheshimiwa Spika, Waheshimiwa Wabunge wamechangia na wamefanya hivyo pia kwa sababu bandari ndio lango kuu la uchumi wa nchi yetu na takribani 37% ya makusanyo ya kiforodha ya TRA yanakusanywa kupitia hasa kwenye Bandari yetu ya Dar es Salaam.

Mheshimiwa Spika, tunafahamu changamoto mbalimbali za Bandari ya Dar es Salaam, kama tulivyojua kwamba kumekuwa na ongezeko kubwa la meli kwenye Bandari ya Dar es Salaam. Leo ukipita na ndege ama ukipita na boti kwenda Zanzibar au kwenda maeneo mengine kwenye nanga, utakuta takribani meli kati ya 20 mpaka 25. Kuna baadhi ya siku zinafika mpaka meli 30 na meli hizi zinakaa pale nangani kwa siku kuanzia kumi mpaka siku 15 na kila siku mwenye mzigo analipa takribani dola 25 ambayo hiyo kwa ufupi ni takribani shilingi milioni 50, 52 au 53.

Mheshimiwa Spika, tunazo changamoto kubwa hasa kwenye eneo la gati. Gati tulizonazo Bandari ya Dar es Salaam hazitoshi, hivi leo ninavyozungumza Bandari ya Dar es Salaam kuna gati 13. Tuna gati namba zero mpaka gati namba 11, halafu tuna gati namba 12 kwa ajili ya mafuta - KOJ, tuna gati 13. Wakati bandari za wenzetu hasa tunazoshindana nazo kwa mfano Bandari ya Mombasa wana gati 19. Gati 13 ni gati za kawaida na gati 6 ni kwa ajili ya kontena. Pia, wana gati maalumu kwa ajili ya kushushia nafaka.

Mheshimiwa Spika, mshindani wetu mkubwa mwingine ni Bandari ya Durban. Bandari ya Durban ina gati 50, gati 31 ni za mizigo ya kawaida na gati 10 ni kwa ajili ya makontena na magati 9 ni kwa ajili ya bidhaa chafu. Hivyo, lazima tufanye maamuzi sahihi ya kujenga bandari wakati huu, lazima tujenge gati mpya kuanzia leo otherwise tukifanya kesho tutakuwa tumechelewa. Tunao ushindani mkubwa hasa kwa wateja wetu wa kutoka Zambia, DRC, Malawi, Zimbabwe pamoja na Kenya. Kwa hivyo, Serikali tumeamua kuanza uwekezaji mkubwa kwenye Bandari ya Dar es Salaam kuhakikisha kwamba hatuendi kuwapoteza wateja wetu.

Mheshimiwa Spika, Serikali tumeamua sasa kama nilivyosema asubuhi, tunajenga matanki 15 ya mafuta kwa ajili ya kuhifadhia mafuta mita za ujazo 420,000 kwa siku kwa wakati mmoja ambapo mradi huo una gharama ya shilingi bilioni 578.6. Serikali imeanza kutoa pesa hizo.

Mheshimiwa Spika, pia tunajenga Bandari ya Mbamba Bay ambayo gharama yake ni takribani shilingi bilioni 75, bandari hii ni muhimu sana hasa kwa ndugu zetu wa Malawi na Zambia. Pia, tunafanya ukarabati wa Bandari ya Kemondo na Bukoba Mjini kwa gharama takribani shilingi bilioni 40. Tumenunua vifaa vya kisasa SSG (Ship to Shore Gantry Cranes) ambazo zimegharimu takribani shilingi bilioni 250.

Mheshimiwa Spika, tunaendelea na uwekezaji wa ujenzi wa Bandari Chafu huko Mtwara ambayo itajengwa kule Kisiwa Mgao, tayari Mkandarasi ameshapatikana. Tunaendelea na ujenzi wa gati pale Dar es Salaam ambayo itakuwa na urefu wa mita 500 ambapo kwa ufupi hizo zitakuwa ni gati mbili, pale tunapopaita marine wharf, sasa hivi tuko kwenye hatua ya mwisho ya kumpata mkandarasi. Tunaendelea kufanya ukarabati wa Bandari ya Mwanza South kwa shilingi bilioni 20.

Mheshimiwa Spika, haya yote yanafanywa kupitia Serikali pia tunaendelea kuhimiza sekta binafsi kuwekeza na kufanya kazi na Serikali kwenye Bandari ya Dar es Salaam. Kama nyote mnavyojua bandari namba nne mpaka namba saba tayari sasa hivi iko private sector, gati namba nane mpaka 11 tuko katika hatua ya mwisho ya kumpata mwekezaji mwingine. Vilevile, Serikali tuko katika hatua nyingine ya kutafuta mjenzi kwa njia ya private sector au kwa kutumia taratibu yoyote kwa ajili ya gati namba 13 mpaka namba 15.

