NAIBU WAZIRI WA MAJI: Mheshimiwa Spika, ahsante. Naomba kujibu maswali ya nyongeza ya Mheshimiwa Lemburis Saputu kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Spika, kwa mradi huu ambao ulianza kutekelezwa mwaka 2009, nipende tu kumhakikishia Mheshimiwa Mbunge miradi hii tunakuja kuitekeleza na nimeshafika eneo lake. Nimwahidi namna ambavyo tuliongea pale site tutakuja kufanyia kazi haraka iwezekanavyo na pamoja na hii ahadi ya Mheshimiwa Waziri aliyepita, ukarabati wa Mradi huo wa Ilmuro pia unakuja kufanyiwa kazi hivi karibuni. Fedha tayari zipo na mgao unaofuata na mgao unaofuata na Mheshimiwa Mbunge yupo na atakwenda kutekelezewa mradi huo.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DKT. FESTO J. DUGANGE): Mheshimiwa Naibu Spika, kwa niaba ya Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais – TAMISEMI, naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Noah kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Naibu Spika, lengo la mikopo hii kwa vijana ni kuhakikisha kwamba pia inawawezesha kiuchumi, na hasa vijana wa umri wa miaka 18 hadi 35 kwa maana ya definition ya kijana. Kwa hiyo, wazo lake la kuongeza wigo kutoka miaka 18 hadi 45 linahitaji pia kulifanyia tathmini na kuona kama miaka 45 iko ndani ya umri wa ujana au kama maana yenyewe ya vijana inahitaji kuboreshwa ili kuongeza wigo huo. Kwa hiyo, ni wazo zuri, lengo ni kuboresha na sisi Serikali tunaomba tulichukue hilo tukalitafakari na kuona uwezekano wa kulitekeleza kwa manufaa ya jamii yetu. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DKT. FESTO J. DUNGANGE):
Mheshimiwa Naibu Spika, kwa niaba ya Waziri wa Nchi Ofisi ya Rais TAMISEMI naomba kujibu maswali mawili ya nyongeza ya Mheshimiwa Noah Mollel Mbunge wa Arumeru Magharibi kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Naibu Spika, kwanza nimhakikishie kwamba ahadi zote za viongozi wetu wa Kitaifa ni kipaumbele katika utekelezaji wa miradi ya maendeleo. Nimhakikishie kwamba hospitali hii ya Orturmet ni miongoni mwa hospitali ambazo zimepewa kipaumbele; na nimhakikishie kwamba katika Mwaka wa Fedha 2021/2022 tumeanza na hospitali 21 awamu ya kwanza; na tutakuwa na awamu ya pili ya hospitali zile nyingine ambazo zinabaki. Nimhakikishie katika awamu hiyo ya pili hospitali hiyo ya Orturmet Arusha ni miongoni mwa hospitali ambazo zitaingizwa ili ziweze kufanyiwa upanuzi na ukarabati.

Mheshimiwa Naibu Spika, ni kweli kwamba hospitali hii inatoa huduma kwa wananchi vijijini na wengi wao ambao hawana uwezo na ndiyo maana Serikali imeendelea kuhakikisha kwamba inaingiza kwenye orodha hospitali ambazo zinapewa kipaumbele kwaajili ya ukarabati ili iendelee kutoa huduma bora zaidi kwa wananchi katika maeneo hayo. Kwa hiyo nimhakikishie Mheshimiwa Noah kwamba jambo hilo linafanyiwa kazi na mara fedha zikipatikana hospitali hii itakarabatiwa ili iweze kuendelea kutoa huduma bora kwa wananchi.

WAZIRI WA NISHATI: Mheshimiwa Spika, pamoja na majibu ya Mheshimiwa Naibu Waziri kwenye swali la msingi naomba niliweke vizuri hoja ya Mheshimiwa Mbunge na Waheshimiwa Wabunge wengine ambao wanapitiwa na mradi wa kilovolt 400 wa kwenda Namanga. Ni kweli Serikali imetoa shilingi bilioni 52.67 katika maeneo yote ambako laini inapita. Lakini kila eneo ilipewa fidia yake kulingana na idadi ya watu waliofanyiwa tathmini kwa hiyo pesa hiyo inagawanywa katika maeneo yote ambako line imepita.

Mheshimiwa Spika, juzi nilikuwa Arusha na kati ya changamoto ambazo nilikutana nazo ni pamoja na hii, akiwepo na Mheshimiwa wa Longido, nilitoa maelekezo ya jumla kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Spika, wananchi ambao hawajalipwa fidia kwa sasa ambao pesa zao zimeshapelekwa tayari kwa Wakurugenzi wao walipwe fidia hizo mara moja toka juzi. Ni kweli zinaweza zikawa zinatofautiana kiwango kwa kiwango kila wilaya lakini ya jumla ya fedha zake ni hizi. Lakini majibu ya jumla nishatoa juzi, kwa Mheshimiwa Mbunge wa Longido na wananchi walilidhika na Wakurugenzi walikubali na Wakuu wa Wilaya kuanza kulipa fidia hizo mara moja kutoka juzi ndani ya siku 10.

Mheshimiwa Spika, jambo la pili kuhusiana na maeneo ambayo amezungumza ambayo ajapelekewa umeme nimetoa maelekezo na wakandarasi wote wako site na leo tunakutana nao, maeneo yote ambayo awajapatiwa umeme wakandarasi wameanza kazi toka Mwezi Machi na katika wilaya za Arusha wameanza wiki iliyopita na watapelekewa umeme ndani ya miezi 18 kutoka mwezi Machi hadi mwezi Mei. Ahsante sana.

NAIBU WAZIRI WA UJENZI NA UCHUKUZI (MHE. ENG. GODFREY K. MSONGWE): Mheshimiwa Mwenyekiti, kwa niaba ya Waziri wa Ujenzi na Uchukuzi naomba kujibu maswali mawili ya Mheshimiwa Noah Lemburis Saputu, Mbunge wa Arumeru Magharibi, kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, ni kweli kwamba fedha iliyotengwa haiwezi ikakamilisha kilometa 18, lakini hii ni fedha ya awali kwa ajili ya kuanza mradi na wakati huo Serikali itaendelea kutafuta fedha ili kukamilisha mradi huu. Mradi huu utaenda kwa awamu, fedha iliyopatikana tutaanza na kazi na kazi itakavyozidi kupatikana basi tutakamilisha huu mradi.

Mheshimiwa Mwenyekiti, swali la pili nimshauri Mheshimiwa Noah Lemburis, Mbunge wa Arumeru Magharibi kwamba hizo barabara ambazo amezitaja kuna utaratibu maalum ambao kama barabara inatakiwa ipandishwe hadhi zipo taratibu, ziko kanuni ambazo zinapitia kwenye vyombo kuanzia Halmashauri kwenda kwenye DCC, kwenda Mfuko wa Barabara wa Mkoa hadi RCC ambao wanaleta hayo maombi kwenye Wizara yetu na sisi tunafanya tathmini na kuona inakidhi vigezo vya kupandishwa daraja ili barabara hizo ziweze kuhudumiwa na Wakala wa Barabara TANROADS. Kwa hiyo, naomba Mheshimiwa Noah uende ukafanya mchakato huo nasi tutafanya tathmini na kama zitakidhi vigezo barabara hizo zitasimamiwa na Wakala wa Barabara Tanzania (TANROADS). Ahsante.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DAVID E. SILINDE): Mheshimiwa Naibu Spika, ahsante sana. Naomba kujibu maswali madogo mawili ya nyongeza ya Mheshimiwa Noah Lemburis Saputu, Mbunge wa Jimbo la Arumeru Magharibi, kama ifuatavyo.

