Taarifa ya Hali ya Uchumi wa Taifa kwa Mwaka 2023 na Mpango wa Maendeleo wa Taifa kwa Mwaka wa Fedha 2024/2025 na Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Serikali kwa Mwaka wa Fedha 2024/2025

MHE. DKT. ALICE K. KAIJAGE: Mheshimiwa Mwenyekiti, ahsante, namshukuru sana Mwenyezi Mungu kunipa uhai na pia Mheshimiwa Rais kwa kuendelea kuiongoza nchi yetu kwa umakini na umahiri mkubwa sana. (Makofi)

Mheshimiwa Mwenyekiti, nakushukuru na wewe kwa kunipa nafasi ya kuchangia hotuba hii ya Mheshimiwa Waziri wetu wa Fedha pamoja na Mheshimiwa Waziri wa Mpango na Uwekezaji. (Makofi)

Mheshimiwa Mwenyekiti, nampongeza sana Waziri, Mheshimiwa Dkt. Mwigulu pamoja na Waziri wetu Mheshimiwa Profesa Mkumbo, kwa kazi kubwa mnayofanya, hakika mmeleta bajeti ambayo imegusa maeneo muhimu sana kwa maendeleo ya watu. (Makofi)

Mheshimiwa Mwenyekiti, naipongeza Serikali kuendelea kuipa kipaumbele sekta au suala zima la rasilimali watu. Ukiangalia vipaumbele vya mpango huu na bajeti hii mojawapo ya kipaumbele chao ni kuimarisha na kuendeleza rasilimali watu. (Makofi)

Mheshimiwa Mwenyekiti, si hivyo tu, bajeti imeeleza pia kwamba maeneo muhimu ya utekelezaji wake ni pamoja na kugharamia mishahara ya watumishi wa umma. Huo ndiyo moyo wa Mheshimiwa Rais, Dkt. Samia Suluhu Hassan, eneo la watumishi wa Tanzania. Toka ameingia madarakani kipindi cha miaka mitatu hakika ameendelea kujali maslahi ya watumishi regardless amepata kiasi gani cha pesa huko anapozunguka anatoa katika sekta zote, lakini hajawahi kuacha eneo la utumishi wa Watanzania, ameendelea kufanya na kujali maslahi yote pamoja na kuongeza ajira, sisi ni mashahidi. (Makofi)

Mheshimiwa Mwenyekiti, tumeona kabisa kwenye bajeti yetu pia kuna suala zima la kuongeza mafao ya mkupuo kutoka 33% mpaka 40% na kutoka 33% mpaka 35%. (Makofi)

Mheshimiwa Mwenyekiti, naomba nijikite sehemu ya mifuko ya hifadhi, uwekezaji katika mifuko ya hifadhi ya jamii imekuwa katika kiwango kisichoridhisha sana na tulimsikia Mheshimiwa Rais akisema wakati anasikiliza taarifa za mifuko. Uwekezaji katika Mifuko ya Hifadhi ya Jamii eneo la hati fungani Serikali imeendelea kufanya vizuri, inapokea faida ya 15% lakini uwekezaji katika maeneo mengine ikiwapo katika hisa za majengo na kadhalika bado uwekezaji wake siyo wa kubeza. Pia bado faida yake imekuwa ni ndogo, hivyo ninaomba nitoe ushauri kwa sababu kwenye mifuko yetu faida kuwa ndogo mifuko inashindwa kustahimili ongezeko kubwa la gharama za pensheni. (Makofi)

Mheshimiwa Mwenyekiti, naomba kushauri kitu kimoja, vitatu au viwili, Wizara ya Mipango mnayo kazi kubwa sana kwenye kuhakikisha tunaweka mipango stahimilivu na ya uhakika yenye tija kwenye kuwezesha Mifuko ya Hifadhi ya Jamii. Tuisaidie Serikali, tushirikiane, hapajakaa sawasawa. Ukiona Mkuu wa Nchi anasema tunayo kazi ya kufanya Wizara ya Mipango kushirikiana na Wizara ya Fedha. (Makofi)

Mheshimiwa Mwenyekiti, Wajumbe wa Bodi wanaokwenda kushauri kwenye mifuko hii zina bodi zake za ushauri. Ifikie mahala wasichaguliwe au kwenda kule kwa position zao kwa maana ya vyeo vyao kama ni kanuni au sheria zinasema. Tuchague watu ambao upstairs wapo tayari na wapo vizuri, tunao wataalamu wamesoma vizuri waingie kwenye bodi hizi. Hata kama kuna sekta au kuna taasisi inatakiwa ipeleke mjumbe mtizame kwenye taasisi nani yupo vizuri anaweza kwenda kushauri vizuri eneo la uwekezaji kwenye Mifuko yetu ya Hifadhi ya Jamii. (Makofi)

Mheshimiwa Mwenyekiti, suala lingine ni suala la uwekezaji kwenye mifuko yetu, tuna wawekezaji wa muda mrefu, wawekezaji wa kati na wawekezaji wa muda mfupi. Tumeona Mifuko ya Hifadhi ya Jamii imewekeza kwenye uwekezaji wa muda mrefu kuna ubaya gani Mifuko ya Hifadhi ya Jamii ikaifanya biashara. Uwekezaji wa muda mfupi ni pamoja na trade ifanye biashara iuze mafuta, tuna shida kuna pesa kwenye mifuko ya hifadhi huo uwekezaji wa muda mfupi.

Mheshimiwa Mwenyekiti, lakini pia kuna uwekezaji mkubwa ambao Mwalimu Nyerere kule, sasa hivi tuna kazi ya kusambaza huu umeme kwenye nchi yetu miundombiu ya kisasa inahitajika, Mifuko ya Hifadhi ya Jamii ikafanye biashara tunahitaji fedha. Watanzania watumishi wanahitaji mafao yao yawe yenye tija na kama uwekezaji wetu katika maeneo mengine haujafikia 15% kama uwekezaji faida kwenye hisa za Serikali kuna haja ya kuongeza nguvu na kuangalia maeneo mengi ya uwekezaji. (Makofi)

Mheshimiwa Mwenyekiti, huwezi kumwamia Mheshimiwa Rais mifuko imefilisika yeye afanye nini? Ametuweka pale tuweze kumsaidia. Tuwe wabunifu tutafute fedha tumesha-mess up huko nyuma, lakini tunayo nafasi ya kutengeneza. Hivyo nashauri Mheshimiwa Waziri wa Mipango unayo kazi kubwa ya kufanya eneo hili la uwekezaji kwenye Mifuko ya Hifadhi ya Jamii ili ile taswira nzuri ambayo Mheshimiwa Rais, Dkt. Samia Suluhu Hassan ameanza nayo. (Makofi)

Mheshimiwa Mwenyekiti, wafanyakazi wa Tanzania nimebahatika kwenda kwenye halmashauri za pembezoni za mikoa kadhaa wanampenda Mheshimiwa Rais, wanamshukuru sana ila wanalalamika kwenye mafao na mafao haya hatuwezi kutoka kama hatutawekeza vizuri tukapata faida ambayo itasaidia mifuko kuwa stahimilivu.

Mheshimiwa Mwenyekiti, baada ya kusema hayo naunga mkono hoja ahsante. (Makofi)