Mheshimiwa Spika, kama nilivyosema Waheshimiwa Wabunge wengi 85% leo wamechangia kuhusu wharfage, kwamba malipo ya wharfage yanayokusanywa yabaki TPA, suala hili ni muhimu; tumelipokea na tutalifanyia kazi. Tunaenda kulifanyia kazi kwa sababu ni muhimu kwa maslahi ya bandari na Taifa kwa ujumla. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, kulikuwa pia na suala lingine la Air Tanzania kuja Dodoma, kutoka Dodoma kwenda Mbeya, kutoka Dodoma kwenda Mtwara na maeneo mengine. Tunatamani kwamba Air Tanzania isambae Tanzania nzima, lakini changamoto inayotukabili hatuna ndege za kutosha. Kila mwaka Serikali tunaendelea kununua ndege, kama nilivyosema mwaka huu tumepokea ndege tatu na mwakani naamini tutaanza kupokea ndege nyingine. Naomba niwapatie habari njema kuhusu hapa Dodoma, kuanzia mwezi Oktoba tutaleta ndege kubwa ya Max 737 ambayo itaanza kuja Dodoma, kwa sababu Dodoma wasafiri ni wengi na ukweli wenyewe ndege tuliyonayo haiwezi kutimiza mahitaji ya Dodoma. Kwa hiyo uwanja wetu wa Dodoma sasa hivi hauwezi kuruhusu ndege kubwa ya Boeing 737 Max.

Mheshimiwa Spika, tunategemea mwezi Oktoba na Novemba uwanja wetu wa Msalato utakuwa tayati na tutaanza kufanya kazi hiyo, ingawaje jengo la abiria na control tower itakuwa havijakamilika lakini ndege ile itaweza kutua kwa sababu tutajenga temporary pale kama alivyosema Mheshimiwa Ezra na tutairuhusu ndege ile ku-control kwa kutumia temporary control tower ambayo tutaijenga pale kwa muda mfupi, lakini ni muhimu kwa sasa na wakati umefika kuleta ndege kubwa.

Mheshimiwa Spika, kwa siku moja hapa tunaleta ndege nne, hazitoshi lakini tunaamini tukileta ndege kubwa mbili zitaweza kuhimili mahitaji ya Dodoma. Vilevile, tutaleta ndege nyingine itaanzia Dar es Salaam hapa Dodoma mpaka Mwanza, hii ni habari njema sana kwa wananchi wa Mwanza. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, tunaendelea kuangalia soko linasemaje, tunaamini huko mbele pengine tutatoka hapa kwenda Mbeya, Kilimanjaro na maeneo mengine, safari ni hatua tumejipanga na tunaamini tutafika vizuri.

Mheshimiwa Spika, suala la Air Tanzania kwenda Pemba. Mimi natoka Pemba nitahakikisha kwamba ndege ya Air Tanzania itakwenda Pemba bila matatizo yoyote.

Mheshimiwa Spika, kulikuwa na hoja ambayo pia imechangiwa kwa mtazamo au kwa hisia kali ya malipo ya passenger service charges yabaki TAA. Hili suala ni muhimu na tunalijua na sisi kama Serikali tumelichukua tunakwenda kulifanyia kazi.

Mheshimiwa Spika, kuna hoja ambayo Wabunge wa Kigoma, Rukwa na Katavi wamelichangia sana suala hili, nakubaliana na hawa Waheshimiwa Wabunge, ni kweli wananchi wa mikoa ile wanapata tabu sana kwa ajili ya usafiri wa majini. Jana tulikaa sana kulizungumza jambo hili na sisi kama Serikali tumeamua kufanya yafuatayo:-

Mheshimiwa Spika, kwa mtazamo wa muda mfupi au kwa kutatua tatizo hili kwa muda mfupi kwanza tumeamua kuikarabati meli ya MV Liemba. Tayari tumeshampata mkandarasi na mkataba ulisainiwa tarehe 11 Novemba, 2023 na tayari Serikali imeshatoa shilingi bilioni tano za advance payment kwa ajili ya malipo ya kwanza. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, hatukuangalia hivyo, kama tulivyokubaliana na wananchi wa kule kupitia Wabunge wao, tumekubaliana tufanye ukarabati wa MV Mwongozo. MV Mwongozo ni meli ambayo ilikuwa inafanya kazi zamani, ni meli nzuri, lakini baada ya kutokea ajali ya MV Victoria meli hiyo ilisimamishwa kwa sababu wataalam walisema kulikuwa na shida ya stability ya meli hiyo. Sasa tumepeleka timu ya wataalam wamefanya uchunguzi wa kutosha na wametushauri nini cha kufanya ili meli ile iweze kufanya kazi vizuri.