Mheshimiwa Naibu Spika, ameuliza tu kwamba lini hasa fedha zitapatikana kwa sababu ahadi hii ni ya muda mrefu, na katika jibu letu la msingi tumeeleza hapa kwamba mara fedha zitakapopatikana basi barabara hii tutaiingiza katika mipango yetu ya kujengewa kiwango cha lami.

Mheshimiwa Naibu Spika, na kwa kuwa Serikali ilisikia kelele ama maombi ya Wabunge ambayo waliyatoa katika Bunge lako Tukufu na kusababisha Serikali kutaka kuanzisha chanzo kipya cha fedha ili TARURA iweze kuongezewa, ninaamini tutakavyopata ongezeko la fedha hiyo tutazingatia ombi la Mheshimiwa Mbunge.

Mheshimiwa Naibu Spika, swali la pili, ameuliza ni nini akawaambie wananchi. Akawaambie tu wananchi kwamba ahadi ambayo viongozi wetu wakubwa waliitoa itatekelezwa mara hapo fedha itakapopatikana. Ahsante.

NAIBU WAZIRI WA ARDHI, NYUMBA NA MAENDELEO YA MAKAZI: Mheshimiwa Spika, naomba kumjibu maswali mawili ya nyongeza Mheshimiwa Mbunge wa Arumeru Magharibi, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, kuhusiana na fidia ya Jeshi, ni kwamba nitawasiliana na wenzetu wa Wizara ya Ulinzi ili waweze kutujulisha vizuri juu yah atua ambazo wameshafikia. Tutakapokuwa tumeshapata taarifa za kina, nitakutana na Mheshimiwa Mbunge ili niweze kumpa mrejesho huo.

Mheshimiwa Spika, kuhusiana na shamba la Aghakan; mwaka 2017, Mheshimiwa Rais aliagiza Wizara nne zikutane ikiwemo Wizara ya Mambo ya Nje, Ardhi, Fedha na Elimu kwa lengo la kuzipatia ufumbuzi changamoto hizo za Taasisi. Hivyo inalazimika kusubiria utekelezaji wa mpango wa uendelezaji uliokusudiwa kutokana na mazungumzo yanayoendelea kati ya taasisi hiyo na Serikali, mazungumzo hayo kwa upande mwingine yanaratibiwa na Wizara ya Fedha.

Mheshimiwa Spika, nataka nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge kwamba tutakapokuwa tumepata mrejesho au hatua ya mwisho ya mazungumzo hayo, tutamjulisha na hatua stahiki zitafuata. Ahsante. (Makofi)

NAIBU WAZIRI WA ARDHI, NYUMBA NA MAENDELEO
YA MAKAZI: Mheshimiwa Spika, kwanza naomba nitoe taarifa kuhusu shamba hili la Aga Khan. Shamba hili wakati linaombwa mwanzo liliombwa kwa ajili ya kilimo, lakini kutokana na maendeleo ya ukuaji wa Mji wa Arumeru Magharibi ikalazimika matumizi ya shamba lile yabadilike na kuwa eneo la kupanga Mji kwa maendeleo ya maeneo hayo.

Mheshimiwa Spika, pamoja na hilo kumetokea changamoto baina ya maeneo ambayo yanaendelezwa na hii Taasisi ya Aga Khan na Serikali, hivyo ndivyo mgogoro anaouzungumza Mheshimiwa Mbunge ulipoibuka. Maelekezo ya Serikali ni kwamba, punde tutakapo maliza mazungumzo hayo taratibu nyingine kwa ajili ya uendelezaji zitaendelea.

SPIKA: Mheshimiwa Naibu Waziri, swali lake la pili ulikuwa umeshalijibu?

NAIBU WAZIRI WA ARDHI, NYUMBA NA MAENDELEO YA MAKAZI: Mheshimiwa Spika, kwa upande wa ombi la kwenda kuona shamba hilo ili kuona maendeleo mengineyo. Natoa ahadi kwamba niko tayari kuongozana na Mheshimiwa Mbunge ili kuona na kufuatilia yanayoendelea katika shamba hilo.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, MENEJIMENTI YA UTUMISHI
WA UMMA NA UTAWALA BORA: Mheshimiwa Naibu Spika, kwa niaba ya Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais, Menejimenti ya Utumishi wa Umma na Utawala Bora, naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Noah, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Naibu Spika, watumishi wa darasa la saba walioajiriwa baada ya Mei, 2004 wale Serikali ilikwishatoa tamko na ilimradi wawe walikuwa hawakughushi nyaraka zao walipewa muda mpaka ifikapo Desemba, 2020 wawe wamejiendeleza na kuweza kuendelea na ajira zao na wale ambao hawakujiendeleza, tayari mamlaka ilishatoa tamko kwamba wale washughulikiwe walipwe michango yao ya hifadhi ya jamii.

Mheshimiwa Naibu Spika, sasa hadi kufikia Desemba, 2020 jumla ya watumishi 1,191 walikuwa hawakujiendeleza na hivyo wanastahili kulipwa michango yao ya hifadhi ya jamii.

NAIBU WAZIRI WA ELIMU, SAYANSI NA TEKNOLOJIA: Mheshimiwa Naibu Spika, ahsante sana. Naomba kujibu swali dogo la Mheshimiwa Mbunge wa Arumeru kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Naibu Spika, kama nilivyoeleza kwenye majibu yangu ya msingi, wilaya 63 ambazo hazina Vyuo vya VETA tunatarajia kuanza ujenzi mara tu tutakapopata fedha ikiwemo na Wilaya ya Arumeru.

Mheshimiwa Naibu Spika, nakushukuru sana.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DKT. FESTO J. DUGANGE): Mheshimiwa Spika, naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Noah Lemburis Saputu, Mbunge wa Jimbo la Arumeru Magharibi, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, ni kweli kwamba mikopo hii inatolewa kwa vijana ambao wana umri wa miaka 18 hadi 35 kwa mujibu wa definition ya vijana kwa utaratibu huu wa mikopo ya ten percent. Ni kweli kwamba kuna vijana ambao wana umri wa zaidi ya umri wa miaka 35 ambao pia wangeweza kunufaika na mikopo hii. Kwa hiyo, naomba niichukue hoja ya Mheshimiwa Mbunge tukaifanyie kazi na kuona uwezekano huo na pia kuona kama inaweza ikatekelezwa ama vinginevyo. Ahsante.

WAZIRI WA KILIMO: Mheshimiwa Mwenyekiti, napenda kujibu swali la Mheshimiwa Noah kwa ufupi tu.

