NAIBU WAZIRI WA TAMISEMI, UTUMISHI NA UTAWALA BORA: Mheshimiwa Naibu Spika, ni kweli Serikali imepokea suala zima la Hospitali ya Kwangwa. Maelekezo yetu ni kuhakikisha Hospitali za Wilaya na Mikoa zinafanya vizuri na zile ambazo zina changamoto kama vile miundombinu haijakamilika, changamoto za kibajeti zilizojitokeza katika kipindi cha nyuma kwamba bajeti zimetengwa lakini hazikufika, tunaenda kusisitiza suala zima la ukusanyaji wa mapato, huduma ya afya tumesema ni jambo la msingi ili kila mwananchi apate huduma bora ya afya. Kwa hiyo, Mheshimiwa Marwa, Serikali imejipanga na katika kipindi hiki tutaangalia bajeti inasemaje katika hospitali hii. Lengo letu ni kuipa nguvu wananchi wa eneo hilo wapate huduma kwa manufaa ya Serikali yao.

NAIBU WAZIRI WA KILIMO: Mheshimiwa Naibu Spika, naomba nijibu swali moja dogo la nyongeza la Mheshimiwa mdogo wangu Agnes Marwa na wifi yangu kama ifuatavyo:-
Mheshimiwa Naibu Spika, kwanza sisi Wizara ya Kilimo kama nilivyosema kwenye jibu langu lile la nyongeza, ni kwamba hatuwezi tukafanya Wizara ya Kilimo peke yetu sisi kama Wizara ya Kilimo kwa sababu inawahusu wakulima kwa sababu hii inahusisha Wizara tatu; Ofisi ya Rais, TAMISEMI, Wizara ya Maliasili na Utalii.
Mheshimiwa Naibu Spika, hata hivyo ningependa kuwaasa Maafisa Kilimo wetu, Maafisa Ugani wetu kule kwenye halmashauri wajaribu ku-review zile posho na viwango vya posho ambavyo huwa wanavifanyia tathmini kwa wakulima wetu kabla hawajapeleka Wizara ya Maliasili na Utalii ili wakulima hawa waweze kupata haki zao stahiki. Mheshimiwa Naibu Spika, ahsante.

NAIBU WAZIRI WA MALIASILI NA UTALII: Mheshimiwa Naibu Spika, naomba kuongezea majibu kwa yale Mheshimiwa Naibu Waziri ambayo ameyajibu vizuri sana. Basi katika hili suala ambalo nimelisema Wizara ya Maliasili na Utalii sasa hivi inafanya mapitio ya zile kanuni zetu za kifuta jasho za mwaka 2011 ambazo ndizo zinaongoza namna ya kutoa kifuta jasho, si fidia kama inavyosomeka, ni kifuta jasho kwa wale wananchi ambao wameathirika. Kwa hiyo, baada ya hizi taratibu kukamilika basi mambo yatakuwa yamekwenda vizuri.
Mheshimiwa Naibu Spika, lakini kuhusu hili suala lake kwamba ni lini watalipwa, kama nilivyosema katika jibu langu la kwanza kwamba tarehe 29 na tarehe 30 mwezi uliopita maafisa wetu wameshakwenda kufanya tathmini. Baada ya tathmini hiyo kukamilika basi taratibu za kuwalipa hao wote walioathirika zitafanyika mara moja.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. JOSEPHAT S. KANDEGE): Mheshimiwa Naibu Spika, ni kweli idadi ya wagonjwa wanaokwenda kupata huduma katika Kituo cha Afya cha Manyamanyama ni wengi sana na ndiyo maana kumekuwa na concern ya kwamba ni vizuri kituo cha afya kile kikapandishwa hadhi ya kutoka kituo cha afya kikawa hospitali ya wilaya. Hata hivyo, ni ukweli usiopingika kwamba uhitaji wa vituo vya afya bado uko pale pale na ujenzi wa hospitali za wilaya bado uko pale pale.
Mheshimiwa Naibu Spika, ninachoomba Mheshimiwa Mbunge pamoja na kazi nzuri ambayo anaifanya ya kuhakikisha afya za watu wake zinaimarika, ni vizuri tukahakikisha tunaheshimu ramani inayohusu hospitali ya wilaya ambayo ni tofauti na ramani inayohusu kituo cha afya.
Mheshimiwa Naibu Spika, katika hospitali za wilaya ambazo tunakwenda kuzijenga kwa mwaka wa 2018/2019, Bunda DC ni miongoni mwa Wilaya ambazo zinakwenda kupata hospitali za wilaya. Kwa taarifa nilizonazo Bunda DC na Bunda Mji, Bunda DC mpaka sasa hivi bado hawajajua wapi Halmashauri yao itakuwa. Kwa hiyo, pesa hiyo ambayo itakuwa ipo tayari kwa ajili ya kujenga hospitali ya wilaya busara itumike ili pale ambapo papo tayari tuanze kujenga. (Makofi)
Mheshimiwa Naibu Spika, nilipata fursa ya kuongea na Mkurugenzi jana, pamoja na Kituo cha Afya cha Manyamanyama tayari Halmashauri imeanza kutafuta eneo lingine la ukubwa wa hekari 40. Kwa hiyo, thinking yao ni kuhakikisha kwamba kunakuwa na eneo mbadala kwa ajili ya ujenzi wa hospitali ya wilaya. Mheshimiwa Naibu Spika, ahsante.