Mheshimiwa Spika, tayari wametupa gharama za meli hiyo ambayo kuitengeneza ili iweze kufanya kazi vizuri itagharimu dola za Kimarekani milioni 2.77 ambapo Serikali nayo imetoa shilingi bilioni tano kwa ajili ya ukarabati wa meli hiyo. Huu ni mpango wa muda mfupi, tunaamini meli ya MV Mwongozo itakapofika mwisho wa mwaka huu itakuwa tayari. Ni kazi ambayo naamini kunako baina ya miezi sita mpaka saba itakuwa imekamilika.

Mheshimiwa Spika, tuna mpango pia wa muda mrefu. Kwanza, tunakwenda kujenga meli mpya ya mizigo ambayo itakuwa na uwezo wa kuchukua tani 3,500 ambayo itagharimu shilingi bilioni 158 na mkandarasi tumeshampata. Kitu cha muhimu tunachokwenda kukifanya kule kwanza ni kujenga shipyard, kiwanda cha kutengenezea meli kwa ajili ya Ziwa Tanganyika. Ni mara ya kwanza katika nchi yetu katika maziwa yote haya tuliyonayo Tanzania hakuna kiwanda cha kutengenezea meli.

Mheshimiwa Spika, gharama ya kiwanda hicho ni takribani shilingi bilioni 313 na mkandarasi tumeshampata. Mwisho wa mwezi huu tutamlipa mkandarasi huyo pesa za advance payment hasa kwa utengenezaji wa kiwanda hicho, kwa sababu kwanza unatakiwa utengeneze kiwanda halafu ndiyo unaenda kutengeneza meli. Tunaamini mipango hii ya Serikali kuanzia ya muda mfupi na ya muda mrefu itaweza kutatua tatizo lote la usafiri wa Ziwa Tanganyika.

Mheshimiwa Spika, katika bajeti ya mwaka 2024/2025, tumepanga takribani shilingi bilioni 190 kwa ajili ya ujenzi wa meli. Kati ya pesa hizo shilingi bilioni 116 tumeelekeza Ziwa Tanganyika, ambazo hizi ni pesa nyingi ukilinganisha na eneo hilo lote, shilingi bilioni 100 tumeelekeza katika maeneo mengine kwa vile hili ni jambo kubwa sana na nawaomba Waheshimiwa Wabunge wa Katavi, Kigoma na Rukwa watuamini, tunakwenda kufanya kazi hii. Watuamini tutahakikisha kwamba kazi hii itafanyika kwa umakini mkubwa na kwa wakati tuliopanga. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, kuna baadhi ya hoja ambazo zimewasilishwa hapa na Kamati ya Kudumu ya Miundombinu. Hoja ya kwanza inasema, hakikisha kwamba Wizara inasimamia kikamilifu utekelezaji wa miradi yake yote ili iweze kukidhi viwango bora endelevu (sustainability) na kuwepo kwa thamani ya fedha. Majibu ya hoja hiyo ni kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Spika, kwanza ushauri umepokelewa, Serikali imeendelea kuweka mifumo mbalimbali ya kufuatilia utekelezaji wa miradi ya maendeleo ikiwa ni pamoja na kuanzisha kitengo maalumu kinachojitegemea cha kufuatilia na kufanya tathmini ya miradi mbalimbali yote inayosimamiwa na Wizara ili kuangalia value for money. Tunaamini Mradi wa SGR tulioutekeleza una viwango vya juu, watu wengi wamekuja kujifunza kwenye Mradi wetu huu wa SGR. Watu wametoka Uganda, DRC, Burundi na nchi nyingine nyingi wamekuja kujifunza.

Mheshimiwa Spika, kuna hoja ya pili kutoka Kamati inasema kwamba, ujenzi wa reli ya kisasa (SGR) na uendeshaji wa TRC, Kamati imetoa pongezi kwanza kwa kazi hiyo, kufanya majaribio ni jambo jema, lakini kazi hiyo imalizike kwa haraka. Kwa niaba ya TRC na wadau wote tumepokea pongezi na ushauri uliotolewa na Kamati. Wizara inapenda kujibu kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Spika, Serikali kupitia TRC inaendelea na maandalizi ya uendeshaji ili kuanza kutoa huduma ya usafirishaji wa abiria ifikapo Julai, 2024, kama ilivyoelekezwa na Mheshimiwa Rais. Kwa kipande cha kutoka Dar es Salaam hadi Dodoma. Kuhusu ujenzi wa kipande hicho kutoka Dar es Salaam - Morogoro kama nilivyosema asubuhi, umekamilika kwa asilimia 98.93, kazi zilizobaki ni kukamilisha ujenzi wa reli kuelekea bandarini ambako mradi umefikia asilimia 46.12.

