MHE. ERIC J. SHIGONGO: Mheshimiwa Spika, nakushukuru sana kwa kunipa nafasi ya kumuuliza swali Mheshimiwa Waziri Mkuu. Uchumi wa dunia sasa unabadilika na unajielekeza kwenye digital economy, kwa maana ya uchumi wa kidigitali. Katika hili vijana wengi wa Kitanzania wamekuja na ubunifu wa aina mbalimbali. Wapo waliobuni mifumo ya kufanya kazi mbalimbali, wapo hata waliotengeneza umeme. Changamoto kubwa ya vijana wetu inakuwa ni mtaji wa kukuza ubunifu wao kuwa bidhaa.
Mheshimiwa Spika, sasa zipo nchi mbalimbali zimeanzisha mifuko ya ubunifu (innovation funds) ikiwemo Kenya na Ethiopia. Je, nchi yangu ipo tayari sasa kuanzisha Mfuko huu kwa ajili ya kuwasaidia vijana wa Kitanzania wenye ubunifu kupata mitaji ili kuendeleza ubunifu wao?
WAZIRI MKUU: Mheshimiwa Spika, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Eric Shigongo, Mwandishi wa Magaziti pendwa, Mbunge wa Buchosa kama ifuatavyo:-
Mheshimiwa Spika, swali lake linahitaji kujua, kwamba Serikali ina mpango gani wa kuanzisha Mfuko ambao utawasaidia wabunifu ndani ya nchi kuendelea na majukumu yao. Ametoa mifano kutoka katika nchi nyingine. Nataka nimhakikishie kwamba Serikali ilikwishaanza mkakati huu muda mrefu wa kuhakikisha kwamba kwanza tunawatambua wabunifu kwa kuanzisha maonesho mbalimbali ya wabunifu mbalimbali kuwaleta pamoja kuja kuonesha kazi. Hili linasimamiwa na Wizara ya Elimu, Sayansi na Teknolojia ambayo kwa miaka sita sasa inakuwa na maonesho kila mwaka ya kuwaleta wabunifu pamoja ili kuonesha kazi zao. (Makofi)
Mheshimiwa Spika, Serikali pia imeshaanzisha Mifuko inayoweza kusaidia wabunifu hawa kufanya kazi yao kwa uhakika zaidi. Moja, Tume ya Ubunifu (COSTECH). Tume ile inayo pia Mifuko miwili; Mfuko wa kwanza ni wa utafiti wa wabunifu. Watafiti wote wanaobuni kazi zao Mfuko ule una fursa nao ya kwenda kupata msukumo wa kuendelea na utafiti wao. Sasa upo ule Mfuko wa jumla wa wabunifu ambao pia baada ya kuwa umebuni kazi yako unataka kuiendeleza, ukienda pale COSTECH unakuta kuna dirisha linaweza kutoa mitaji ya kuendeleza ubunifu ulioubuni.
Mheshimiwa Spika, hatujaishia hapo, pia Wizara ya Elimu yenyewe inao Mfuko ambao unawawezesha wabunifu kufanya kazi zao. Miaka yote hii inaposimamia maonesho ya ubunifu Wizara ya Elimu inachangia sana ubunifu huu kukua. Vijana wengi sasa waliopo shuleni kwenye shule zetu za msingi, sekondari wameweza kunufaika na Mfuko huu kwa ajili ya kuandaa ubunifu wao na kwenda kuuonesha kwenye jamii.
Mheshimiwa Spika, Wizara kadhaa ikiwemo na Wizara ya Utamaduni, Sanaa na Michezo kwa Wasanii wabunifu wanao Mfuko wao, Mfuko wa Ubunifu wa Sanaa na Utamaduni ambao pia upo kwenye Wizara hiyo na Mifuko mingine ambayo inaweza kuwezesha wabunifu hawa kupata mitaji ya kuendeleza ubunifu wao, hiyo ipo.
Mheshimiwa Spika, pia Serikali imefungua milango ya kwenda kuzungumza na private sector, taasisi za fedha ili ziweke dirisha na dirisha tayari lipo, lipo CRDB, NMB, AZANIA, NBC na Benki nyingine. Kama Mwanga hapa Dodoma nayo pia imefungua dirisha linalowaruhusu wabunifu kwenda kupata mtaji na kubuni kazi zao.
Mheshimiwa Spika, sasa Mifuko hii niseme tu kwamba tumepata wazo zuri na ushauri mzuri na Mheshimiwa Eric Shigongo tutahakikisha kwamba kwanza inabidi tuutangaze na kujua namna hatua ya kupata mitaji hiyo ili itoe fursa ya wabunifu wote sasa kwenda kupata mitaji hii. (Makofi)
Mheshimiwa Spika, baada ya kushauri haya nataka nikuhakikishie kwamba tutalifanyia kazi kwa sababu sasa Serikali imeweka msisitizo wa ubunifu kwa Watanzania na tumeona mafaniko yake makubwa. Nataka ubunifu huu uendelee na utengeneze kazi waingie kwenye masoko na iwasaidie wabunifu kupata masoko ya kazi yao. Ahsante sana. (Makofi)