Mheshimiwa Mwenyekiti, kama kuna Mtanzania ambaye amenunua mbegu na ana receipt ya duka lililomuuzia mbegu ile na mbegu ile ikawa ni fake, atoe taarifa Wizara ya Kilimo, kwa sababu tutamchukulia hatua muuzaji kwa maana ya dealer na distributor.

Mheshimiwa Mwenyekiti, upo utaratibu wa kisheria ambao unasimamiwa na taasisi yetu ya TOSCI na TOSCI anatoa namba maalum katika kila mbegu inayouzwa mtaani.

Mheshimiwa Mwenyekiti, kama kuna Mtanzania amenunua mbegu na ikawa feki tunamkaribisha afike Wizara ya Kilimo, tutachukulia hatua wote. Tunayo kesi Mkoa wa Ruvuma ambayo mtu aliuza mbegu, alizitia rangi na sasa hivi amepelekwa mahakamani, anachukuliwa hatua kwa sababu huu ni uhujumu uchumi na hatuwezi kuruhusu hili. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DKT. FESTO J. DUGANGE): Mheshimiwa Spika, naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Noah Saputu Molllel, Mbunge wa Arumeru Magharibi, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, ni kweli kwamba Hospitali ya Halmashauri ya Arusha inanendelea na ujenzi na ina upungufu wa majengo. Nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge kwamba Serikali inaendelea kujenga majengo hayo kwa awamu na Hospitali hii pia itapelekewa fedha ili iweze kukamilisha majengo yote muhimu. Ahsante.

NAIBU WAZIRI WA MAJI: Mheshimiwa Naibu Spika, ahsante. Naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Noah, Mbunge wa Arumeru, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Naibu Spika, ni kweli tulipata tatizo na changamoto hii bado ipo, lakini sisi kama Wizara tayari tuna hatua mbalimbali tumeshazichukua na fedha tunatarajia mgao ujao. Mheshimiwa Mbunge nawe katika mradi ule tutapata. Lengo ni kuona tunatekeleza miradi mikubwa ambayo maeneo yake, maji yake chini hayana fluoride ili tuweze kunusuru watoto wanaoweza kuzaliwa na ulemavu na watu wote ambao wanateseka na maji yenye fluoride. (Makofi)

NAIBU WAZIRI WA NISHATI: Mheshimiwa Mwenyekiti, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Lemburis Noah Saputi, Mbunge wa Arumeru Magharibi, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, katika maeneo ambayo tulichelewa kupata Mkandarasi eneo la Arumeru ni mojawapo, Mkandarasi tayari amepatikana na anaendelea na kazi, katika maeneo ambayo tunaangalia kwa macho ya Karibu Mkoa wa Arusha pia ni mmojawapo. Tunahakikisha kwamba katika muda ambao tumekubaliana nae wa kimkataba kazi yake ya kupeleka umeme kwenye maeneo hayo itakamilika. Kwa hiyo, Mheshimiwa Mbunge tunaomba atupe subira kidogo na utatuona sana katika Jimbo lake tukiendelea kuvutana na Mkandarasi kuhakikisha kwamba kazi inakamilika katika muda tuliokubaliana.

NAIBU WAZIRI WA ELIMU, SAYANSI NA TEKNOLOJIA: Mheshimiwa Naibu Spika, ahsante, naomba kujibu swali dogo la nyongeza la Mheshimiwa Mbunge wa Arumeru, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Naibu Spika, kama nilivyozungumza katika majibu ya msingi, ni azma ya Serikali kuhakikisha kwamba inajenga vyuo vya VETA katika kila Mkoa na Wilaya nchini na tumeweza kufikia Mikoa yote na hivi sasa tunakamilisha Mkoa wa mwisho ule Mkoa wa Songwe. Katika mwaka huu wa fedha tunakwenda kujenga katika Wilaya 63 ambazo zilikuwa hazina vyuo hivi. Iwapo kama Arumeru ni miongoni mwa Wilaya zile 63 bila shaka tutaifikia wilaya hii na kuhakikisha kwamba tunakwenda kujenga katika Wilaya ya Arumeru.

NAIBU WAZIRI WA KILIMO: Mheshimiwa Spika, napenda kujibu swali la Mheshimiwa Noah Lemburis Saputu, Mbunge wa Arumeru Magharibi kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, jambo ambalo Mheshimiwa Mbunge ameliuliza hapa tulishawasiliana naye na tulitoa ufafanuzi ambao nataka niurudie hapa.

Mheshimiwa Spika, hoja ya kwanza ya Mheshimiwa Mbunge ni juu ya kituo kuwepo katika eneo ambalo haligusi katika jimbo lake na hivyo wananchi katika eneo lake wanachukua umbali mrefu na bei imekuwa ikiongezeka sana kuweza kupata ile bei ambayo maeneo mengine wanapata.

Mheshimiwa Spika, nilishasema hapa Bungeni ya kwamba katika mazao haya ya mahindi ya bei nafuu, chakula cha bei nafuu kama Mheshimiwa Waziri alivyosema tunapeleke kwenye Halmashauri ya Wilaya na vituo ndiyo vinatengenezwa hapo, lakini ikitokea kwamba katika baadhi ya maeneo kuna umbali mrefu, NFRA tumeshawapa maelekezo ya kusogeza vituo hivyo ili kuweza kuwahudumia watu wote kwa ukaribu zaidi.

Mheshimiwa Spika, kwa hiyo katika maelezo ya awali kama katika eneo lake alikuguswa mimi nitatoa maelekezo siku ya leo kuhakikisha kwamba NFRA wanaongeza vituo ili na jimboni kwake pia paweze kuguswa na iweze kupunguza pia hali ya bei kwa sababu moja kati ya changamoto kubwa inayosababisha pia ni kwa sababu ya umbali ambao wamekuwa wakiupiga NFRA.

Kwa hiyo, kwa ujumla wake tumwachie Mheshimiwa Mbunge ya kwamba tutahakikisha pia katika uongezaji wa vituo tutagusa na jimbo lake ili wananchi wake wasiende umbali mrefu na bei pia isiweze kuwa kubwa kama ilivyo hivi sasa. (Makofi)

SPIKA: Ameuliza kuhusu kwenda kujiridhisha.

NAIBU WAZIRI WA KILIMO: Mheshimiwa Spika, kuhusu kwenda kujiridhisha hiyo ni kazi yangu mimi kama Naibu Waziri, nilitaka nimhakikishie kwamba nipo tayari baada ya Bunge hili nitakwenda katika eneo hilo kwenda kujiridhisha katika hali ambayo ameisema. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DKT. FESTO J. DUGANGE): Mheshimiwa Spika, naomba kujibu maswali mawili ya nyongeza ya Mheshimiwa Noah Lemburis Saputu, Mbunge wa Jimbo la Arumeru Magharibi kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, kwanza nimpongeza sana Mheshimiwa Noah Saputu, Mbunge wa Arumeru Magharibi kwa namna ambavyo anawasemea kwa dhati wananchi wa jimbo lake. Nimhakikishie kwamba Ofisi ya Rais – TAMISEMI itaendelea kushirikiana naye kuhakikisha wananchi wanapata matunda ya Serikali yao sikivu.