WAZIRI WA NISHATI: Mheshimiwa Mwenyekiti, napenda nijibu swali moja la nyongeza la Mheshimiwa Agness, Mbunge wa Viti Maalum, Mkoa wa Mara, kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, kwanza, nampongeza Mheshimiwa Mbunge Agness anavyofuatilia masuala haya ya umeme katika taasisi za umma. Napenda kusema tu kwamba mkandarasi katika Mkoa wa Mara atapeleka umeme kwenye vijiji vyote 172 vya Mkoa wa Mara pamoja na vitongoji 318 na yuko site.

Mheshimiwa Mwenyekiti, lakini cha msingi kabisa, katika Wilaya ya Rorya ameshapeleka umeme kwenye vijiji 17 na shule za sekondari 18. Katika Wilaya ya Msoma Vijijini, mkandarasi anaendelea na kazi. Niseme kwamba vijiji vyote vitapelekewa umeme kuanzia sasa na kuendelea na mwezi Juni, 2020 miradi yote itakamilika.

WAZIRI WA MADINI: Mheshimiwa Spika, naomba kujibu maswali mawili ya nyongeza ya Mheshimiwa Agness Marwa, kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Spika, kwanza nieleze kwamba tumekuwa karibu sana Mheshimiwa Agness Marwa kushughulikia masuala ya fidia kwa wananchi wa Nyamongo. Kwa kweli, amekuwa mstari wa mbele kuwapigania kila wakati na kutualika mara kwa mara kwenda Nyamongo kwa ajili ya kukutana na wananchi. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, ni kweli kwamba ziko fidia ambazo fedha zilishatolewa muda mrefu lakini bahati mbaya hazijalipwa kwa wananchi. Hii ni kwa sababu tu wako wananchi ambao walikataa zile fedha, kwa hiyo, zikawekwa Halmashauri. Kwa hiyo, nadhani si sahihi sana kuupa tena mzigo mgodi kwamba wao walipe na fidia ya interest kwa sababu fedha hazijachukuliwa. Wale wananchi waliokataa mwanzo walikuwa 138, wale wananchi wengine 70 wakachukua cheque zao wakabaki 64, niwaombe wakachukue cheque zao kwa sababu tayari uthamini ule ulikwishafanyika muda mrefu na fedha zao shilingi 1,900,000,000 ziko pale kwenye Halmashauri ya Wilaya ya Tarime.

Mheshimiwa Spika, swali lingine la pili ambalo ameuliza Mheshimiwa Mbunge ni kwamba jambo hili la fidia sasa lifike mwisho. Naomba nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge kwamba baada ya Mgodi wa Barrick kuingia pamoja na Serikali kama mbia, tunachukua kila hatua kufuta yale makosa ambayo yalikuwa yanafanyika ACACIA. ACACIA walikuwa na utaratibu, mnaweza mkafanya uthamini leo kesho wakakataa kulipa tu kwa vigezo vingine. Nataka nimhakikishie kwamba tumeshazungumza na mbia mwenzetu Barrick anayekuja, jambo hili sasa litafika mwisho na Mthamini Mkuu ameshawasilisha vitabu vya uthamini ambavyo nimetaja wananchi zaidi ya 1,838 wamekwisha kufanyiwa uthamini. Kwa hiyo, tutalipa kwa wakati baada ya taratibu hizo kukamilika. Ahsante.