Mheshimiwa Spika, vivuko vya juu vya Vingunguti, Airport na Njia panda ya Segerea umefikia asilimia 99.3. Mheshimiwa Mbunge hapa amesema kwamba barabara zake zimefungwa kwa muda mrefu, lakini tunamwambia itakapofika mwezi Juni tutakuwa tumemaliza kuweka lami barabara hizo na tutazifungua rasmi.

Mheshimiwa Spika, hali kadhalika ujenzi wa kipande cha kutoka Morogoro – Makutupora, kilometa 422 umekamilika kwa kiasi cha asilimia 96.61. Kazi zilizobaki ni kukamilisha ujenzi wa vivuko vya juu ambao umefikia asilimia 98.52 na kazi ya uzio imefikia asilimia 86.02. Reli yetu yote ina uzio wa kuzuia wanyama na watu wengine kukatiza wakati reli hii itakapokuwa inafanya kazi. Aidha, TRC inaendelea na majaribio ya njia pamoja na vitendea kazi ikiwemo mabehewa na vichwa vya treni kabla ya kuanza kazi rasmi. Naomba niwahakikishie Watanzania kwamba itakapofika mwezi Julai wataweza kufaidika na reli hiyo na bei za reli hiyo zitakuwa ni bei nzuri hasa kwa lile daraja la tatu.

Mheshimiwa Spika, hoja ya tatu ya Kamati inaishauri Serikali kufanya tathmini ya kuboresha makusanyo katika reli ya MGR, mkakati huu unapaswa kwenda sambamba na juhudi za makusudi za kuboresha miundombinu ikiwemo kutenga bajeti ya matengenezo ya mara kwa mara na ya haraka pale miundombinu ya reli hiyo inapoathiriwa na majanga kama vile mvua.

Mheshimiwa Spika, kwanza, tumeupokea ushauri, lakini Serikali inaendelea na mpango wa ukarabati wa reli hii ya meter gauge ambayo ina urefu wa kilometa 2,707. Mradi huu umegawanyika kwa awamu mbili, awamu ya kwanza ulianza kutoka Dar es Salaam mpaka Tabora, kwa kuongeza uwezo wa kubeba mizigo kwa reli hiyo kutoka tani 13 kwa excel hadi kufikia tani 18.5 kwa excel pamoja na kuweka reli nzito za ratili 80 kwa yadi.
Mheshimiwa Spika, hali kadhalika TRC imesaini mikataba ya ukarabati wa njia ya reli kati ya Tabora na Kigoma yenye urefu wa kilometa 411 na Kaliua – Mpanda yenye urefu wa kilometa 210 na kazi za ukarabati zinaendelea. Sambamba na hilo, TRC imesaini mkataba wa ununuzi wa malighafi ya ukarabati kwa ajili ya ukarabati wa njia ya reli ya kaskazini ikijumuisha kipande cha Ruvu na Mruazi Junction, kazi hii itaanza mara moja. Aidha, kupitia bajeti ya mwaka huu ambao tumeiomba 2024/2025, Serikali imetenga kiasi cha shilingi bilioni 312.0 kugharamia matengenezo ya miundombinu ya reli, MGR.

Mheshimiwa Spika, hoja namba nne iliyowasilishwa na Kamati yetu ni uendeshwaji wa Shirika la Ndege, Kamati imeendelea kuipongeza Serikali kwa ununuzi wa ndege za abiria na mizigo. Hata hivyo, katika Mwaka wa Fedha 2024/2025 Kamati inaishauri Serikali kuhakikisha inakuwa na ubunifu wa kuboresha usafiri wa anga kupitia ATCL na hatimaye kuzalisha faida ili kuongeza mapato au pato la Serikali. Tunaomba kujibu hoja hiyo kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Spika, Serikali itaendelea kusimamia na kuiwezesha ATCL katika ufunguzi wa vituo vipya ikiwemo kituo cha Dubai kilichofunguliwa tarehe 29 Machi, 2024, kuendelea na taratibu za kurejeshwa kwa Kituo cha Johannesburg huko South Afrika na maandalizi ya kufungua Kituo cha London. Kama nilivyosema na kwa vituo vya ndani tutaanza na kituo cha kutoka hapa Dodoma kwenda Mwanza na maeneo mengine kuhakikisha kwamba tunaweka network yetu vizuri na hata hapa ndani.