Mheshimiwa Spika, kuhusiana na ahadi ya Mheshimiwa Rais, ni kwamba ahadi za viongozi wetu wakuu wa nchi ni maelekezo, na ndiyo nimemuhakikishia Mheshimiwa Mbunge kwamba kwenye mwaka ujao wa fedha 2022/2023 tutatafuta fedha ili tuweze kuanza utekelezaji wa ahadi ya Mheshimiwa Rais katika ukarabati hii ya Arumeru.

Mheshimiwa Spika, pili, nipo tayari kuambatana na Mheshimiwa Mbunge, tutakubaliana hili baada ya Bunge twende tukaitembelee hospitali hiyo.

NAIBU WAZIRI WA ELIMU, SAYANSI NA TEKNOLOJIA: Mheshimiwa Mwenyekiti, naomba kujibu swali dogo la nyongeza la Mheshimiwa Mbunge, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, ni kweli suala la chakula shuleni kwa watoto ni jambo ambalo ni muhimu, bado kuna changamoto kubwa sana ya upatikanaji chakula mashuleni kwa ajili ya watoto wetu. Serikali tulishatoa mwongozo wa namna gani wazazi au walezi wanaweza kushirikiana na Serikali kuhakikisha kwamba watoto wetu wanapata chakula shuleni.

Mheshimiwa Mwenyekiti, kupitia mwongozo ule unadadavua na unatoa maelekezo mazuri kabisa kwamba kila upande ni namna gani unaweza kushiriki ili wanafunzi wetu waweze kupata chakula wanapokuwa shuleni. Nakushukuru sana.

NAIBU WAZIRI WA NISHATI: Mheshimiwa Spika, naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Noah Saputi, Mbunge wa Arumeru Magharibi, kama Ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, upo mradi ambao unaendelea wa upelekaji wa umeme katika vijiji wa REA III Round Two ambao pia unahusika katika kufikisha umeme kwenye vitongji. Lakini muda si mrefu tutaanza Mradi mwingine unaitwa Densification IIC ambao una takribani vitongoji 2,600, nao ni kwa ajili ya kupeleka umeme katika vitongoji.

Mheshimiwa Spika, lakini kama ambavyo tumekuwa tukisema, tunatafuta pesa kwa ajili ya upelekaji wa umeme katika vitongoji vyote 36,000, takribani trilioni sita na bilioni mia tano ili kumaliza tatizo lolote la umeme. Kwa hiyo, nimhakikishie kwamba kwenye vile vijiji vilivyopo kwenye mradi kabla ya Desemba mwaka huu vitaisha na pesa nyingine itatafutwa kufikisha katika maeneo mengine.

NAIBU WAZIRI WA KATIBA NA SHERIA: Mheshimiwa Mwenyekiti, ninakushukuru kwa kunipa nafasi nijibu swali la Mheshimiwa Mbunge kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali na Mheshimiwa Waziri wa Katiba na Sheria amesema vizuri kwamba, tulishaleta kwenye Bunge lako hili Tukufu na nimesema kwenye majibu yetu ya msingi, kwamba ni Bunge hili na Kamati hii ilitutaka turudi kwa wananchi ili tupate wigo mpana wa kuwahusisha Watanzania katika hili. Kwa sisi hatuna tatizo na niwakaribishe Waheshimiwa Wabunge kesho wenye nafasi mje tunamaliza hayo majadiliano katika Hoteli ya Morena kesho Saa Saba Mchana, tukishakamilisha tutaleta sheria hii Bungeni. Ilikuwa ni agizo la Bunge siyo la kwetu.

NAIBU WAZIRI WA MIFUGO NA UVUVI: Mheshimiwa Mwenyekiti, ahsante sana, naomba nimjibu Mheshimiwa Mbunge kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, kuhusu kwamba Mawakala hawajalipwa fedha zao na ndiyo sababu ya kutokupeleka mbolea ya ruzuku kwa wananchi jambo hilo sidhani kama lina ukweli wowote, isipokuwa ni kwamba Serikali inafanya taratibu za kumalizia malipo kwenye baadhi ya Mawakala ambao watalipwa na kazi yao itafanyika, lakini kigezo cha kutokulipwa kwa sababu hiyo ni kigezo ambacho Serikali kupitia Wizara ya Kilimo haioni kama ni njia muafaka wa kuwasaidia wakulima na wananchi wetu.

Mheshimiwa Mwenyekiti, ninawataka Mawakala wote kutekeleza yale maelekezo ya mikataba ambayo walisaini kati ya Mawakala na Wizara ya Kilimo. Pia kuteua Mawakala wa uhakika jambo hilo tumelipokea na ndiyo maana katika awamu hii iliyofanyika, maana yake imetoa somo kwa Wizara ya Kilimo ambalo katika mwaka unaokuja maana yake itazingatia yale mapungufu yaliyojitokeza mwaka huu ili yasiweze kujitokeza katika msimu ujao wa kilimo. Ahsante. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DEOGRATIUS J. NDEJEMBI): Mheshimiwa Naibu Spika, daraja hili la Kata ya Nduruma tutaangalia kama lipo kwenye bajeti ya mwaka huu ambayo imeshapitishwa lako Tukufu kwa Wakala wa Barabara za Mijini na Vijijini (TARURA). Kama haipo basi tutahakikisha inatengewa fedha katika mwaka wa fedha unaofuata.

NAIBU WAZIRI WA HABARI, MAWASILIANO NA TEKNOLOJIA YA HABARI: Mheshimiwa Naibu Spika, napenda kupokea changamoto ya mawasiliano katika kata ambao Mheshimiwa Mbunge, amezitaja. Tutazifanyia kazi na baadae tutamrejea kwa ajili ya kuhakikisha kwamba tunafikisha huduma ya mawasiliano.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DEOGRATIUS J. NDEJEMBI): Mheshimiwa Spika, kwa sababu hii kama anavyosema Mheshimiwa Lembris ni ahadi ya Mheshimiwa Rais wa Jamhuri ya Muungano ya Tanzania, tutakaa na wenzetu wa Halmashauri ya Wilaya kuona kama michoro iko tayari iwasilishwe Ofisi ya Rais, TAMISEMI ili tuweze kuiombea fedha Hazina na kuanza ujenzi wake mara moja.

NAIBU WAZIRI WA ELIMU, SAYANSI NA TEKNOLOJIA: Mheshimiwa Spika, naomba kujibu swali dogo la nyongeza la Mheshimiwa Saputu kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, katika bajeti yetu ya 2023/2024 jambo hili lilizungumzwa bayana katika Bajeti Kuu ya Serikali. Serikali imetenga fedha kwa ajili ya utoaji mikopo kwa vyuo hivi vya kati na programme hii itaanza mwaka huu wa fedha.