NAIBU WAZIRI WA UJENZI, UCHUKUZI NA MAWASILIANO (MHE. ELIAS J. KWANDIKWA): Mheshimiwa Spika, kwanza uniruhusu nimpongeze sana Mheshimiwa Agness amekuwa akifuatilia sana juu ya maendeleo ya Mkoa wa Mara juu ya barabara nyingi ambazo kimsingi Serikali imepeleka miradi mingi sana katika Mkoa huu na hivi karibuni Mheshimiwa Marwa unakumbuka Mheshimiwa Rais ameongeza miradi kadhaa ya ujenzi wa barabara ya lami katika Mkoa wa Mara, kwa hiyo nakupongeza sana.

Mheshimiwa Spika, lakini kuhusu swali lake anasema kwamba endapo tutamuongezea mkandarasi huyu kwamba muda na asipokamilisha itakuwaje; kimsingi niseme kwamba zoezi la kumuongezea muda linazingatiwa kitaalam ili kuona nini kazi iliyo mbele ya safari ili kukamilisha mradi huu. Kwa hiyo, ninaamini muda ambao utaongezwa utakuwa ni muda ambao utawezesha kutekeleza mradi huu kwa wakati kulingana na utaalam kulingana na taratibu. Kwa vile suala hili ni la kimkataba nikuhakikishie Mheshimiwa Marwa kwamba sisi tunatasimamia vizuri mkataba huu ili kazi ikamilike na zipo hatua za kuchukua kulingana na utaratibu wa kimkataba kama wakandarasi hawa watakiuka mkataba basi sheria itachukua nafasi yake.

Mheshimiwa Spika, lakini niseme kwamba mradi huu unajengwa kwa kutumia joint venture na nia ya Serikali kuwasadia wakandarasi wazawa ili waweze kujenga uwezo, ili waweze kujenga mitaji, lakini ili waweze kusababisha ajira nyingi kwa vijana wetu lakini hili pia ile faida inayopatikana iweze kubaki hapa hapa nchini.

Mheshimiwa Spika, kwa hiyo ni nia ya Serikali kuwawezesha hapa, sasa watumie fursa hiyo ambayo Serikali niwaombe sana wakandarasi hawa wakiingia kwenye joint venture watumiea fursa hii nzuri ili kuhakikisha kwamba tunawasidia kama Serikali na kama watashindwa basi Serikali itaendelea na taratibu ambazo zipo. Kwa maana hiyo kwamba kulikuwa kuna changamoto za kiuendeshaji na za kiutawala katika JV hizi ambapo tumeelekeza wenzetu au pande wa CRB na wenzetu wa ERB kwamba ndio walezi wa hizi taasisi wawasimamie vizuri na wahakikishe ubora, wahakikishe nidhamu ili tuwajenge vizuri waweze kusaidia nchi yetu, ahsante sana.

WAZIRI WA UJENZI NA UCHUKUZI: Mheshimiwa Naibu Spika, napenda kujibu swali la nyongeza la Mbunge kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Naibu Spika, ahadi za viongozi wetu wakuu tutaendelea kuzitekeleza kulingana na fedha itakavyopatikana ikiwa ni pamoja na hiyo barabara ya kutoka Rorya hadi Kinesi, ahsante.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DAVID E. SILINDE): Mheshimiwa Spika, ahsante sana, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Agnes Marwa, Mbunge wa Viti Maalum, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, ambacho Mheshimiwa Mbunge ameomba tu hapa ni kwamba, lini Serikali tutaongeza fedha kwa ajili ya ununuzi wa vifaa tiba katika Kituo cha Afya cha Nyamwaga ili kiweze kuendelea kuhudumia watu? Nimhakikishie tu Mheshimiwa Mbunge kwamba, Serikali imesikia ombi lake na tutafanya tathmini tuone ni vitu vingapi ambavyo vinahitajika kwa wakati huu ili viweze kutoa ile huduma stahiki. Ahsante sana.

NAIBU WAZIRI WA AFYA: Mheshimiwa Mwenyekiti, kwanza maelekezo ya Rais wetu Mama Samia Suluhu Hassan hasa alipokuwa anatusisitiza kuhusu eneo la kupunguza vifo vya akina Mama na Watoto mojawapo ni eneo hilo.