Mheshimiwa Spika, kuna hoja namba tano kuhusu maboresho ya uendeshaji wa reli ya TAZARA. Kamati inatambua juhudi za Serikali katika kuhakikisha kwamba wabia wa uendeshaji wa reli ya TAZARA kwa maana ya Tanzania na Nchi ya Zambia wanakaa meza moja kwa majdiliano kuhusu TAZARA. Serikali zetu mbili Serikali ya Zambia na Serikali ya Tanzania zimeamua kutafuta mbia wa kuwekeza kwenye reli ya TAZARA, hivi tunavyozungumza mazungumzo yanaendelea vizuri kati ya Zambia, Tanzania na Serikali ya China kwa ajili ya kumpata mwekezaji kutoka China.

Mheshimiwa Spika, timu hiyo ambayo inafanya majadiliano inaongozwa na ndugu Mussa Mbura, Mkurugenzi Mkuu wa TAA ambaye ndiye Mwenyekiti wa timu upande wa Tanzania na Zambia. Tunaamini utakapofika mwezi Juni, jambo hili litakuwa limeshafika mwisho na tutahakikisha kwamba TAZARA inasimama vizuri na inaenda vizuri.

Mheshimiwa Spika, tunafanya haya yote kwa ajili ya kuifungua Bandari yetu ya Dar es Salaam, huko Zambia na DRC kuna mzigo mkubwa wa madini na makampuni yote yanayochimba madini huko ni Makampuni ya Kichina, tunaamini tukimpa TAZARA Kampuni ya Kichina tunavutia makampuni mengi ya madini kuitumia TAZARA na tukiitumia TAZARA maana yake tunaitumia Bandari yetu ya Dar es Salaam.

Mheshimiwa Spika, kuna hoja nyingine kuhusu usafiri wa majini kama ilivyoulizwa na Kamati yetu. Kamati inapenda kuikumbusha Serikali kwamba isimamie kwa bidii miradi ile ya kusimamia utafutaji na uokoaji kwenye kituo cha Mwanza. Hili tumelichukua na tunaenda kulisimamia kuhakikisha kwamba mradi huo unamalizika kwa wakati. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, kuna suala la LATRA. Utendaji wa LATRA, Kamati inaendelea kuisisitiza Serikali kuhakikisha kwamba inashughulikia changamoto zote za mgongano wa kiuratibu na kisheria kuhusu masuala ya usalama barabarani ili LATRA iweze kutekeleza majukumu yake ipasavyo bila kuingiliana na majukumu ya Jeshi la Polisi. Majibu ya hoja hii ni kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Spika, katika kuhakikisha utendaji wa LATRA unaratibiwa bila mgongano hususan na Jeshi la Polisi, LATRA ilikutana na Tume ya Haki Jinai na Jeshi la Polisi na kujadiliana kwa kina namna ya kuondoa changamoto hiyo. Sasa inaandaa rasimu ya mapendekezo ya mabadiliko ya kisheria kwa ajili ya kupata maoni ya wadau kwa hatua zaidi.

Mheshimiwa Spika, kuna suala la mwisho kuhusu Uwanja wa Ndege wa Serengeti. Uwanja wa Ndege wa Serengeti ni muhimu hasa kwa Sekta ya Utalii. Serikali tumeamua, tunakwenda kuujenga uwanja huo kwa kushirikiana na Sekta Binafsi. Uwanja huo ni muhimu sana kwa sababu kwa sasa wakati wa peak season kunakuwa na ndege ndogo nyingi zinaingia kwenye mbuga kule ambapo siyo jambo zuri. Tunaamini tukijenga uwanja huu utachangia sana kwenye Sekta ya Utalii pamoja na uchumi wa nchi yetu kwa ujumla. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, kabla sijamaliza, naomba kuzungumzia suala moja hapa la mwisho ambalo Mheshimiwa Bonnah amezungumza sana kuhusu kulipa fidia. Tunajua kwamba wananchi wake wanadai Serikali fidia takriban shilingi bilioni 129. Kwenye bajeti hii ambayo tumeomba leo tumeweka fedha kwa ajili ya kuwalipa wananchi hao. Naomba Mheshimiwa Mbunge awe mvumilivu, kuanzia mapema mwezi Julai fedha hizo zitatolewa kwa ajili ya kuwalipa wananchi hao. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, nakushukuru sana kwa kunipa fursa hii ya kuweza kuchangia hoja hii iliyopo mbele yetu. Mwisho kabisa naomba kutoa hoja. (Makofi)