Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara ya Ardhi, Nyumba na Maendeleo ya Makazi kwa Mwaka wa Fedha 2024/2025

MHE. DKT. JOHN D. PALLANGYO: Mheshimiwa Spika, ninakushukuru sana kwa nafasi hii ili nami nichangie kwenye hii Hotuba ya Wizara ya Ardhi. Nianze kwa kumpongeza sana Mheshimiwa Waziri. Kwa kweli nikiri kwamba anaitendea haki nafasi yake na ninamfahamu sana Mheshimiwa Jerry Silaa, alikuwa Mwenyekiti wangu kwenye Kamati ya PIC. Kazi anayoifanya hapa hata Mheshimiwa Rais ameiona akamkubali na akasema anaitambua. Nisimsahau naibu wake kwa sababu hawa wanafanya kazi pamoja, wakiwa pamoja na watumishi wote katika Wizara hii, wanafanya kazi nzuri. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, ardhi ni mali, ardhi ni utajiri, ardhi ni commodity ambayo haipungui thamani, siku zote thamani yake inaongezeka. Kwa hiyo mwenye ardhi ana utajiri.

Mheshimiwa Spika, nimesimama hapa leo kuchangia kwa kifupi sana. Nikiri kwamba wenzangu wameshazungumza sana maneno mazuri na ya msingi. Niseme kwamba nataka kutoa ombi maalumu. Kwa kuzingatia na kwa kukiri kwamba ardhi ni mali; kule Meru kuna matatizo makubwa sana ni ya ardhi. Ukienda kwa DC pale utakuta mara kwa mara kuna watu wamekwenda kulalamika kwa sababu ya migogoro ya ardhi. Kwa hiyo nimesimama kuomba Serikali iangalie ni namna gani italinda huu utajiri kwa wale ambao tayari wana ardhi. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, wananchi wa KIA walioondolewa kwenye eneo la KIA wameondolewa wakalipwa fidia ambazo hazitoshi chochote, hazimsaidii kitu mwananchi aliyeondolewa. Kwa ajili hiyo niombe Wizara iangalie na ikiwezekana ilete sheria hapa Bungeni, kwamba kabla ya kumtoa mwananchi kwenye ardhi ambayo ameikalia ambayo ni mali yake ihakikishe kwamba kuna ardhi mbadala ambayo imetengwa.

Mheshimiwa Spika, kwa wananchi ambao sasa hivi wameondolewa pale eneo la KIA; kuna shamba la TPC limerudishwa Serikalini, tunaomba Wizara iangale ili wale wananchi ambao wameondolewa kwenye maeneo yao wapatiwe ardhi mbadala ili waweze kuendelea kuishi. Si eneo la KIA tu, hata eneo la Momera ambako wananchi wameondolewa kwenye maeneo yao ili kupisha upanuzi wa Hifadhi ya Arusha. Tunaomba sana Mheshimiwa Waziri aliangalie hili.

Mheshimiwa Spika, hawa wananchi wote waliopoteza ardhi tusiwafanye wakawa maskini, tusiwafanye maisha yao yakaenda yakawa miserable, tuangalie ni namna gani tutalinda utajiri wao ili waendelee kuishi; kwa sababu wengine wamekaa kwenye yale maeneo waliyoondolewa kwa miaka 40. Kwa mfano pale KIA kuna watu ambao wamekaa na wamejenga kwa kushiriki kuchanganya zege; lakini leo wanaondolewa na kuitwa ni wavamizi. Kwa kweli sidhani kama kuwaita wavamizi ni sahihi, ni kwamba tuna eneo limetengwa kwa ajili ya maendeleo ya kiwanja. Kwa hivyo tunaomba Mheshimiwa Waziri aliangalie sana hilo.

Mheshimiwa Spika, pia kuna shule tumejenga pale Shambarai Burka; ile shule tuliijenga lakini eneo lile halitoshi. Ombi langu, kuna wananchi ambao wamelizunguka lile eneo la shule, wao wako tayari kupisha ili waende mahali pengine lakini kwa kupatiwa ardhi mbadala.

Mheshimiwa Spika, kule kwenye lile shamba la TPC kuna maeneo ambayo yametengwa kwa ajili ya huduma za jamii. Tunaomba sana kwenye lile eneo tupate pale kama heka kumi lipatiwe sekondari ya Shambarai Burka ili libadilishwe sasa na wale wananchi ambao wamezunguka ile shule wao wahamie kule kwenye lile eneo ambalo litakuwa limetengwa kwenye lile shamba na yale maeneo yao yakabidhiwe shule ili shule iendelee kujengwa vizuri na kuwekwa infrastructure ambazo ni za muhimu. Hili ndilo ombi langu na nimesimama mahususi kwa ajili ya kutoa ombi hili.

Mheshimiwa Spika, baada ya ombi hili nina uhakika kabisa Mheshimiwa Waziri ameyachukua haya. Ninaomba kumalizia hapa na ninaunga mkono hoja, ahsante sana. (Makofi)