Mheshimiwa Mwenyekiti, suala siyo kujenga maeneo maalum kwa ajili ya wao kujifungulia, lakini ni suala la ndani ya ramani yenyewe na huduma yenyewe ambayo akina mama wengine wote wanapata huduma ndani humo kuhakikisha kwamba kuna usaidizi mazingira infrastructure inawasaidia wao kuweza kupata huduma hiyo. Lakini kunakuwepo na vifaa ambavyo vinaweza vikawasaidia wenzetu wenye mahitaji maalum.

Mheshimiwa Mwenyekiti, nitumie fursa hii kwa niaba ya Waziri wa Afya kwa kushirikiana na wenzetu wa TAMISEMI kwamba sasa Waganga Wakuu wa Mikoa yote wanapokwenda kufanya usimamizi shirikishi eneo hilo liwe sehemu yao ya hadidu rejea ya kufuatilia kuhakikisha kila Wilaya, kuhakikisha kila Kituo cha Afya kila Zahanati wamezingatia hayo.

Mheshimiwa Mwenyekiti, ahsante sana. (Makofi)

NAIBU WAZIRI WA MALIASILI NA UTALII: Mheshimiwa Spika, ahsante, naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Agnes Marwa, Mbunge wa Viti Maalum, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, ni kweli kumekuwa na changamoto kubwa katika Hifadhi ya Serengeti na wananchi ama vijiji vinavyozunguka hifadhi hiyo na changamoto hizi zimesababisha kuwepo na vurugu nyingi ikiwemo wananchi kuuawa lakini pia na askari wameendelea kuuawa.

Mheshimiwa Spika, tayari Serikali imeshaanza kuchukua hatua na kama siku tatu zilizopita Serikali ya Mkoa ilienda kuzungumza na wananchi ili kutatua mgogoro huu. Kimsingi hakuna mgogoro wowote isipokuwa wananchi hawataki kukubaliana na mipaka iliyopo na kibaya zaidi tunapoweka vigingi wananchi wanaenda wanang’oa vile vigingi na kuendelea kufanya vurugu ikiwemo kuingiza mifugo hifadhini.

Kwa hiyo, niendelee kuwaomba wananchi wafuate sheria na taratibu zilizopo nchini, kwenda kinyume na sheria ni kujitakia sababu nyingine ambazo Serikali itachukua hatua.

WAZIRI WA MALIASILI NA UTALII: Mheshimiwa Spika, pamoja na majibu mazuri sana ya Naibu Waziri namshukuru sana, lakini naomba nitumie nafasi hii kusema kwamba eneo la Serengeti ni miongoni mwa maeneo ya vivutio vyetu ambavyo vinajulikana kimataifa. Hili ni eneo ambalo tunapaswa kulilinda na kuliendeleza, lakini hili ni eneo pia ambao kumekuwa na changamoto kama alivyosema Naibu Waziri, askari wetu mara kwa mara wamekuwa wakipigwa mishale na wananchi wanaozunguka.

Mheshimiwa Spika, wiki iliyopita Askari Deus mwenye umri wa miaka 42 amepigwa mshale wa sumu eneo lile na tumekuwa tukiendelea wananchi na kutoa matamko na kulaani hali hii.

Mheshimiwa Spika, hivyo nitumie nafasi hii kusema kwamba kimsingi Serengeti haina mgogoro wowote wa mpaka, wananchi wanapaswa kufahamu na niishukuru sana Kamati ya Ulinzi na Usalama ikiongozwa na Mkuu wa Mkoa wa Mara wamepita juzi na wataalam wetu, kuwaonesha wananchi eneo la mpaka ili wasipate kuingia katika hifadhi.

Hivyo ni muhimu kuheshimu maeneo haya ya hifadhi ili hifadhi zetu ziwe salama, wafugaji wawe salama na wakulima wawe salama. Nimeona niongeze msisitizo huo, nashukuru sana. (Makofi)

WAZIRI WA MAJI: Mheshimiwa Spika, kwanza nimpongeze Mheshimiwa Mbunge Dada yangu Agnes Marwa na atakubaliana na mimi Wizara ya Maji tumewekeza miradi mikubwa sana katika Mkoa wa Mara. Tuna mradi wa Mugangu, Kyabakari Butiama, zaidi ya Bilioni 70. Pia tuna mradi pale Bunda ambao umekwishakamilika kwa ajili ya chanzo.