NAIBU WAZIRI WA UJENZI (MHE. ENG. GODFREY K. MSONGWE): Mheshimiwa Naibu Spika, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Mbunge kama Ifuatavyo: -

Mheshimiwa Naibu Spika, ni kweli barabara hii ni mpya na imefunguliwa. Tayari tulishandaa taratibu za kuwalipa wananchi ambao tumeifungua ile barabara, na barabara iliyoanza ni mpya wananchi hao watalipwa mara baada ya kukamilisha taratibu zote za fidia, ahsante. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DKT. FESTO J. DUGANGE): Mheshimiwa Spika, ahsante sana. Naomba kujibu swali la Mheshimiwa Noah Saputu kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Spika, namhakikishia Mheshimiwa Mbunge kwamba, Serikali imeweka utaratibu wa kuhakikisha kwamba, kwanza Halmashauri zenye miradi hiyo zinaainisha gharama zinazohitajika kwa ajili ya ujenzi wa stendi na masoko hayo. Pia, kutenga fedha kupitia mapato ya ndani kwa ajili ya kuanza utekelezaji. Lakini kama gharama ni kubwa kuliko uwezo wa halmashauri, kuwasilisha Ofisi ya Rais-TAMISEMI kwa ajili ya utekelezaji.

Mheshimiwa Spika, tutaenda kulitekeleza hilo, na hii ni ahadi ya Mheshimiwa Rais lazima tutaitekeleza na tutaipa kipaumbele katika miradi yetu ya ujenzi wa masoko na stendi.

NAIBU WAZIRI WA HABARI, MAWASILIANO NA TEKNOLOJIA YA HABARI: Mheshimiwa Spika, napenda kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Noah, kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Spika, ni dhamira ya Serikali kuhakikisha kwamba Watanzania hawapandi kwenye miti, hawapandi kwenye vichuguu ili kupata huduma ya mawasiliano na ndiyo maana Serikali ya Dkt. Samia Suluhu Hassan inajitahidi sana kutafuta fedha ili kuhakikisha kwamba inatatua changamoto hii. (Makofi)

Mheshimiwa Spika, kipengele cha pili cha swali la Mheshimiwa Mbunge, ili kufikia kwenye miradi kutangazwa na zabuni kupatikana hatua ya kwanza tunaanza na kufanya tathmini ili kujiridhisha tatizo likoje, tunafanya feasibility study, baada ya hapo tunafanya detailed design na baada ya hapo tunakuja kutangaza tender, sasa hatua ambayo imefikiwa ambayo Mheshimiwa Mbunge ameiongelea ni hatua ya kusaini Mkataba ambapo tayari pesa zimeshaelekezwa katika maeneo maalum.

Mheshimiwa Spika, nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge jambo moja kwamba, Serikali tayari imeshapata fedha kwa ajili ya kufanya tathmini katika maeneo yake na tukishakamilisha na fedha zikapatikana, basi tutatangaza tender kwa ajili ya kufikisha huduma ya mawasilino kwa ajili ya wananchi wa Arumeru Magharibi, nakushukuru sana. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DEOGRATIUS J. NDEJEMBI): Mheshimiwa Mwenyekiti, naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Noah Lemburis Saputu Mollel, Mbunge wa Arumeru Magharibi, kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali kwa sasa kupitia Wakala wa Barabara Mijini na Vijijini (TARURA) inaangalia namna ya kupata fedha za ziada za dharura. Bajeti ya TARURA kwa ajili ya dharura kwa mwaka ni shilingi bilioni 11. Kama nilivyosema hapo awali, tayari Mheshimiwa Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais, TAMISEMI, Mheshimiwa Kairuki, ameshakaa na Waziri wa Fedha kuona ni namna gani TARURA inaweza ikaongezewa fedha za dharura kwenda shilingi bilioni 46 ili barabara hizi zilizoharibika katika kipindi hiki cha mvua ziweze kutengenezwa, zikiwemo hizi za kule Arumeru Magharibi kwa Mheshimiwa Lemburis. Pale ambapo Wizara ya Fedha itaridhia TARURA kuongezewa fedha hii, basi barabara hizi zitaanza kutengenezwa.

Mheshimiwa Mwenyekiti na Waheshimiwa Wabunge, nimalizie tu kwa kusema kwamba tunakwenda kuanza kutekeleza mwaka mpya wa fedha mwezi mmoja na siku kadhaa zijazo (mwezi Julai), hivyo basi, wataona barabara hizi zitengenezwe katika maeneo mbalimbali ya nchi yetu.

NAIBU WAZIRI WA MIFUGO NA UVUVI: Mheshimiwa Spika, ahsante sana, jambo la kwanza tukiri changamoto ambazo Mheshimiwa Mbunge amezieleza na akiwa anahitaji hatua za dharura. Nimuondoe shaka kwamba hizo hatua za dharura kwa mahitaji hayo kama ya vyoo pamoja na maji basi tutawaelekeza wataalamu katika maeneo hayo waweze kuyafanyia kazi haraka iwezekanavyo.

Mheshimiwa Spika, pili kuhusu makusanyo ya fedha ambazo zinakusanywa pale kwamba ndiyo zifanye ukarabati, nimwambie tu kwamba mnada ule unahitaji ukarabati mkubwa na ndiyo maana tunataka tufanye tathmini na tuujenge kwa viwango ambavyo vinastahili. Kwa hiyo tutalietekeleza hili kama ambavyo Serikali imepanga katika mipango yake, ahsante. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DEOGRATIUS J. NDEJEMBI): Mheshimiwa Naibu Spika, tutakaa na Mheshimiwa Mbunge Mheshimiwa Noah Lemburis Saputu kuweza kuona kwenye bajeti ya mwaka 2023/2024 ni kiasi gani kimetengwa kwa ajili ya ujenzi wa vituo vya afya hivi ndani ya jimbo lake na pale ambapo fedha imetengwa tutahakikisha inaenda mara moja kwa ajili ya kuanza ujenzi wa vituo hivi vya kata.

NAIBU WAZIRI WA UJENZI (MHE. ENG. GODFREY K. MSONGWE): Mheshimiwa Spika, naomba kujibu maswali mawili kwa pamoja ya Mheshimiwa Mbunge, kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Spika, kama nilivyosema katika jibu la msingi, ni kweli barabara hii iko kwenye Ilani ya Chama cha Mapinduzi lakini pia ni kweli inaunganisha Mikoa mitatu, kwa maana hiyo ndiyo maana katika jibu langu la msingi hii barabara imetengewa fedha na tumeipitisha inaanza kujengwa kwa EPC+F na kama nilivyosema tutaisaini kuanza ujenzi wa barabara hii kabla ya mwisho wa mwaka wa fedha kwa mwaka huu, kwa maana ya huu mwezi Juni. Ahsante. (Makofi)

NAIBU WAZIRI WA ARDHI, NYUMBA, NA MAENDELEO YA MAKAZI K.n.y. WAZIRI WA MAMBO YA NDANI YA NCHI: Mheshimiwa Spika, kuhusu suala la Wizara ya Kilimo na Wizara ya Mambo ya Ndani kuzungumzia suala ambalo limetengwa kwa ajili ya shughuli za kilimo na sasa limekosa kibali cha watu wa Polisi kujenga, mazungumzo yanaendelea kati ya Wizara hizi mbili ili kupata kibali cha kuhalalisha hilo eneo ili liweze kujengwa Kituo cha Polisi.

