Mapendekezo ya Mpango wa Maendeleo wa Taifa Unaokusudiwa Kutekelezwa na Serikali kwa Mwaka wa Fedha 2025/2026 na Mapendekezo ya Mwongozo wa Maandalizi ya Mpango na Bajeti ya Serikali kwa Mwaka wa Fedha 2025/2026

MHE. DKT. JOHN D. PALLANGYO: Mheshimiwa Mwenyekiti, naomba kwa ruhusa na ridhaa yako niwasilishe mchango wangu kwa maandishi kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, kwanza naipongeza sana Serikali ya Awamu ya Sita, chini ya uongozi mahiri wa Mheshimiwa Rais, Dkt. Samia Suluhu Hassan, kwa jinsi alivyosimamia kidete miradi mikubwa ya kimkakati;

(a) Ujenzi wa SGR ambapo sasa lot II za Dar es Salaam – Morogoro na Morogoro – Dodoma zimekamilika na kubadilisha kabisa taratibu za usafiri kati ya Dar es Salaam na Dodoma na kufanya uchumi wa Dodoma kupaa ghafla.

(b) Ujenzi wa Bwawa la Mwalimu Nyerere ambao sasa umefikia 96% na sasa mgao wa umeme haupo tena nchini.

(c) Kufufua na kulijenga upya Shirika la Ndege la Tanzania (ATCL) na sasa ATCL ina ndege 16, ikiwepo ndege moja kubwa ya mizigo.

(d) Kupeleka fedha nyingi, kwa ajili ya miradi ya maendeleo sekta zote majimboni.

Mheshimiwa Mwenyekiti, baada ya pongezi hizi, naomba nitoe ushauri juu ya mambo muhimu machache ya kuzingatiwa katika mpango unaopendekezwa .

Mheshimiwa Mwenyekiti, nianze na kilimo. Hii ndiyo sekta inayoajiri Watanzania wengi (70%), lakini mchango wake katika pato la Taifa uko chini 30% licha ya mipango na kauli mbiu nyingi; uti wa mgongo, siasa ni kilimo, kilimo kwanza na kadhalika. Nchi yetu bado ina eneo kubwa la ardhi ambayo inaweza kuzalisha chakula na mazao mengine ya kibiashara, lakini bado tunashindwa kufikia malengo.

Mheshimiwa Mwenyekiti, kwanza, mpango unaopendekezwa nashauri uelekeze nguvu kubwa kwenye kilimo cha umwagiliaji badala ya kutegemea hali ya hewa. Pili, mpango unaopendekezwa nashauri uelekeze nguvu kujenga miundombinu ya kuvuna maji ya mvua yatumike kufanya kilimo cha umwagiliaji na matumizi mengine ya kibinadamu na tatu, mpango unaopendekezwa nashauri uelekeze nguvu katika ujenzi wa viwanda vya kuchakata mazao yanayolimwa, ili hatimaye kilimo chetu kiwe ni kilimo cha biashara.

Mheshimiwa Mwenyekiti, kuhusu nishati. Mpango unaopendekezwa nashauri uelekeze nguvu nyingi katika kuhakikisha gesi asilia tuliyonayo inavunwa, ili azma ya Mheshimiwa Rais ya matumizi ya nishati safi, salama na rafiki kwa mazingira kwa kiwango cha 80% ifikapo Mwaka 2034 inatimia, ikiwa ni pamoja na kuongeza uwezo wa kuzalisha umeme ambao utahitajika kwa wingi kukidhi mahitaji yatokanayo na umeme wa REA.

Mheshimiwa Mwenyekiti, kuhusu miundombinu ya barabara. Mpango unaopendezwa nashauri uhakikishe ahadi zote zilizotolewa na viongozi wakuu wa nchi, za ujenzi wa barabara kwa kiwango cha lami, zinatekelezwa. Mpango pia, uzingatie hali ya majimbo kijiografia, ukubwa na terrain katika ujenzi ama kwa lami au zege kwa maeneo ya milimani.

Mheshimiwa Mwenyekiti, wenzangu wameshasema mengi ya muhimu kwa hiyo, kwa haya machache ninaomba kuwasilisha na ninaunga mkono hoja.