Mheshimiwa Spika, nataka nimhakikishie kila ambapo bomba kuu litakapokuwa linapita vijiji jirani tutahakikisha vinapata huduma ya maji safi na salama. (Makofi)

NAIBU WAZIRI WA UJENZI (MHE. ENG. GODFREY K. MSONGWE): Mheshimiwa Mwenyekiti, ahsante. Naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Agnes Mbunge wa Viti Maalum Mkoa wa Mara kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, ni kweli barabara aliyoitaja inayoanzia Utegi katika Jimbo la Rorya ipo kwenye mpango wa kufanyiwa usanifu ili ikishafanyiwa usanifu tujue gharama halafu Serikali kama ilivyo kwenye Ilani tuweze kupata gharama na tuanze kuijenga kwa kiwango cha lami. Ahsante.

NAIBU WAZIRI WA MIFUGO NA UVUVI: Mheshimiwa Spika, ahsante sana, naomba kujibu maswali madogo mawili ya nyongeza ya Mheshimiwa Agnes Mathew Marwa, Mbunge wa Viti Maalum kutoka Mkoa wa Mara, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, natambua kwamba Mheshimiwa Mbunge ni mvuvi na ni Mchuuzi na ni mtu ambae anaipenda sana hiyo kada. Nimhakikishie tu kwamba Serikali kupitia Wizara ya Mifugo na Uvuvi tunazo fedha ambazo ni za masharti nafuu kwa ajili ya wafugaji wa samaki kwa vizimba kwa vijana. Eneo la pili ni kwamba mpango wa kutoa elimu upo na sasa hivi tumeanza na programu za vijana atamizi ambao wanakuwa wakifundishwa juu ya ufugaji wa samaki na elimu ya viumbe maji katika maeneo ambayo yanazungukwa na bahari, maziwa ambapo vijana wengi wanahusika na kazi hiyo.

Mheshimiwa Spika, hivyo nimhakikishie tu Mheshimiwa Agnes Marwa kwamba kazi hiyo itafanyika. Ahsante sana.

NAIBU WAZIRI WA MADINI: Mheshimiwa Naibu Spika, napenda kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Agnes Marwa, Mbunge wa Viti Maalum, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Naibu Spika, baada ya kwamba tathmini zote zimeshafanyika na kiwango cha malipo kinachostahili kulipwa kimeshajulikana, mchakato unaoendelea kwa sasa ni huo wa kuhakikisha kwamba wanaostahili kulipwa, kiwango wananchostahili kulipwa na maelewano ya wao kukubali malipo hayo ndiyo yanayoendelea na Wizara tutaendelea kusimamia hilo liweze kutekelezwa.

NAIBU WAZIRI WA MAMBO YA NDANI YA NCHI: Mheshimiwa Spika, napenda kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Agnes Mathew Marwa, Mbunge wa Viti Maalum, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, kuwaondoa watumishi waliokuwa hawana vyeti vya form four wakiwemo madereva ilikuwa ni Sera ya Menejimenti ya Utumishi ambao tumeridhia wote kama nchi, kwamba tuna vijana waliokwisha soma mpaka kidato cha nne na kuendelea, ni vizuri utumishi wa umma uwazingatie hao na kuruhusu wale ambao walikuwa kwenye utumishi wa Umma wajiendeleze. Serikali bahati nzuri ilitoa muda maalum wa watu wale kujiendeleza, na walioshindwa kujiendeleza ndio waliondolewa.

Mheshimiwa Spika, wale wa darasa la saba waliojiendeleza wengi walibaki kwenye utumishi wa Umma. Nadhani bado hakuna hoja ya msingi ya kurejea darasa la saba wakati tunaowahitaji kwa mujibu wa sera yetu ni baada ya kidato cha nne, na vyuo vya udereva vipo ambapo hawazuii kuingia kupata mafunzo. Kwa hivyo tunalichukulia positively kwa maana kwamba wataendelea kujielimisha na wanaokiuka wanachukuliwa hatua, ahsante.