Mheshimiwa Spika, kwenye hili eneo la usalama wa mali za wananchi, Polisi wanatambua umuhimu mkubwa kabisa wa usalama wa wananchi na mali zao, na hivyo basi ndiyo maana msukumo wa mazungumzo unaendelea kati ya hizi taasisi mbili ili kuweza kuhalalisha hiyo eneo na badae kujenga kwa ajili ya usalama wa wananchi.

WAZIRI WA KILIMO: Mheshimiwa Spika, nilitaka tu nimshauri Mheshimiwa Mbunge wa Arumeru wakakae na Halmashauri yao watafute eneo. Eneo la Wizara ya Kilimo linatumika kwa ajili ya wafanyakazi wa utafiti na pale tuliwapa hifadhi ya muda, watafute eneo lingine. Wizara haitatoa kipande cha ardhi cha uzalishaji wa mbegu. (Makofi)

NAIBU WAZIRI WA MAJI: Mheshimiwa Naibu Spika, ahsante. Naomba kujibu maswali mawili ya nyongeza ya Mheshimiwa Saputu kama ifuatavyo;-

Mheshimiwa Naibu Spika, huu mradi tumeweka nguvu kubwa lakini tumekusikia Mheshimiwa Mbunge tutaongeza nguvu.

Swali la pili kukagua mradi mara baada ya Bunge hili Mheshimiwa Mbunge unafahamu nilishakuja Jimboni kwako hivyo sitasita kufika tena kuhakikisha huduma ya maji inapatikana.

WAZIRI WA MIFUGO NA UVUVI: Mheshimiwa Naibu Spika, ahsante, Serikali kwenye bajeti ya mwaka ujao imetenga shilingi bilioni 21.2 kwa ajili ya kukarabati minada yake ya Upili na minada ya mipakani yote, ili kuweza kuwarahisishia wafugaji ambao wanapeleka mifugo yao kwenye minada hiyo. Kwa hiyo, miongoni mwa mnada ambao Mheshimiwa Mbunge anausema utafanyiwa ukarabati kupitia bajeti hii. (Makofi)

NAIBU WAZIRI WA VIWANDA NA BIASHARA K.n.y. WAZIRI WA NCHI, OFISI YA RAIS, MIPANGO NA UWEKEZAJI: Mheshimiwa Mwenyekiti, nakushukuru sana, ni kweli Serikali ya Awamu ya Sita imeweka nia ya dhati na haya ni maelekezo ya Mheshimiwa Rais kwamba tuone namna gani tunapunguza upotevu wa maziwa na hivyo vituo hivi vinavyojengwa ni utekelezaji wa mpango BBT mifugo ambayo Wizara ya Mifugo inasimamia. Naamini vituo hivi vitakamilika hasa tukijua kwamba Mheshimiwa Rais ameshaongeza fedha nyingi katika Wizara ya Mifugo na Uvuvi.

Mheshimiwa Mwenyekiti, kwa hiyo, Mheshimiwa Mwenyekiti nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge kwamba vituo hivi vitakamilika mara moja ili viweze kusaidia wananchi.

NAIBU WAZIRI WA MAMBO YA NDANI YA NCHI: Mheshimiwa Spika, kwenye hili la Oldonyosambu pia ni suala jipya kwangu. Kama Naibu Waziri niliyeshikilia jambo hili, naomba nilichukue ili tuwasiliane na Waziri mwenye dhamana na chombo chenyewe cha jeshi, kuona uhalali. Kama ambavyo tumesema wakati wote, Serikali ya Awamu ya Sita ya Mheshimiwa Dkt. Samia Suluhu Hassan, haiko tayari kuona wananchi wake wakidhulumiwa au kunyimwa haki wanayostahili.
Mheshimiwa Spika, ikithibitika kwamba wanastahili kulipwa fidia, basi hatua stahiki zitachukuliwa ili wananchi hawa waweze kulipwa inavyopasa, nashukuru.

NAIBU WAZIRI WA VIWANDA NA BIASHARA K.n.y. WAZIRI WA NCHI, OFISI YA RAIS, MIPANGO NA UWEKEZAJI: Mheshimiwa Mwenyekiti, nakushukuru sana, ni kweli Serikali ya Awamu ya Sita imeweka nia ya dhati na haya ni maelekezo ya Mheshimiwa Rais kwamba tuone namna gani tunapunguza upotevu wa maziwa na hivyo vituo hivi vinavyojengwa ni utekelezaji wa mpango BBT mifugo ambayo Wizara ya Mifugo inasimamia. Naamini vituo hivi vitakamilika hasa tukijua kwamba Mheshimiwa Rais ameshaongeza fedha nyingi katika Wizara ya Mifugo na Uvuvi.

Mheshimiwa Mwenyekiti, kwa hiyo, Mheshimiwa Mwenyekiti nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge kwamba vituo hivi vitakamilika mara moja ili viweze kusaidia wananchi.

NAIBU WAZIRI WA NISHATI: Mheshimiwa Mwenyekiti, naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Lemburis Noah Saputi kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, ni kweli kwamba mradi mkubwa anaosema ulikuwa unatoa umeme Iringa kupita Dodoma - Singida kwenda Arusha mpaka Namanga, na kuna maeneo ambayo tayari fidia ilishafanyika. Yalibakia yale maeneo machache ambayo yalikuwa yana matatizo na kutoeleweka kwa nani alipwe fidia au pengine fidia ilitakiwa ilipwe Serikali, wamepewa maeneo mbadala ili wajengewe majengo. Jambo hili tumekubaliana Wizarani kwamba kabla mwaka huu haujaisha, basi yale maeneo ambayo tayari fidia zilishaanza kulipwa yakamilike na pale ambapo pana changamoto kubwa, tujue namna ya kuitatua.

Kwa hiyo, namwahidi kwamba jambo hili tunalifanyia kazi na tutalikamilisha katika muda mfupi ujao.

WAZIRI WA MAMBO YA NDANI YA NCHI: Mheshimiwa Spika, napenda kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Mbunge kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Spika, ni kweli kama alivyozungumza Mheshimiwa Mbunge kwamba Mji wa Ngaramtoni hakuna kituo cha Polisi, hivyo kwanza nipongeze jitihada zilizochukuliwa na hasa za Mwananchi aliyejitolea kutoa jengo kwa ajili ya matumizi ya kituo cha Polisi.

Ninamuomba Mheshimiwa Mbunge kwamba jambo hili nilichukue ili tuone jinsi gani tunaweza kufanya kutatua changamoto hii, ikiwezekana kuangalia jitihada mbalimbali kwa kushirikiana nae Mheshimiwa Mbunge ya kuanza ujenzi wa Kituo cha Polisi katika eneo hili.

NAIBU WAZIRI WA AFYA: Mheshimmiwa Mwenyekiti, ni kweli kama anavyosema Mheshimiwa Mbunge, tumeanza mchakato huo na muda si mrefu utakamilika kwa ajili ya kuona namna ya kutekeleza wazo zuri ambalo Mheshimiwa Mbunge unasema. Tayari tumeshaanza namna ya kuunganisha na chanjo nyingine; ionekane bajeti inapatikanaje ili kuweza kutoa hiyo huduma chanjo nyingine zinavyotolewa.