NAIBU WAZIRI WA MAJI: Mheshimiwa Naibu Spika, ahsante. Naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Agnes Marwa, Mbunge wa Viti Maalum, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Naibu Spika, maeneo haya aliyoyataja katika eneo la Serengeti, tayari tuna miradi ambayo tunatarajia wananchi waweze kunufaika na maji safi bombani. Nasi Wizara ya Maji, toka tumeanza kuhakikisha tunaleta mageuzi ndani ya Wizara hii, maeneo ambayo hayajawahi kupata maji, yanapata maji sasa hivi. Hivyo, wananchi wa Serengeti nao wakae mkao wa kupata maji safi na salama bombani.

NAIBU WAZIRI WA UJENZI NA UCHUKUZI (MHE. ATUPELE F. MWAKIBETE): Mheshimiwa Spika, napenda kujibu swali la Mheshimiwa, Agnes Marwa, kuhusiana na suala la barabara hii ya Majita – Musoma. Ni kweli tumekwishajenga kilometa tano na suala la kupeleka fedha tutaendelea kupeleka fedha katika barabara hii ili ikamilike kwa ukamilifu wake, ahsante.

NAIBU WAZIRI WA MIFUGO NA UVUVI: Mheshimiwa Mwenyekiti, ahsante sana. Zoezi la kutoa elimu ni endelevu. Kwa kuwa, vikundi bado viko vingi, basi tutawatuma tena wataalamu wetu waende kuwasaidia wafugaji wa Ziwa Victoria katika Eneo la Mara ambalo Mheshimiwa Mbunge ameainisha, ahsante.

NAIBU WAZIRI WA MALIASILI NA UTALII: Mheshimiwa Spika, ahsante, kwanza nianze kwa kumshukuru Mheshimiwa Agnes na kumpongeza kwa namna ambavyo anaendelea kutetea Wananchi wa Mkoa wa Mara akiwa kama Mbunge wa Mkoa wa Mara. Hili suala la stahili ya hawa wanaopaswa kuhama linafanyika kwa mujibu wa sheria na taratibu zilizopo ambapo Wizara ya Ardhi wamekuwa wakifanya uthamini na miongozo yote wanaitumia ili kuhakikisha kwamba suala hili linaendana sambamba na sheria na taratibu na kanuni zilizopo. Endapo kutakuwa na uhitaji wa kuangalia uthamani au namna ya kuongezewa basi tutakaa na Wizara ya Ardhi ili tuweze kujadili kama kuna uwezekano huo.

Mheshimiwa Spika, kwenye hili la pili la wafugaji na wavuvi, kwenye upande wa kuwahamisha tayari uthamini umefanyika ikiwemo mifugo yao, ardhi yao waliyokuwa wanaitumia. Kwa hiyo, watakapokuwa wameenda kwenye makazi mapya yatazingatiwa hayo ikiwemo kutengewa maeneo ya mifugo lakini kwenye suala hili la uvuvi sheria za uhifadhi zitaongozwa kwa sababu maeneo ambayo tunaenda kuyatwaa mengi tutakuwa tunayahifadhi. Kwa hiyo tutaangalia utaratibu unasemaje ili tuweze kukaa pamoja na wavuvi waweze kuangaliwa. (Makofi)

NAIBU WAZIRI WA NISHATI: Mheshimiwa Spika, naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Agnes Marwa kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, hivi tunavyozungumza mradi kabambe wa kupeleka umeme kwenye vijiji unaoitwa REA III Round Two unaendelea katika vijiji vyote nchini, na Mkoa wa Mara ni mmojawapo kati ya maeneo hayo. Na ninakumbuka mkandarasi anayepeleka umeme katika maeneo haya anaitwa Giza Cables, anapeleka umeme katika Mikoa ya Manyara na Mara, na tunatarajia kufikia Desemba mwaka huu vijiji vyote ambavyo havijafikiwa na miundombinu ya umeme vitakuwa vimefikiwa na umeme kwa mkataba tuliokuwa nao na tunasimamia kwa karibu kabisa kwa sababu pesa tunayo na kazi inaendelea.