NAIBU WAZIRI WA MAJI: Mheshimiwa Naibu Spika, ahsante. Naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Lemburis, kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Naibu Spika, malipo kwa Wakandarasi, tayari tumeanza kuwaondoa Wakandarasi kwenye foleni ya malipo mara baada ya kupatiwa fedha za Desemba na Januari. Kwa hiyo, hata kwa mradi huu kwenye Jimbo lake naye, Mkandarasi huyu atalipwa ili aweze kuendelea na kazi ili amalize kazi hii kwa wakati, wananchi wapate maji safi na salama.

WAZIRI WA ULINZI NA JESHI LA KUJENGA TAIFA: Mheshimiwa Mwenyekiti, naomba nijibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Mbunge, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Mwenyekiti, kwanza nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge kwamba ni dhamira ya Serikali kuhakikisha migogoro yote ya ardhi inatatuliwa na ndiyo maana Serikali iliunda Kamati ya Mawaziri wa Wizara Nane ambayo imekuwa ikifanya kazi na taarifa ya kina ilitolewa pia jana kwa kiasi fulani na kwa upande wetu kama Jeshi tulikuwa na migogoro 87 tumeishaitatua migogoro asilimia 90.

Mheshimiwa Mwenyekiti, kwa hiyo hili alilolieleza la Mlangarini ni moja ya maeneo ambayo tumekwishayafanyia kazi. Ni kweli tulishafanya uthamini, tulishafanya upimaji na Wizara ya Fedha ilishafanya uhakiki. Kwa hiyo, hatua iliyosalia ni kuwalipa wananchi hao fidia yao na nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge kwamba wananchi wao watalipwa fidia yao.

Mheshimiwa Mwenyekiti, kuhusu eneo ambalo liko kwenye swali la msingi ambalo ni Oldonyosambu, kama alivyoomba na kama nilivyoeleza kwamba kwa vile suala hili linatufikia kwa mara ya kwanza, halimo hata katika mpango wetu wa migogoro, basi Wizara tutatuma wataalamu kama nilivyokwishasema, pia niko tayari kuambatana nae baada ya kupata hii taarifa ya wataalam ili tuone tunaumaliza namna gani mgogoro huu. (Makofi)

NAIBU WAZIRI WA MAJI: Mheshimiwa Naibu Spika, napenda kujibu swali la Mheshimiwa Mbunge kama ifuatavyo: -
Mheshimiwa Naibu Spika, ni dhamira ya Serikali ya Chama Cha Mapinduzi kuhakikisha kwamba watu wanapata accessibility ya maji safi na salama na tuna mpango mkakati wa kuhakikisha kwamba vijiji ambavyo vimebaki havina maji, lakini kulingana na programu ya kila Mbunge kupata vijiji vitano ambavyo vitapata huduma ya maji. Tutaangalia sasa kwamba ni vijiji vingapi ambavyo vitakuwa vimebaki havina huduma ya maji ili Serikali iweke mkakati maalum kwa ajili ya kuhakikisha tunafikisha huduma ya maji.

Mheshimiwa Naibu Spika, katika maeneo ambako miradi ya maji bado haijakamilika, tuna maelekezo mahsusi kutoka kwa Dkt. Samia Suluhu Hassan, kuhakikisha kwamba miradi yote ambayo imekwama basi tunaikwamua ili wananchi waweze kupata huduma ya maji safi na salama, ahsante sana. (Makofi)

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. ZAINAB A. KATIMBA): Mheshimiwa Spika, kwa sababu Serikali imeshatenga bajeti ya vifaa tiba shilingi bilioni 66.7 katika mwaka wa fedha 2024/2025 nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge maombi yake yamepokelewa na yatachakatwa, na yeye atakuwa kwenye mgao wa manunuzi ya vifaa tiba hivi ikiwemo hiyo x-ray machine.

NAIBU WAZIRI WA KATIBA NA SHERIA: Mheshimiwa Mwenyekiti, awali ya yote naomba nimwondoe shaka Mheshimiwa Mbunge, najua tunapozungumzia Majimbo au Halmashauri kwenye upande wa Mahakama huwa tunakwenda kwenye mwelekeo wa kiwilaya ndiyo maana tumeweza kuitaja Wilaya ya Arumeru, lakini nimemwelewa vizuri, tutaweza kuwasiliana na Mheshimiwa Mbunge ili tuweze kuweka sawa maeneo haya ambayo ameona kama yana mkanganyiko.

Mheshimiwa Mwenyekiti, kuhusu uwepo wa Kituo cha Polisi na hivyo kuhitaji Mahakama. Kama nilivyosema kwenye jibu la msingi, ni nia ya Serikali kusogeza huduma za kisheria karibu na wananchi ili waweze kupata haki kwa wakati. Hata hivyo, nia yetu hiyo njema inategemea upatikanaji wa fedha, ndiyo maana Mahakama imekuja na mpango wa ujenzi wa Mahakama katika maeneo mbalimbali. Kadiri fedha zinapopatikana, maeneo hayo yataendelea kufikiwa.

Mheshimiwa Mwenyekiti, kuhusu uwepo wa kata hizi, ndiyo maana nimemwahidi Mheshimiwa Mbunge kwamba katika bajeti ya mwaka 2026/2027, eneo analolisema tutaweza kulizingatia katika ujenzi wa Mahakama. Nashukuru.

NAIBU WAZIRI WA MAJI: Mheshimiwa Mwenyekiti, Serikali inaendelea kutekeleza miradi yote inayotokana na ahadi za Ilani ya Uchaguzi wa Chama cha Mapinduzi 2020/2025. Vilevile inaendelea kutekeleza ahadi za viongozi wa kitaifa akiwemo Mheshimiwa Rais, Makamu wa Rais pamoja na Waziri Mkuu. Kwa, hiyo nimtoe wasiwasi Mheshimiwa Mbunge kwamba Serikali inaendelea kuiangalia changamoto hiyo na kutafuta fedha za kutosha ili kuhakikisha kwamba mradi huo unakamilika kwa wakati, ahsante.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DKT. FESTO J. DUGANGE): Mheshimiwa Spika, majengo ya zahanati yana standard zake na ikiwa zahanati ina miundombinu pungufu ya ile inayotakiwa kwa mujibu wa vigezo vyetu tuna utaratibu wa kutenga fedha kupitia mapato ya ndani kwa ajili ya upanuzi. Lakini kama halmashauri haina uwezo basi inaomba Ofisi ya Rais, TAMISEMI kwa ajili ya utekelezaji huo. Kwa hiyo, naomba nimwelekeze pia Mkurugenzi wa Arumeru waanze kutenga fedha kupitia mapato ya ndani kwa ajili ya upanuzi wa zahanati hiyo, ahsante.

NAIBU WAZIRI WA MAJI: Mheshimiwa Naibu Spika, napenda kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Saputu, kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Naibu Spika, natumia fursa hii pia kumpongeza sana Mheshimiwa Saputu kwa kazi nzuri ambayo anaendelea kuifanya na aliweza kufuatilia kwa ukaribu sana maeneo ya Oldonyosambu na Siwandeti pamoja na Tarakwa. Napenda kutumia fursa hii kulijulisha Bunge lako Tukufu kuwa Serikali ya Mheshimiwa Dkt. Samia Suluhu Hassan tayari imepeleka kiasi cha shilingi milioni 500 kwa ajili ya hii Kata ya Oldonyosambu. Vilevile fedha hizi baada ya kupelekwa, tayari kuna mabomba ya chuma ambayo yamepelekwa pale kwa ajili ya kutandaza karibia kilomita tatu.

Mheshimiwa Naibu Spika, kwa upande wa Siwandeti, mzabuni anaendelea kuleta mabomba ya plastic na tunaratajia katika hizi Kata za Siwandeti pamoja na Tarakwa mradi utakamilika ifikapo Desemba 2024, na kwa upande wa Olmuro RUWASA, mradi huu tayari umeshafikia asilimia 28 na tunaamini kabisa kwamba madai yale ambayo mkandarasi anaitwa Help Desk tayari amelipwa hati ya madai tarehe 28 mwezi wa Sita na tunaamini kabisa kwamba tayari amesharudi site na tunamwomba ahakikishe mradi huu unakamilika kwa wakati kama ulivyokusudiwa.

Mheshimiwa Naibu Spika, kuhusu upande wa miradi ambayo imekwama. Ni kweli kabisa tunatambua kuna miradi mingi ambayo ilianzishwa nchini na haijakamilika. Serikali kupitia Wizara ya Maji, na kwa kupitia Waziri wetu, tumeelekeza kuwa hakuna haja ya kuanza kutangaza miradi mipya na kupeleka pesa wakati kuna miradi ambayo imeshafikia 70% au 80% ama 90% inaachwa ina-hang halafu tunaanzisha mradi mpya. (Makofi)

Mheshimiwa Naibu Spika, tumeelekeza Mameneja wote wa Mikoa wa RUWASA na Mameneja wote wa mamlaka mbalimbali wahakikishe miradi yote ambayo iko katika hatua mbalimbali za utekelezaji inapelekewa fedha na kukamilika kwanza kabla ya kuanza kutangaza miradi mipya.

Mheshimiwa Naibu Spika, huo ndiyo mkakati wa sasa ambao tunahakikisha kwamba tunaufuatilia kwa ukaribu ili kuhakikisha kwamba tunakamilisha miradi yote.

NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (MHE. DKT. FESTO J. DUGANGE): Mheshimiwa Spika, Serikali ilishapeleka fedha kwa ajili ya upanuzi na ukarabati wa Hospitali ya Halmashauri ya Arumeru kwa maana ya hospitali ya Olturumet na ninafahamu kwamba kuna uhitaji wa ujenzi wa uzio. Nimhakikishie Mheshimiwa Mbunge kwamba tunakamilisha kwanza yale majengo kwa ajili ya kutoa huduma za jamii kwa wananchi na baada ya hapo tutakwenda na mpango wa kujenga uzio katika hospitali ile, ahsante. (Makofi)

WAZIRI WA UJENZI: Mheshimiwa Naibu Spika, ninaomba nimwagize Meneja wa TANROADS, Mkoa wa Arusha kuhakikisha wananchi hawa wanaostahili malipo kwa mujibu wa sheria kama wanastahili basi walete Wizarani mara moja ili tuweze kufikisha Hazina kwa ajili ya mchakato wa malipo. Nakushukuru.

NAIBU WAZIRI WA UJENZI: Mheshimiwa Naibu Spika, ahsante. Ni kweli barabara anayoisema, yapo maeneo ambayo hapakuwa na barabara kabisa na Serikali inachofanya ni kujiridhisha na kuona kwamba, kule ambako barabara itapita, wananchi wale ndio watakaolipwa. Namhakikishia Mheshimiwa Mbunge kwamba, anafahamu kuna watu wapo uwandani na kazi ikishakamilika na taarifa zikakaa sawa, basi wananchi hao watalipwa kwa sababu barabata hiyo tunaihitaji haraka sana. Ahsante.

NAIBU WAZIRI WA UJENZI: Mheshimiwa Spika, kama anavyosema Mheshimiwa Mollel, Wizara tumeshalipa nusu na tulishaomba gharama hiyo ambayo imebaki kufidia Wizara ya Fedha na ninaamini wanalifanyia kazi na fedha itakapokuwa tayari wananchi hawa ambao wamepisha barabara watalipwa fidia, ahsante.

NAIBU WAZIRI WA HABARI, MAWASILIANO NA TEKNOLOJIA YA HABARI: Mheshimiwa Mwenyekiti, ahsante, naomba kujibu maswali mawili ya nyongeza ya Mheshimiwa Noah, kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, awali ya yote nipende kukupongeza sana Mheshimiwa Noah kwa namna ambavyo umeendelea kufuatilia suala hili. Tumeshaongea mara nyingi, lakini naomba nikutoe hofu Mheshimiwa Mbunge kwa sababu kama nilivyojibu kwenye jibu langu la msingi tayari wataalamu wetu wa UCSAF watakwenda kufanya tathmini. Hivyo mara baada ya ukamilishaji wa tathmini hii nikupe matumaini kwamba shughuli hii itaanza.

Mheshimiwa Mwenyekiti, kutembelea eneo hili lenye tatizo la mawasiliano nipo tayari. Baada ya Bunge Mheshimiwa Mbunge tutawasiliana namna njema ya kwenda kufika katika eneo hili. (Makofi)

NAIBU WAZIRI WA MAJI: Mheshimiwa Naibu Spika, napenda kujibu swali la Mheshimiwa Mbunge kama ifuatavyo: -

Mheshimiwa Naibu Spika, ni dhamira ya Serikali ya Chama Cha Mapinduzi kuhakikisha kwamba watu wanapata accessibility ya maji safi na salama na tuna mpango mkakati wa kuhakikisha kwamba vijiji ambavyo vimebaki havina maji, lakini kulingana na programu ya kila Mbunge kupata vijiji vitano ambavyo vitapata huduma ya maji. Tutaangalia sasa kwamba ni vijiji vingapi ambavyo vitakuwa vimebaki havina huduma ya maji ili Serikali iweke mkakati maalum kwa ajili ya kuhakikisha tunafikisha huduma ya maji.

Mheshimiwa Naibu Spika, katika maeneo ambako miradi ya maji bado haijakamilika, tuna maelekezo mahsusi kutoka kwa Dkt. Samia Suluhu Hassan, kuhakikisha kwamba miradi yote ambayo imekwama basi tunaikwamua ili wananchi waweze kupata huduma ya maji safi na salama, ahsante sana. (Makofi)

NAIBU WAZIRI WA MAMBO YA NDANI YA NCHI: Mheshimiwa Mwenyekiti, naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Noah, kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Mwenyekiti, kuanzia Mwezi Oktoba, 2023 tumetengeneza vitambulisho vya kutosha na niagize Msajili wa Halmashauri ya Arumeru kuhakikisha kwamba anavipeleka vitambulisho hivi kwa wananchi wote waliosajiliwa katika jimbo la Mheshimiwa Mbunge, ahsante. (Makofi)