NAIBU WAZIRI WA KILIMO K.n.y. WAZIRI WA NCHI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA: Mheshimiwa Mwenyekiti, ahsante sana. Kama nilivyojibu awali ni kwamba, Serikali inazingatia mahitaji katika maeneo yote nchini ambayo kuna uhaba mkubwa, ikiwemo Mkoa wa Mara ambako Mheshimiwa Mbunge ameeleza. Katika kuona ule mwamko wa watoto wa kike Rais Dkt. Samia Suluhu Hassan, aliamua kujenga shule za kimkakati kila mkoa kwa ajili ya watoto wa kike tu peke yake; yote ni kutaka kuwainua wasichana nchini ili waweze kujikita katika masomo ya sayansi. Kwa hiyo nimhakikishie tutaendelea kuajiri na kupeleka katika mikoa yote ikiwemo Mkoa wa Mara.

NAIBU WAZIRI WA UJENZI: Mheshimiwa Spika, barabara ya Sanzate – Nata yenye urefu wa kilometa 40, mkandarasi yuko site anaendelea kujenga, labda tu ni kasi iongezeke. Pia barabara ya Musoma – Busekela yenye urefu wa kilometa 40 inatangazwa mwaka huu ili ianze kujengwa kwa kiwango cha lami, ahsante.

NAIBU WAZIRI WA NISHATI: Mheshimiwa Spika, kuhusiana na kasi ya usambazaji, ni kweli hili tuliliona na tulianza kwa kurahisisha vigezo vya kupata vibali kwa ajili ya wawekezaji binafsi ili waweze kuwekeza kwa urahisi. Kwa hiyo, kwa sasa hivi tumebadilisha mifumo na kuongeza kasi kwenye kutoa leseni kwa ajili ya kuanzisha vituo ili kuzialika sekta binafsi ziweze kushiriki katika uwekezaji huu kwa urahisi.

Mheshimiwa Spika, kwa sasa hivi kwa ajili ya kutatua changamoto ambayo tunayo, tumeagiza vituo vya kuhamishika vya gesi (Mobile CNG Stations) kwa ajili ya kutatua changamoto hii kwa uharaka. Vilevile tunajenga vituo zaidi ya vitano pale Dar es Salaam kwa ajili ya kuhakikisha kuwa watu wanaendelea kupata huduma hii kwa uharaka.

Mheshimiwa Spika, nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge, kwa kweli tumeongeza kasi kwenye kutoa leseni kwa haraka na kwenye kujenga, sisi Serikali pia kwa kushirikiana na sekta binafsi, ili tuweze kutoa huduma kwa haraka, ahsante.

NAIBU WAZIRI WA NISHATI: Mheshimiwa Spika, kuhusiana na kasi ya usambazaji, ni kweli hili tuliliona na tulianza kwa kurahisisha vigezo vya kupata vibali kwa ajili ya wawekezaji binafsi ili waweze kuwekeza kwa urahisi. Kwa hiyo, kwa sasa hivi tumebadilisha mifumo na kuongeza kasi kwenye kutoa leseni kwa ajili ya kuanzisha vituo ili kuzialika sekta binafsi ziweze kushiriki katika uwekezaji huu kwa urahisi.

Mheshimiwa Spika, kwa sasa hivi kwa ajili ya kutatua changamoto ambayo tunayo, tumeagiza vituo vya kuhamishika vya gesi (Mobile CNG Stations) kwa ajili ya kutatua changamoto hii kwa uharaka. Vilevile tunajenga vituo zaidi ya vitano pale Dar es Salaam kwa ajili ya kuhakikisha kuwa watu wanaendelea kupata huduma hii kwa uharaka.

Mheshimiwa Spika, nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge, kwa kweli tumeongeza kasi kwenye kutoa leseni kwa haraka na kwenye kujenga, sisi Serikali pia kwa kushirikiana na sekta binafsi, ili tuweze kutoa huduma kwa haraka, ahsante.

WAZIRI WA MAJI: Mheshimiwa Spika, nampongeza Mheshimiwa Mbunge na ninatambua kabisa eneo la Mkoa wa Mara ni eneo ambalo kama Serikali tumewekeza hasa juu ya ujenzi wa miradi mikubwa, na sasa hivi tumekamilisha Mradi ule wa Mugango - Kiabakari - Butiama. Pia, kama Wizara ya Maji, tuna mitambo ya uchimbaji visima. Namwomba Mheshimiwa Mbunge, maeneo ambayo yana changamoto, Wizara ya Maji tupo tayari kuchimba visima kuhakikisha kwamba tunatatua changamoto hizo, ahsante sana. (Makofi)